İster kendinizi yaşlılara egzersiz yapmayı öğretmek gibi özgecil faaliyelere adayın, ister parlak ürün reyonlarının karar vermek ve dikkatinizi dağıtmak için sonsuz olanaklar sunduğu bir süpermarkete giderek kontrol duygunuzu kaybedin, ister ufuktaki zehir taşıyan kara bulutu görmezden gelmek için kafanızı sonsuz bir şekilde doldurun…White Noise‘da kara bulutlar dağılmayacak. Yazar ve yönetmen Noah Baumbach, kıyamet tehdidi altında bir komedi arıyor ancak kasvetliliği ve sarsıcı bir tür karışmaşası arasında eğlendirmekten çok baş döndürüyor.
Don DeLillo‘nun 1985 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan ve Türkiye ilk gösterimini Filmekimi kapsamında gerçekleştiren White Noise, bir kasabada yaşayan hayatları hareketli ama güzel görünen, orta sınıf bir çift olan Babbette ve Jack Gladney ailesine odaklanıyor. Her zaman hareket halinde olan, ışık hızında konuşan ve sürekli bir şeylerle meşgul olan, 1980’lerin tipik Amerikan ailesi örneği olarak hizmet eden endişeli, bencil ve mutsuz insanlar. Greta Gerwig ve Adam Driver‘ı başroller olarak tekrar bir arada izleyebildiğimiz filmde, zehirli atık taşıyan trenin bir kamyonetle çarpışması sonucu havaya zehirli gaz bulutu yayılıyor. Bu sırada Denise, Babbette’in aldığı gizemli bir hapı merak etmeye başlarken, havadaki zehirli olay yüzünden Gladney ailesi evlerini boşaltmak zorunda kalıyor. Yolda zehirli buluttan kaçmaya çalışırken, günün normal güvensizlikleri yerini gerçek ölüm kalım endişelerine bırakıyor.
Bu olay karı-koca arasındaki ortak bir noktaya parmak basıyor çünkü bu iki olay örgüsünün nihai sonucu Jack ve Babette’in ölümlülüğü olağandışı sonuçlarla çok daha doğrudan bir şekilde ele almasını sağlıyor. Pencerelerinin önündeki bu büyük kara bulut, Gladney ailesini bir spekülasyon ve paranoya çılgınlığına sürüklüyor. Aile tahliye edilmeli mi? Güzel bir kasabadaki büyük evlerinin ayrıcalığı onları felaketten koruyacak mı? Ölüm kaçınılmaz olduğunda, eylemlerimizin herhangi birinin gerçekten önemi var mı? Jack ve Babette’in ikisi de ölüme fena halde kafayı takmıştır ve Jack, zehirli buluttan kaçış sırasında, benzin doldurmak için iki dakikalığına arabadan indiğinde öldürücü dozda kimyasal almış olabileceğini öğrenir. Ya da filmdeki doktorların ne kadar absürt olduklarını göz önüne alırsak, bu teşhis sadece başka bir komplo mudur?
Tam bir kıyamet filmi olmasa da White Noise toplumun herhangi bir büyük felaketle yüzleşmesinin rehbersiz yaklaşımını ele alıyor. Hava yoluyla bulaşan zehirli bir virüsün potansiyel tehdidi gün yüzüne çıkmaya başladığında, Baumbach beklenen tüm olağan tepkileri filminde tasvir ediyor. Korku ve spekülasyondan pandemiye kadar her şey, çok daha içe dönük bir anlatıma evrilmeden önce filmin ilk bölümünde kaplıyor. Anlatısının son bölümünü ise toplumun ölme korkusunu ve bu ideolojiyle gelen diğer her şeyi keşfederek geçiriyor. Bir evliliğin ve bir ilişkinin ölümünü ifade etmek için sadakatsizliği bile kullanıyor ve zaten katmanlı bir hikayeye nüans katıyor.
Akademiye kök salmış karakterleriyle film, aynı zamanda tarihin ve güncel olayların insan hayatındaki önemli kayıpları karakterize etme eğiliminde olan performatif doğayı da özellikle öne sürüyor. İster geçmişteki Adolf Hitler rejimi olsun, isterse günümüzdeki herhangi bir korkunç kaza veya cinayet olsun, bir bütün olarak toplum, gözlerini kaçırma eğilimindedir. Film ölümle ilgili kolektif korkularımız ve takıntılarımız üzerine şaşırtıcı derecede eğlenceli olmaya çalışıyor. Tipik bir “dünyanın sonu” düşüncesinden çok uzak ve hayatın sonu belirsizliğine obsesif olmaya dair içe dönük bir bakış niteliğinde.
White Noise, değindiği konuların doğası ve bunu gerçekleştirme hızı nedeniyle takip etmesi yorucu bir film ama aynı zamanda varoluşsal korkuyu ve insanlığı tanımlayan korkuları tasvir etmenin bir yolunu bulmaya çalışıyor. Endişelerimizi ortadan kaldırmak için ve çözülemez sorunlarımıza bir çözüm sunacağına güvendiğimiz için tıbba, bilime veya dine yönelen bir toplumda yaşıyoruz. Takıntı yapacak yeni bir şeyler buluruz, daha da ben-merkezci, materyalist oluruz ve gerçekten nasıl var olacağımızı unutarak kaygılardan vazgeçeriz. Filmde de ölüm korkusu olan bu iki karakterde bu tarz kaçma kaçınma tepkileri görüyoruz.
White Noise hem sözlü hem de görsel olarak çok yoğun bir film. Filmin çarkları, bir akademi hicivinden toksik olaya ve daha sonra evlilik ve aile içindeki yalanlara kadar sürekli değişiyor. Olay örgüsünün yoğun olması, kaotik bir hikaye yaratmaya önayak oluyor. White Noise için, Baumbach’ın filmleri içinde görsel olarak en etkileyici olanı diyebiliriz. Ölüm korkusu, anlatının tüm alanında önemli bir parça olduğundan, karanlık ve aydınlığın keskin bir kullanımı var. Jack ve Babbette ölüm hakkında açık açık konuşsalar da bu gizliden gizliye her şeyi tüketen bir korkudur. Birbirlerine olan açıklıkları, onları başka türlü düşünmemeleri için bir tür kandırma girişimidir.
Filmin görünüşü sağlam olsa da, bu kadar çok hareketli parçaya sahip olmanın bireysel sahneleri gölgede bıraktığını görüyoruz. Belki de yapılmak istenen, seyircinin filmin üslubuyla birlikte “hayat bi nevi güzel” anafikirinden zevk almasıdır. Baumbach, iç mekanda maske takma ve devlet kurumlarına güvensizlik konusunda referanslarla güncel birkaç karşılaştırma yapmaktan kaçınmamış. Dikkatinizi sürekli olarak ordan oraya çeviren filmi 30 Aralık’da Netflix’den izleyebilirsiniz.
