Yunan mitolojisinin güçlü kadın tanrıçalarından biri olan Hera’yı ve Hera’nın, tanrıların kralı Zeus’la olan ilişkisindeki dinamikten esinlenilerek isimlendirilen Hera kompleksinin ne olduğunu derinlemesine inceledik.
Hera Kimdir?
Titan Kronos ve Rhea‘nın kızı, evlilik ve aile tanrıçası olarak anılan Hera; aynı zamanda Yunan mitolojisinde Olimpos Dağı’nın ve tüm Yunan tanrılarının kraliçesi olarak da bilinir. Roma döneminde Juno olarak adlandırılan Hera’ya ait birçok hikaye, karakter özelliği ve sembol; Yunan mitolojisinin görkemli tarihini süslemektedir. Olağanüstü güzelliğiyle dillerden düşmeyen tanrıça; güçlü duruşu, kıskançlığı, eşi ve aynı zamanda kardeşi olan tanrıların kralı Zeus ile yaşadığı karmaşık evlilik ilişkisiyle de adını duyurmuştur.
Sonsuz güç ve güzelliğin bahşedildiği tanrıça Hera, Zeus’la olan çalkantılı evliliği boyunca sayısız ihanete maruz kalsa da sadık ve bağlı bir eş rolünü üstlenir. İki güçlü lider ve göksel figür olan Hera ve Zeus’un evliliği sonucu; savaş tanrısı Ares, gençlik tanrıçası Hebe, doğum tanrıçası Eileityia, demircilik ve ateşler tanrısı Hephaestus, Angelos ve Heusha dünyaya gelmiştir.
Olimpos Kraliçesi’nin Gücü ve Simgeleri
Tarihte inatçılığı, tartışmacı kişiliği, kindarlığı ve kıskançlığıyla nam salan evlilik tanrıçası Hera’nın asıl gücünü kullandığı alan, hamile ve evli kadınları korumaktır. Bu yetiye ek olarak ölümsüzlük, şekil değiştirme ve insan ilişkilerini etkileme gibi güçlere de sahiptir. Efsaneleri ve hikayelerinde bahsedilenler sonucu, biraz huysuz ve tartışmacı bir tanrıça olduğunu gözlemlememiz mümkün. İşlerin kendi arzuladığı gibi ilerlemesini tek doğru olarak gören Olimpos Kraliçesi için amacına ulaşmak adına her yol mübahtır. Nefret ve kin duyguları ise Hera’nın efsanelerinde bolca yer almaktadır.
Antik Yunan döneminde tanrıça Hera uğruna inşa edilen tapınaklar; her yaştan kadın tarafından ziyaret edilir, kraliçe Hera’ya kendilerini kutsaması ve iyi bir eş olmayı öğretmesi konusunda dualar sunulurdu. Öğretileri nesiller boyunca dilden dile gezen Hera; bilgelik, güç ve sevgi gibi temalar sayesinde yaşayanlara kuvvetli bir örnek oluşturmuştur.
Bahar mevsimiyle ilişkilendirilen Hera, tarih boyunca birden çok sembolle de temsil edilmiştir. Bunlardan bazıları tavus kuşu, inek, nar, zambak, akrep ve antik dönemde soyluların sahip oldukları zenginliği göstermek için taktığı diadem taçtır. Semboller arasında en baskın olanlar ise Hera’nın sonsuz, ölümsüz doğasını yansıtan görkemli tavus kuşu ile evliliğin ve hamileliğin koruyucusu olduğunu simgeleyen, doğurganlığı ve emzirmeyi temsil eden inektir.
Evlilik Tanrıçasının Karakter Özellikleri
Hera, Pantheon’daki rolünü ve hem insanlarla hem tanrılarla olan ilişkisini açıklayan birçok karakter özelliğine sahiptir. Bu özellikler, onun karmaşık ve ölümsüz ruhunun artıları ile eksilerini yansıtır. Bir tanrıça olsa da sıklıkla duygularının tesirine yenik düşen ve çoğunlukla hissettikleri yönünde kararlar alan mitolojik bir figürdür Hera. En baskın özelliklerine göz atacak olursak:
Kıskançlık ve Kindarlık
Hera’nın en bilinen özelliği kıskanç olmasıdır. Zeus’un evlilikleri süresince yaşadığı birçok kaçamak ilişki de bu kıskançlığın asıl sebebidir. Bu kıskançlık duygusu, Zeus’un ilişki yaşadığı kişilere yönelik Hera’nın içinde sonsuz bir kin biriktirir ve öç alma arzusunu körükler. İntikam isteğiyle yanıp tutuşan tanrıçanın, Zeus’un ilişki yaşadığı kadınlardan Lamia‘yı canavara dönüştürmesi, Semele’yi tuzağa düşürmesi, Callisto‘yu ayıya çevirmesi; kraliçe Hera’nın hissettiği kin sonucu yaptıklarından yalnızca birkaçıdır. Olimpos kraliçesi Hera, bu kaçamakların asıl sorumlusu olan Zeus’u da cezalandırmaktan çekinmez.
Otorite ve İtibar Sahibi
Tüm Yunan tanrılarının kraliçesi olan Hera, büyük bir otoritedir mitolojide. Buyurucu varlığıyla, hem ölümlü hem de ölümsüzlere korku salan bir asalet timsalidir. Tanrıların kralı Zeus’tan bile daha kuvvetli bir iktidar sahibi olan Hera; Zeus’un aldığı kararlar üzerinde de etkili, baskın ve stratejik fikirlere sahip bir karakterdir. Hırslı, kararlı ve azimli bir tanrıça olarak da tarihe geçmiştir Hera.
Sadakat ve Bağlılık
Zeus’un kendisine defalarca kez ihanet etmesine rağmen Hera, tanrıların kralına karşı her daim sadık ve güvenilir bir eş olmuştur. İlişkilerine kendi tarafınca üçüncü bir şahsı sokmamış ve Zeus’a olan bağlılık yeminini koruyarak evliliklerinde karşılaştığı zorluklara göğüs germekten vazgeçmemiştir. Bu sadakatin temelinde, Hera’nın evlilik tanrıçası olmasının da etkisi vardır. Zeus’la olan bağını koruyarak evliliğini kendi yöntemleri ışığında kontrol altında tutmaya gayret etmiştir.
Hera Kompleksi: Mitolojiyle Bağlantısı ve Semptomları
Hera sendromu ya da Hera kompleksi, Yunan mitolojisindeki evlilik ve aile tanrıçası Hera ile ilişkilendirilmiş bir psikolojik terim olarak bilinir. Hera’nın Zeus’la olan evliliğindeki kıskançlığı ve takıntısıyla bağlantılı olan bu kavram, romantik ilişkilerinde Hera’nın rolüne benzer davranan kadınların tutumları üzerine bu ismi almıştır. Kıskançlık, takıntı, aşırı sahiplenme ve kontrolcülük gibi tavırlar; bu sendromda aktif olarak görülen davranışlardır.
Hera sendromunda kişi, partnerinin yaşamı üzerinde kara bir bulut gibi gezinir. Aşırı kontrolcü, sahiplenici, baskın bir rol oynayarak hem eşinin hem de kendi psikolojisini olumsuz yönde etkiler. Partnerinin sadakatini sürekli sorgulayan Hera kompleksli birey, genellikle terk edilme korkusu duyar ve düşük öz güvene sahiptir.
Hera kompleksine sahip kadın; partnerinin iş hayatını, sosyal ilişkilerini, arkadaş ortamını kontrol etmeye ve partnerini olası bir durum veya kişiden kıskanmaya meyillidir. Romantik ilişkilerinde birlikte olduğu kişiyle sürekli arama ve mesaj yoluyla iletişimde kalma arzusu, sürekli yan yana vakit geçirme isteği gibi davranışlar; ilişkide olan bireylerin zarar görmesine sebebiyet verir. Bu sendromda güvensizlik ve sadakatin bozulacağına dair inanç kuvvetli olduğundan ötürü, takıntılı kişi bolca şüpheye sahiplik eder.
Partnerlerinin olası bir sadakatsizliğine karşı ise Hera kompleksine sahip kadınlar, cezalandırma davranışlarını uygulamaya koyabilirler. Öfke nöbetleri, duygusal manipülasyon, pasif agresif davranışlarla, kendi yöntemleri doğrultusunda eşlerini cezaya tabi tutabilirler. Hera kompleksinin iç yüzünde, bireyin öz güveninde derin bir eksiklik bulunur. Bu eksikliği, partnerine olan bağlılığı ve onun hayatına olan müdahalesi sayesinde örtmeye çalışan Hera sendromlu kişi; ilişkisindeki herhangi bir tehdit unsuruna karşı aşırı tepki gösterebilir.
Psikolojik Arka Plan ve Tedavi Yöntemleri
Hera kompleksi, güvensizlik ve öz saygı eksikliği gibi bireyin kendi içerisinde çözebileceği sorunlardan kaynaklanır. Kişinin çocukluk döneminde karşılaştığı olumsuz deneyimler ve geçmiş travmalar, bu güvensizliğin arkasındaki sebep olabilir. Terk edilme endişesi veya ilgi yoksunluğu türevi durumlar, kişinin romantik ilişkilerinde olağanın üzerinde kıskançlık ve aşırı sahiplenme davranışları sergilemesine neden olabilir.
Bağlanma tarzlarından ”kaygılı/bağımlı bağlanma’‘ ile ilişkilendirebileceğimiz Hera sendromu, kişinin ikili ilişkilerinde yaşadığı terk edilme korkusundan dolayı kendince bir güvence arar ve kaybetme korkusu sebebiyle agresif davranışlar sergiliyebilir.
Sağlıksız bir dinamiğin işareti olan Hera kompleksi, bireysel terapi veya çift terapisi yardımıyla çözüme kavuşabilir. Kişinin öz saygısı ve güven duygusunun yükseltilmesi yönünde yapılacak çalışmalar, bu sendromun etkilerini azaltıp sıfıra indirmek konusunda bireye yardımcı olacaktır.
Kaynakça
Bughaighis T. Hala, ”The Hera Syndrome”, anankemag.com, 2016, Web. 16.09.2024
Bloom Charlie and Linda, ”Hera, the Greek Goddess of Marriage”, psychologytoday.com, 2018, Web. 17.09.2024
”Hera In Greek Mythology: Family, Myths and Characteristics”, centreofexcellence.com, Web. 16.09.2024
Özçınar Sıla, ”Gazabıyla Meşhur Tanrıça: Hera”, söylentidergi.com, 2023, Web. 17.09.2024
Kapak Görseli: pinterest.com
