(*)
Antoni Tapies 1923-2012 yılları arasında yaşamış, İspanya doğumlu, Soyut Sanat’ın öncü sanatçılarındandır. Barcelona doğumlu sanatçı, 1943-1946 yıllarında Barcelona Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. Sanata olan ilgisinden dolayı öğrenimini yarım bırakarak resme yöneldi. 1948 yılında gerçeküstücü ‘’Dau El Set’’ grubunun kurucu üyelerinden oldu. 1950 yılında Paris’te Picasso ile tanıştıktan sonra Gerçeküstülük’ten uzaklaşıp soyut çalışmaya başladı. Belçika ve Amerika’ya yaptığı çeşitli seyahatlerden sonra Anlatımcı Soyutlama’yı (Ekspresif Akstraksiyon) ilke edinen ‘’El Paso’’ grubuna katıldı. Sanat hayatına gerçeküstücü resimler yaparak başlayan Tapies, sonraki yıllarda kolaj tekniğini kullarak ilk soyut çalışmalarını gerçekleştirdi. Çeşitli deneylerle geliştirdiği kendine özgü ‘’Arte Povera’’ (Yoksul Sanat) tekniğini kullandı. Yırtık tuvaller, saman, sicim, kumaş parçaları gibi malzemeleri resmin bir parçası haline getirdi. Figüratif öğeler kullanmış olmasına rağmen bu figürlerin betimlediği anlatımları simgelere dönüştürdü. (1)
Tapies’in erken dönem eserlerinde Doğu felsefesini benimseyen Max Ernst, Paul Klee ve Joan Miro’nun etkileri vardır. Sanatçı Miro ile yakın arkadaş olan Tapies, Miro’nun ilham kaynağı olan sanatçılardan etkilendi. Dramatik şiirler yazan şair Joan Brossa’dan etkilenmiş olduğu kişilerdendi. Dönemin Brezilya Konsolosu Joao Cabrol ile tanışmasıyla birlikte sosyal gerçekçilik ve sosyalizm konularına yöneldi.
1950’de Paris’e giden Tapies, Max Ernst’in ‘’Doğal Tarih’’ adlı Frotaj(**) serisine karşılık , sosyal içeriğe sahip bir resim serisi gerçekleştirdi. Bu seride doğanın transformasyonunu (dönüşümünü) , evrimini, toplumu ve toplumdaki sınıf mücadelesini resmederek Sürrealizme Sosyallik bilincini kattı. Giderek soyut karakter kazanan eserlerinde renkler, geometrik ve organik formlarla oluşturulan plastik değerler ve göndermeler baskın hale geldi. Malzeme kullanımında çeşitliliğe giden Tapies, renkli kil, kırık mermer, kum gibi maddeleri tuvalinde kullandı. “Pintura materica” diye bilinen , sanatsal olmayan malzemeleri resimlerinde kullanarak eserler verdi.
Bir çok akımın ve deneyselliklerin sonunda soyut ile somutu, içerik ile formu gerçek ile rüyayı birbirine uyumlu ve beraberlik içinde bütün oluşturacak biçimde bir araya getirdi. Sanatın anlaşılmama ön yargısını ortadan kaldırmak için topluma sanat eserlerini, eserlerin arkasındaki düşünce ve görüşü anlatan bir eğitim anlayışı ile vermek Tapies’in en büyük başarısı olmuştur. Bu amaçla Barcelona’da Fundacio Antoni Tapies adıyla açılan vakıf, sanatta modernizmin anlaşılması ve yeni sanatçıların yetişmesi için örnek olmuştur. (2)
Ev (Adam) figürlü kompozisyonu, sanatçının çalıştığı figüratif çalışmalara örnektir. Mavi gökyüzünü ve yeşil alanları düşündüren, insanları rahatlamış biçimde gördüğümüz bir çalışmadır.
“Composició ambfigures (Figürlü Kompozisyon)”, Antoni Tàpies, 1945. Tuval üzerine yağlıboya, 24 x 24 inç. Fundació Antoni Tàpies, © Fundació Antoni Tàpies / VEGAP, 2013. (3)
Ahşap üzerine karışık tekniğin kullanıldığı soyut kompozisyondur. Sanatçı saman kütlesinin üzerinde asılı duran mavi ve yeşil kesimlerle, insan figürlerine atıfta bulunmuştur.
“Verd-blau palla (Yeşil-Mavi Saman)”, Antoni Tàpies, 1968. Ahşap üzerine karışık teknik, 35 x 46 inç. Fundació Antoni Tàpies, © Fundació Antoni Tàpies / VEGAP, 2013. (4)
İnsan figürüne yapılan atıflar, Materia Rosada’da olduğu gibi ilk bakışta tamamen soyut görünen sonraki çalışmalarında da devam eder .
“Matèria rosada (Pembe Malzeme) ‘, Antoni Tàpies, 1991. Tuval üzerine karışık teknik, 88 x 86 inç. Fundació Antoni Tàpies, © Fundació Antoni Tàpies / VEGAP, 2013. (5)
Aşağıdaki görsellerde sanatçının diğer eserlerinden örnekleri görüyorsunuz.
Antoni Tapies , Kompozisyon, Kunzt Gallery (6)
IVAM-Institut Valencia d’Art Modern (7)
———————————————————————————————–
Yararlanılan kaynaklar
* Google Art Culture Antoni Tapies
** Frotaj : 1. ilk kez Marx Ernst’in uyguladığı ve daha sonra gerçeküstücülerin geliştirdikleri resim tekniklerinden biri
2. Ağaç, taş veya kumaş gibi dokulu malzemeye sürülen boyanın sürtülerek, dokunun bir kağıt üzerinde görünür hale getirilmesi tekniği
(https://www.seslisozluk.net/frotaj-nedir-ne-demek/)
1. http://filozof.net/Turkce/edebi-sahsiyetler-kisilikler-biyografileri/17088-antoni-tapies-kimdir-hayati-eserleri-hakkinda-bilgi.html
2. http://www.arttv.com.tr/sanatcilar/diger/abstract-expressionist-antoni-tpies
3. 4. 5. https://hamptonsarthub.com/2015/03/18/art-review-marble-dust-more-in-miamis-antoni-tapies-exhibit/
6. Kunzt Gallery
7. IVAM-Institut Valencia d’Art Modern