Yunan mitolojisi, Antik Yunan toplumunda ve kültüründe yaygın olarak kabul edilen mitolojik hikayeler ve tanrılar kümesini ifade eder. Yunan mitolojisi tanrılar, tanrıçalar, kahramanlar, efsaneler ve mitlerle doludur. Bu mitoloji, Antik Yunan toplumunun evreni, doğayı ve insanları anlamalarına yardımcı olan bir sistemdir.
Tanrılar insan benzeri özelliklere ve insanüstü güçlere sahip olarak tasvir edilir. Mitler, insanlığın doğasını, kahramanlık, aşk, kıskançlık, intikam, adalet gibi evrensel duyguları ele alır ve toplumun ahlaki değerlerini aktarır.
Yunan mitolojisi, Batı edebiyatı, sanatı ve kültüründe de büyük bir etkiye sahip olmuştur. Birçok eser, mitolojik hikayelerden ilham alınarak yazılmış ve sanatsal eserlerde bu temalar sıklıkla kullanılmıştır. Ayrıca, günümüzde Yunan mitolojisi hala popüler olup birçok kitap, film, oyun ve diğer medya ürününde yer almaktadır.
Yunan Mitolojisindeki Üç Aiolos
Aiolos (Eolus), Antik Yunan mitolojisinde rüzgârların tanrısıdır. Bazı kaynaklara göre Yunan tanrılarının ırkı olan Titanların soyundan gelir. Aiolos, Olimpos Dağı’nda yaşayan ve rüzgârları kontrol eden bir tanrı olarak tasvir edilir. Ona rüzgârların anahtarları verilmiştir ve bu anahtarlarla rüzgârları serbest bırakabilir veya hapsedebilir.
Aiolos’un farklı versiyonlarına mitolojik metinlerde ve hikâyelerde rastlanır. Antik Yunan mitolojisinde adı geçen üç farklı Aiolos vardır: Hellen’in oğlu Aiolos, Poseidon’un oğlu Aiolos, Hippotes’in oğlu Aiolos. Eserlerde olan belirsizlikler nedeniyle oluşan ilişki bağı karmaşıktır. Bu üç karakterin yaşantılarını birbirinden ayırt etmek zordur.
Helen’in Oğlu Aiolos
Aiola, krallığının dört ana kabilesinden biri olan Helen Krallığı’nın hükümdarı Helen’nin oğludur. Helen, Deucalion ve Pyrrha’nın oğludur. Deucalion’un babası, tanrıların ateşini çalıp insanlığa armağan eden kahraman Prometheus; annesi ise Titanlarda olan Lapetus‘tur. Helen‘in annesi Pyrrha, Zeus tarafından dünyaya gönderilen ilk ölümlü kadın olan Pandora’nın kızıdır.
Kral Aiolos, Teselya Kraliyet ailesi üyesi olan Enarete ile evlendi. Yedi kızı ve beş oğlu oldu. Diğer mitolojik anlatılarda görülenin aksine; ensest ilişki yasaktı. Kızlarından Canace‘ın erkek kardeşiyle yaşadığı yasak ilişkiden dolayı öldürüldüğü ya da kendini öldürmeye zorlandığı söylenmektedir.
Poseidon ve Arne’nin Oğlu Aiolos
Yunan mitolojisindeki rüzgâr tanrısı Aiolos, Poseidon‘un oğludur. Mitograflar ve araştırmacılar, Poseidon’un oğlu olan bu Aiolus’un aynı zamanda Odysseus‘un karşılaştığı rüzgâr tanrısı Aiolus olabileceğinin ihtimalinde bahsetmektedir. Rüzgâr tanrısı Aiolos, Poseidon ve Arne’nin ikiz çocuklarından biriydi.
Arne, Helen’in oğlu olan Aiolos‘un kızıdır. Poseidon‘dan hamile kaldığını anlayan Arne, babası Aiolos’a bunu söylediğinde Aiolos ona inanmadı ve Arne’yi Icaria Krallığı’na gönderdi. Bu krallıkta yaşamını sürdürdüğü sırada ikiz bebekleri Aiolos ve Boeotus doğdu. Bu ikiz kardeş krallıkta büyüdüler ancak Kraliçe Autolyte, Arne‘i sevmiyor ve sürekli tartışıyorlardı. Bir gün Arne, kraliçeyi oğullarına öldürttü ve krallıktan kaçtılar. Arne ve Boeotus Teselya’ya gittiler. Burada Boeotia’yı kurdular. Aiolos Tiren denizinde bulunan Aeolian adalarına gitti.
Aiolos, Olimpos Dağı’ndaki tanrıların hükümdarı Zeus‘un izniyle rüzgarları serbest bırakır veya kontrol ederdi. Efsanelerde rüzgarların, yolculukları sırasında gemileri savurduğu veya sakin denizlere yol açtığı anlatılır. Aiolos adıyla anılan birkaç farklı karakter olsa da genellikle rüzgarların hükümdarı olarak kabul edilen bir tanrı olarak tasvir edilir.
Aiolos, Yunan mitolojisinde, dünya üzerinde esen dört rüzgarı kontrol eden rüzgârların koruyucusudur. Dört rüzgâr Boreas (kuzey rüzgarı), Zephyrus (batı rüzgarı), Eurus (doğu rüzgarı) ve Notus’dur (güney rüzgarı).
Hippotades’in Oğlu Aiolos
Aiolos, hareketli ve renkli anlamına gelmektedir. Yunan mitolojisinde ismi geçen üçüncü Aiolos‘tur. İsmi Odyesseus‘un öyküsünde geçmektedir. Aiolos rüzgârların yöneticisidir; Hippotades adındaki kralın ilk oğludur. Bu rivayetin sebebi Aiolos, Hippotades’in anlamındaki bir sözcük olmasıdır.
Aiolos, Aiolia adasında hüküm sürmektedir. Dik kayalıklarının olduğu adanın etrafı, tunç duvarlarla çevriliydi. Lüks ve keyif sürdükleri krallıklarında Aiolos’un on iki çocuğu vardı. Çocuklarının altısı kız altısı erkekti. Erkek çocukları kızlarıyla evliydi.
Kral Aiolos ve Odysseus’un Hikayesi
Her şeyin normal gittiği bir günde Odysseus ve arkadaşlarının yolu bu krallığı düşer. Kral Aiolos bu misafirlerini bir ay boyunca sarayında ağırlar.
Odysseus‘nın gitme zamanı geldiğinde Aiolos onlara dokuz yaşındaki boğanın kürkünden yapılmış bir tulum verir. Tulumun içerisine dört büyük rüzgârı koyup ağzını sıkıca kapatır. Bu gücü ona Kronos‘un oğlu vermiştir. Rüzgârları istediği yönde hareket ettirsin ya da durdursun diye.
Odysseus ve arkadaşları yolculuğa çıktıkları sırada arkadaşları tulumun içerisinde altın ve gümüş sakladığını düşünüp tulumu açtılar, tutulumun içerisindeki azgın rüzgârlar serbest kaldı. Uzak diyarlara sürüklenen Odysseus ve arkadaşları için yolculuk tekrar başlar.
Kaynakça
- “Aeolus:Keeper of the wids”. Classical Wisdom. 19.02.2020, https://classicalwisdom.com/mythology/aeolus-god-of-the-winds/. 30.05.2023.
- Comunale, Joseph. “Aeolus, Greek God Facts”. Study.com. 01/15/2022, https://study.com/learn/lesson/who-is-aeolus.html. 30.05.2023.
- “Aeolus. God of the wind”. Greek Mythology. 12 Aralık 2022, https://www.greekmythology.com/Other_Gods/Aeolus/aeolus.html, 30.05.2023.
- Kerenyı, Karl. Yunan Mitolojisi. Çev. Oğuz Özgül. İstanbul: Say Yayıncılık, 2018
- Cömert, Bedrettin. Mitoloji ve İkonografi. İstanbul: De Ki Yayıncılık, 2008
- Homeros. Odysseia. Çev. Azra Erhat. İstanbul: Can Sanat Yayınları, 2008
