Yaşadığı dönemi ve toplumun yapısını alaycı bir gözle ele alan Voltaire, bu eserinde Cizvitleri eleştirebilmek için Jansenist bir rahibin notlarını kaynak olarak kullanmıştır. Huron Kızıldırelisi Safdil’in Fransa’yı keşfetmek için gemiden inmesiyle, yaşadıkları üzerinden topluma bir ayna tutmuş ve gözlemlerini okuyucuya sunmuştur.
“Zira dünya üzerinde aşkın aşıkları birer şaire dönüştürmediği hiçbir ülke yoktur.” ( s. 24)
“Safdil ise onlara özgü şu düşünceyle cevap verdi: Aranızda bu kadar çok tedbire ihtiyaç duyduğunuza göre sizler pek namussuz insanlar olmalısınız.” (s. 28)
“Onu övgü dolu sözlerle yumuşatıp gelecek için ümit verdiler. Bunlar her iki yarım kürede de insanların birbirlerini avlamak için başvurdukları iki ana tuzaktır.” (s. 28)
“Safdil tarih kitapları da okudu ve okudukları onu üzdü. Dünya gözüne fazlasıyla kötü, fazlasıyla sefil göründü. Nitekim tarih suçların ve felaketlerin tablosundan başka bir şey değildir. Masum ve barışçıl insan kalabalıkları bu muazzan sahneden sürekli silinip gider. Başrol oyuncuları ise sapkın ve hırslı insanlardır. Tarih de tıpkı tragedya gibi tutkularla, suçlarla ve müthiş felaketlerle bezenmese çok sıkıcı olurdu.” (s. 48)
“Kitap okumak ruhu besler, aydın bir dost ise onu teselli eder.” (s. 51)
“Hakikat kendi ışığıyla parlar. Zihinler odun ateşiyle aydınlanmaz.” (s. 52)
“İnsanların verdiği hükümlerde çoğu zaman yanılsamanın, modanın, birtakım kaprislerin etkili olduğundan şüpheleniyorum. Bense doğaya uygun şekilde konuştum. İçimdeki doğa fazlasıyla kusurlu olabilir. Fakat çoğu insan doğaya zaman zaman kulak vermiyor da olabilir.” (s. 56)
“Özlem daima aşkı artırır, felsefe ise aşkı asla azaltmaz.” (s. 67)
“Tam da aleyhinize konuşulduğu için öne çıkıp konuşmalısınız. Bu ülkede anında itiraz edilmediği takdirde her zaman itham edenler haklıdır, bundan emin olun.” (s. 69)
“En vasat mevkiler olsun, en yüksek mevkiler olsun hepsi de çoğu zaman sizden istenen bedel karşılığında verilmiştir.” (s. 77)
“Ah! Görüyorum ki insanlar arasında da yırtıcı hayvanlara benzeyenler var, hepsi zarar vermeye hazır.” (s. 83)
“Nasıl oluyordu da bu kadar az bir para için başka insanlara zorbalık, yandaşlık, cellatlık edecek bu kadar çok insan bulunabiliyordu? Yüksek mevki sahibi biri nasıl da insanlık dışı bir umursamazlıkla bütün bir ailenin yıkımında imza atabiliyor ve paralı askerler daha da barbarca bir neşeyle bu kararı infaz edebiliyordu!” (s. 88)
“Büyük sıkıntılar çekmelerine rağmen dışarıya karşı mutluluk maskesi takıp neşe içinde görünmeyen pek aile gördüm. En büyük acıların hep bizlerin sınırsız açgözlülüğünden kaynaklandığını fark ettim.” (s. 90)
“Ruhunu sarsan düşünceler damarlarına en yakıcı ateşten daha tehlikeli bir zehir yayıyordu.” (s. 92)
“Acıların en büyüğünü karşılayacak tabir hiçbir dilde mevcut değildir, diller bu konuda yetersizdir.” (s. 94)
“Güçlü ruhların hisleri sevdikleri zaman başkalarından daha şiddetli olur.” (s. 97)
“Zaten dünya üzerinde felaketler hiçbir işe yaramaz diyebilecek kaç dürüst insan vardır ki?” (s. 100)
Voltaire – Safdil, İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım
