Pop müzik terimi ilk kez 1926 yılında dönemin popüler müziklerini tanımlamak adına kullanılan bir müzik terminolojisi olarak ortaya çıktı. 20. Yüzyılın ilk çeyreğinde; blues, reggae, caz, rock benzeri müzik türleri popüler olarak benimsendiği için pop müzik, birden fazla müzik türünü tanımlamak için kullanılmaya başlandı.
Popüler kelimesinin etimolojisine bakacak olursak, ilk olarak Latince “halk, kamu” anlamına gelen “populus” sözcüğünden; daha sonrasında Fransızcada “halk tarafından sevilen, halka ait, halka uygun” manasına gelen “populaire” sözcüğünden evrilmiş bir sözcük olduğunu görüyoruz. Türk Dil Kurumu’na göre de popüler kelimesi, “halkın arasında yaşayan motiflere, ögelere yer veren, onlardan yararlanan, halkın zevkine uygun, halk tarafından tutulan” anlamına gelmektedir.
Bu yazımızda müzikte popüler kavramını belirli bir çerçeveye oturtmak adına 90’lar Türkçe Pop Müziği teması üzerinde duracağız.
Türk Müziği
Geçmiş bir dönemden bahsederken o dönemi etkileyen olayları ve öncesinde yaşanan gelişmeleri göz ardı etmek objektif yorum yapmak açısından doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Bu yüzden 90’lar Türkçe pop müziğini incelemeden önce Türk müziğinin geçmişinden, gelişim sürecinden ve dönemin siyasi/toplumsal konjonktüründen kısaca bahsedeceğiz.
90’lar dönemi Türkiyesi; ekonomik buhranların yaşandığı, faili meçhul cinayetlerin gerçekleştirildiği toplumsal açıdan karanlık bir zaman dilimi olarak zihnimizde yer buluyor. Her ne kadar siyasi olarak bu denli kaotik bir toplum yapısına sahip olunan bir dönem olsa da, 90’lar dönemi Türk pop müziğinde yaşanan gelişmeler nispeten tezatlık gösteriyor. Ağırlıklı olarak neşeli ve hareketli ezgilere sahip bestelerin üretildiği, toplumun farklı kesimlerinin ortak bir paydada buluşabildiği bir sanatsal faaliyet olarak Türk pop müziği, birleştirici ve eğlenceli bir alan olarak kendine yer buluyor.
Türk pop müziği denildiğinde aklımıza ilk gelen sanatçılardan birisi kuşkusuz Ajda Pekkan. Aktif bir şekilde müzik dünyasında çalışmaya başladığı 1963 yılından beri sektörde yerini koruması, Türk pop türü için son derece değerli.
Zamana Meydan Okuyan Bir Tür: Türkçe Pop
İlk olarak 1945’li yıllarda “tango” ile ülkemizde yer bulan pop müzik, daha sonrasında uyarlama (cover) şarkılarla etkinliğini sürdürmeye devam ediyor. 80’li yıllardan itibaren renkli televizyon ve walkman gibi teknolojik aletlerin kullanılması sayesinde ağırlıklı olarak 80’lerin sonunda yaygınlaşmaya ve furya haline gelmeye başlıyor. Çabuk rağbet gören, kolay tüketilen bir kavram olarak kullanılan pop müzik tabirinin aksine 90’lar Türkçe pop müziği, zamana meydan okuyan yapısıyla önemli bir gelenek olarak tazeliğini koruyor, günümüzde de oldukça rağbet görerek nostaljilerimizin bir parçası olarak dinleniliyor. Özellikle Spotify, Youtube, Tidal, Fizy gibi müzik dinleme platformlarının listelerinde de 90’lar Türkçe pop müzik oldukça talep gören bir alan olarak ortaya çıkıyor.
Derya deniz misali ucu bucağı olmayan Türkçe pop müziği hakkında daha birçok şey yazılıp çizilebilir. Biz ise yazımızın kalanında sizlere, 90’lara damgasını vurmuş şarkıları sunuyoruz.
Ajda Pekkan – Sana Bana Yeter
Burak Kut – Benimle Oynama
Burak Kut – Yaşandı Bitti
Ebru Gündeş – Yakışıklı
Kenan Doğulu – Kandırdım
MFÖ – Ali Desidero
Mustafa Sandal – Aya Benzer
Kenan Doğulu – Ben Güzelden Anlarım
MFÖ – Mazeretim Var Asabiyim Ben
Mustafa Sandal – Jest Oldu
Serdar Ortaç – Karabiberim
Sertab Erener – Vur Yüreğim
Sezen Aksu – Kaçın Kurası
Tarkan – Ölürüm Sana
Serdar Ortaç – Gamzelim
Sertab Erener – Aşk
Sezen Aksu – Seni Kimler Aldı
Tarkan – Gül Döktüm Yollarına
Kaynakça
- Dürük, F. (2011). Türk Popüler Müzik Üretimi ve Ürünlerindeki Karma Yapıyı Hazırlayan Toplumsal ve Müzüksel Etkenler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
- Kuçlu, E. (2020). Kültürel Bir Meta Olarak Müzik: 90’lar Sonrası Pop Müzik Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Sosyoloji Bilim Dalı
