Aşk, edebiyatın ve mitolojinin en önemli ve en sık kullanılan temalarından birisidir. Aşk ve tutku sonucu yaşanan mutluluklar, hüzünler, yok olan ordular, yıkılan devletler ve güçlenen otoriteler mitlerde oldukça sık görülen olgulardandır. İskandinav halklarının mitleriyse bu durumdan etkilenmiştir. İzlanda‘da geçen Gudrun, Kjartan ve Bolli arasındaki bu trajik aşk üçgeni de bu mitlerin en önemli örneklerinden birisidir.
Gudrun ve Rüyaları
Gudrun Osvifrsdottir, İzlanda’da Hristiyanlığın yayılmaya başladığı dönemde yaşamış genç bir kadındır. Osvif‘in kızı Gudrun oldukça çekici bir kadındır ve birçok kişiyi kolayca etkiler. Fakat Gudrun bir gece dört farklı rüya görür ve bu rüyaların anlamlarını öğrenmek ister. Babasının çitliğine gelen yaşlı ve bilge bir adama rüyalarını anlatır ve bu yaşlı adam da rüyaları yorumlamaya başlar.
Gudrun her bir rüyasının en önemli noktalarında birer cisim görür ve bu cisimlerin başına sürekli bir iş gelmektedir. Bilge kişi her bir rüyanın Gudrun’un yapacağı evlilikleri ve bu cisimlerin de eşlerini temsil ettiğini açıklar. Bilge, Gudrun’un ilk eşini terk edeceğini, ikinci eşini denizde kaybedeceğini, üçüncü eşini seveceğini fakat lanetli olduğu için onu da kaybedeceğini ve son eşinin de tıpkı ikinci eşi gibi denizde kaybolacağını açıklar.
Gudrun’un kaderi tıpkı rüyalarındaki gibi gerçekleşir. Gudrun çok genç yaşta evlendirildiği eşinden ayrılır ve ikinci eşini de denizlerde kaybeder. Üçüncü evliliğiyse bu aşk üçgeninin sonucu olur.
Gudrun, Kjartan ve Bolli Aşk Üçgeni
Gudrun eşini genç yaşta kaybettikten sonra dul bir kadın olarak hayatını devam ettirir. Fakat bu uzun sürmez çünkü Gudrun Kjartan Olafsson ile tanışır. Zaman geçtikçe birbirlerine aşık olan bu çiftin mutluluğu Kjartan’ın bir gemiyle Norveç‘e gitme kararı almasıyla bozulur. Kjartan, Gudrun’a onu beklemesini söyler fakat bu Gudrun’u hem üzer hem de öfkelendirir.
Kjartan’ın üvey kardeşi Bolli Thorleiksson da Kjartan ile Norveç’e gitmeye karar verir fakat gitmeden önce kendisinin de Gudrun’dan hoşlandığını fark eder. Bu çok iyi anlaşan iki üvey kardeş sonunda Norveç’e varır ve orada birkaç sene yaşamak zorunda kalırlar. Norveç’te bu kadar uzun süre kalmalarının nedeni ise Olaf Trygvisson‘un Norveç’i Hristiyanlaştırma projesi sonucu uyguladığı baskıdır. Bolli, birkaç sene orada kaldıktan sonra İzlanda’ya geri dönmek ister fakat Kjartan Norveç’te bir süre daha kalmak zorunda kalır.
İzlanda’ya geri dönen Bolli, Kjartan’dan haber bekleyen bir Gudrun ile karşılaşır. Bolli ise Gudrun’a Kjartan’ın Olaf Trygvisson’un kız kardeşi ile flört ediyor olabileceğini söyler. Bu bilginin gerçek olup olmadığı ise net değildir. Haberi alan Gudrun çok üzülür ve öfkelenir. Bu duygular sonucu Gudrun, Bolli ile evlenme kararı alır.
Kjartan’ın Ölümü ve Bolli’nin Pişmanlığı
Gudrun ve Bolli’nin evlilikleri çok mutlu bir evlilik değildir. Bu çift evliliklerini bir şekilde devam ettirmeye çalışırken Kjartan bir yolunu bulup İzlanda’ya geri döner. Kjartan İzlanda’ya dönünce trajik bir manzarayla karşılaşır. Sevdiği kadın ve üvey kardeşinin evliliğini bir ihanet olarak yorumlar. Bu olay sonrası Kjartan da Refna (Hrefna) isimli bir kadınla evlenir.
Kışın yapılan bir şölen Gudrun, Kjartan ve Bolli arasındaki gerilimi iyice arttırır. Şölenlerin birinde Kjartan’ın çok değer verdiği kılıcı kaybolur ve bir süre sonra evin çevresinde gömülü olarak bulunur. Şölene katılan Gudrun, Bolli, Osvif ve oğullarından şüphe edilir fakat Kjartan’ın babası Olaf, Kjartan ve Bolli arasında tatsızlık çıkmaması için bu olayı dile getirmez.
Aradan zaman geçer ve bu sefer de Kjartan ve eşi Refna, Bolli ve Gudrun’un hazırladığı şölene katılır. Refna, bir önceki şölende Gudrun’un çok beğendiği bir şapkasını takarak şölene katılır. Bu şölende de Refna’nın şapkası kaybolur. Kjartan ilk başta konuyu açmak istemez fakat en sonunda Bolli ile konuşmaya karar verir. Bolli hırsızlıkla alakası olmamasına rağmen sorumlu tutulmasına tepki gösterir fakat yine de büyük bir tepki vermez. Gudrun ve kardeşleriyse bunu hakaret olarak algılar ve öfkeleri büyür.
Bu büyüyen öfkenin harlanmasını sağlayan diğer bir nedense Kjartan ve Bolli arasında yaşanan arazi sorunu olur. Kjartan ve emrindeki kişiler Gudrun ve Bolli’in yaşadıkları Laugar isimli bir bölgeye giderler. Oradaki işlerini hallederken bölgede yaşayanların üç gün evlerinden çıkmamasını sağlarlar ve bölge halkı bundan hoşlanmaz. Kısa bir süre sonra ise Gudrun ve Bolli, Laugar’da arsasını satmak isteyen birisiyle arsa almak için anlaşır. Kjartan bunu duyunca aynı arsayı almak ister ve arsanın sahibine Bolli’nin arsayı satın alamayacağını çünkü satış anında yeterli sayıda şahit olmadığını söyler. Arsanın sahibi de ısrarlar sonucu arsayı Kjartan’a satar.
Arsa satışı gerçekleştikten sonra Gudrun ve kardeşlerinin öfkesi köpürür. Gudrun bu durumun büyük bir hakaret olduğunu ve bunun intikamının Kjartan’ı öldürerek alınması gerektiğini söyler. Bolli yine sessiz kalmayı tercih eder. Gudrun’un kardeşleri Kjartan’ı pusuya düşürmek için bir plan yapar ve bu planı harekete geçirirler.
Pusu anında Bolli de orada bulunur fakat bunun bir parçası olmak istemez. Kjartan sonunda belirir ve Gudrun’un kardeşleri onu hareketsiz hale getirirler. Kjartan geride bekleyen Bolli’yi görür ve yapması gereken şeyi yapmasını isteyerek ölümünün Bolli’nin elinden olmasını ister. Bolli en sonunda kılıcıyla Kjartan’ı yaralar ve Kjartan Bolli’nin kollarında hayatını kaybeder. Bu olay sonrası Bolli büyük bir pişmanlık yaşar. Kjartan’ın eşi Refna ise kısa bir süre sonra üzüntüden hayatını kaybeder.
Gudrun ve İntikam Ateşinin Sonuçları
Kjartan’ın ölümü sonrası kardeşleri, Bolli’yi öldürerek intikam almak ister fakat Kjartan’ın babası Olaf buna izin vermez. Kjartan’ın kardeşleri de intikam almak için babalarının ölümünü beklerler. Babalarının ölümünden sonra Bolli, Kjartan’ın kardeşleri tarafından kendi evinde öldürülür.
Bolli’nin ölümü sırasında hamile olan Gudrun yine öfke ve intikam ateşiyle dolar. Bolli’nin ölümünün intikamının alınmasını ister fakat intikam için zamanlama uygun değildir. Gudrun bir süre sonra doğum yapar ve bu ikinci oğluna babasının ismi verir. Küçüklüğünden beri intikam almak için büyütülen Bolli Bollisson ve ağabeyi Thorleik, yıllar sonra babasını öldüren kişileri öldürüp intikamını alır.
Gudrun ilerleyen zamanlarda dördüncü evliliğini de yapar fakat tıpkı yıllar önce bilge adamın dediği gibi dördüncü eşi de denizlerde hayatını kaybeder. Bu kaybından sonra Gudrun bir kez daha evlenmez ve kendini dine ve ailesine adar. Hristiyanlık İzlanda’da etkisi artırmaya devam ederken kendisi de rahibelik yapmaya başlar ve İzlanda’nın ilk rahibesi olur. Gudrun’un hayatının sakinleşmesiyle hem bu aşk üçgeni hem de kan davaları son bulmuş olur.
Kaynakça
- “Bolli Þorleiksson”. Hurstwic. https://www.hurstwic.org/library/heroes/text/bolli.htm. Erişim Tarihi: 15.01.2024.
- Boos, Florence S. “Introduction to ‘The Lovers of Gudrun'”. William Morris Archive. The University of Iowa Libraries. https://morrisarchive.lib.uiowa.edu/introduction-gudrun. Erişim Tarihi: 15.01.2024.
- “Guðrún Ósvífrsdóttir”. Hurstwic. https://www.hurstwic.org/library/heroes/text/gudrun.htm. Erişim Tarihi: 15.01.2024.
- Laxdæla Saga. Çev. Muriel A. C. Press. Project Gutenberg. https://www.gutenberg.org/cache/epub/17803/pg17803-images.html. Erişim Tarihi: 15.01.2024.
- Matura, Ivana. “Norse Social Structures, Mythology and Gudrun”. Gettysburg College. http://public.gettysburg.edu/~cfee/MedievalNorthAtlantic/Lavgar/Laugar%20by%20Matura.pdf. Erişim Tarihi: 15.01.2024.
