When They See Us 2019 yılında Netflix’te dört bölümlük mini dizi olarak yayınlanmıştır. Gerçek bir hikayeden uyarlanan dizinin konusundan kısaca bahsedecek olursak; 1989 yılında Amerika’da bulunan Central parkta bir tecavüz ve darp vakası meydana gelir. Basının bu olaya ilgi duyması, sorgulayan polislerin suçluyu bulmak için acele etmesi ve adalet sisteminin ön yargısıyla suçlanacak birileri aranmaya başlanır. Dördü 14 yaşında biri ise 16 yaşında olan beş çocuk bu suçlardan dolayı mahkum edilir. Bu süreçte çocuklarının ve onların ailesinin yaşadıkları dizide aktarılmıştır.
Başrollerinde; Jharrel Jerome, Asante Blackk, Marquis Rodriguez, Caleel Harris ve Ethan Herisse yer almıştır. Yapımcıları arasında; Robert de Niro ve Oprah Winfrey gibi ünlü isimlerde vardır. Filmin yönetmenliğini ise ayrıca yapımcıları arasında da bulunan Ava DuVernay yapmıştır. Dizi 26 dalda ödül kazanmış, Jharrel Jerome ise canlandırdığı karakterle Emmy ödülü kazanmıştır.
(Yazının bundan sonraki bölümü dizi hakkında spoiler içermektedir).
Dizi ilk bölümünde yaşanan olayı ve bunun sonucunda tutuklanan beş çocuğun olay anına kadar ki hayatına odaklanır. Antron McCray, Kevin Richardson, Korey Wise, Raymond Santana ve Yusef Salaam olaydan sonraki gün sorguya alınır. Çocuklardan dördü farklı arkadaş gruplarıyla o gece parkta gezmiş ve oyun oynamıştır. Korey ise arkadaşı Yusef’i polislerle yalnız bırakmamak için karakola gelmiştir. Polisler çocukları tutukladıkları andan itibaren onlara suçlu gözüyle bakmıştır. Henüz 14 ila 16 yaşlarında olan çocuklar yasal olmamasına rağmen tek başlarına saatlerce sorgulanmışlardır.
Çocukların tek istedikleri eve gitmektir. Ailelerinin bilgisiz olmaları ve korkak davranmaları bir yana, polislerin kendi yazdıkları ifadeleri çocuklara imzalatmasıyla durum hızlandırmış ve çocuklar kendilerini mahkemede bulmuştur. İkinci ve üçüncü bölümlerde çocukların hapishanedeki yaşamları ve aileleriyle iletişimi üzerinde durulurken, son bölümde Korey Wise’ın hapishane yaşamı ve diğer dört çocuğun suçlarından arınmasını izliyoruz.
Tutuklanan beş çocuk basın tarafından oldukça ilgi görmüş ve ‘Central Park Beşlisi’ olarak adlandırılmıştır. Dizide basının halkı yanlış yönlendirmesi ve o sıralar yalnızca emlak milyoneri olan Donald Trump’ın açıklamaları da önemli bir yer tutmuştur. Dizide Trump’ın o yıllarda katıldığı bir programdan kesitler gösterilmiştir. Programda ‘siyahilerin şu an pek çok hakkı var. Keşke siyahi bir çocuk olarak yeniden dünyaya gelseydim’ açıklaması yaparak siyahileri bencil davranmakla suçlamıştır. Ayrıca o yıllarda gazetelere ilan vererek bu çocukların idam edilmesi gerektiğini söylemiştir. Eğer onun bu sözü dinlenmiş olsaydı. Belki de o beş çocuk haksız yere idam cezası almış olacaktı.
Yönetmen Ana DuVernay siyahi bir toplumdan çıkan ve o dönemlerde yaşamış biri olarak olayları tüm çıplaklığıyla seyirciye aktarmayı başarmış. Olayın bir tek çocukların mahkumiyeti üzerinden değil, onlarla birlikte mahkum olan aileleri üzerinden de başarılı bir şekilde anlatmış. Toplum için yaratılan zıtlıkları alaya almış. Beyaz olarak inşa edilen adaletin siyahilere adalet getiremeyeceğini, getirse bile her zaman eksik kalacağını güzelce anlatmış. Dizi ekibi ve olayı yaşayan gerçek insanlarla katıldığı programda dizinin isminin ilk başlarda ‘Central Park Beşlisi’ olarak belirlendiğini ancak bundan vazgeçtiğini söylemiştir. O yıllarda basın, yargı ve dışarıdaki herkesin onları bu adla çağırdığını ama o çocukların bir adı, bir ailesi ve bir hikayesi olduğunu söylemiştir. Bu yüzden ancak ‘onlar bizi gördüklerinde’ bu hikayenin tüm gerçekliğiyle tarihte yer alacağını söylemiştir.
Delillerin karartılarak ve ön yargıyla yapılan mahkeme süreci çocuklarda şok etkisi yaratmıştır. Evet ırkçılığa uğruyorlardır ama devletin alenen onların karşısında olacaklarını bilmiyorlardır. Ünlü aktivist James Baldwin yazdığı Ben Sizin Zenciniz Değilim adlı kitapta “ Doğum yeriniz olan ve hayatınızla kimliğinizi borçlu olduğunuz ülkenin bütün gerçeklik sistemi içinde size bir yer geliştirmediğini keşfetmek büyük bir şoktur. “ diyerek çocukların ruh hallerini bizlere açıklamıştır.
2012 yılında gerçek suçlu yakalanmış ve bu beş kişi davadan beraat etmiştir. 2014 yılında ise toplamda 41 milyon dolar alarak rekor bir tazminat almışlardır. Ancak bu onların yaşadıkları travmaları ve acılarını geri alamamış ve daha da kötüsü yaşayamadıkları hayatlarını asla geri getirememiştir. Asıl suçlu olan yargıç, avukat ve polisler ise hapse bile girmemişlerdir. Çocukları suçlu olmamalarına rağmen tutuklayan sistem, asıl suçluların kapısını bile çalmamıştır.
