Ressam Fatma Nazlı Ecevit, portre, manzara, natürmort gibi farklı alanlarda kendine özgü bir üslupla çalışmış ve ardında birçok önemli eser bırakmıştır. Sade ve dengeli bir anlatıma sahip bu tabloları günümüzde de oldukça değerlidir. Eski Başbakanımız Bülent Ecevit‘in annesi olan ve hayatını resim sanatına adamış bu ressamı kaçımız biliyoruz? Nazlı Ecevit’in hayatını ve tablolarını inceleyelim.
Nazlı Ecevit’in Hayatı?
1900 yılında İstanbul’da doğmuştur. Aydın bir ailede dünyaya gelen Nazlı Ecevit, sanat eğitimine başladığı dönemin toplumsal yapısına göre kadınların daha geri planda ve sanattan uzak olması sebebiyle birçok zorlukla karşılaşmış fakat yılmamış yine de hem yurt dışında hem Türkiye’de eğitimine devam etmiştir.
1915’te başladığı ve ilk sanat eğitimi aldığı okul olan İnas Kız Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ilk öğrencilerindendir. Bu okulda Mihri Müşfik Hanım gibi önemli isimlerden de eğitim almıştır. Takip eden yıllarda Ömer Adil ve Feyhaman Duran’la birlikte çalışma fırsatı elde etmiştir. Bu sebeple sanat anlayışında ve çizimlerinde bu isimlerin etkisi olmuştur. 1922’de okulunu bitirdikten sonra ressamlığa bir süre ara vermiş, Ankara ve İstanbul’da birkaç okulda resim öğretmenliği yapmıştır.
1924 yılında Fahri Ecevit ile evlenmiş ve Ankara’ya yerleşerek konservatuarda çalışmaya başlamıştır. Bu evlilikten 1925’te oğlu Bülent Ecevit dünyaya gelmiştir. 1947’de ise ara verdiği tutkusu, ressamlığa geri dönmüştür. Güzel Sanatlar Birliği, Devlet Resim ve Heykel sergileri gibi birçok resmî sergiye katılmış ayrıca özel sergiler de düzenlemiştir. 1951’de Güzel Sanatlar Birliği’nde başkanlık görevini yürütmüştür. 1975 yılında İstanbul Festivali Açıkhava Resim, Heykel ve Seramik Sergisi’nde, İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından başarı madalyası verilmiştir. Bu süreçte ilk kadın ressamlardan biri olmasının birçok handikabını da yaşamıştır. Hem sanat anlayışı hem de kadın olması nedeniyle sıkça eleştirilere maruz kalmıştır.
Sanat Anlayışı
Nazlı Ecevit yağlıboya, suluboya, pastel ve karakalem gibi birçok teknikle resimler yapmıştır. Manzara, portre ve ölü doğa gibi çeşitli türlerde eserler ortaya koymuştur. Manzara resimlerinde serbest ve doğal, portrelerinde ise gerçekçi ve kişisel bir yaklaşım sergilemiştir. Aynı zamanda eserlerinde izlenimci etkilere rastlamakta mümkündür.
Empresyonizm temsilcileri arasında sayılan Nazlı Ecevit eğitiminde öğrendiği çizgide eserler üretmiştir. Empresyonist olarak görülse de eserlerindeki gerçekçi anlayış daha ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle empresyonist üsluba rağmen, gerçekçiliği ağır basan bir anlayış sergilemiştir denilebilir. Eserlerinde yalnızca doğa manzarası ya da insan portresi değil toplumsal olayların etkisini de görmek mümkündür.
İlk Türk kadın ressamlarından biri olan ve bir dönem ara vermiş olmasına rağmen çok sayıda resim yaparak birçok özel ve karma sergiye katılan Fatma Nazlı Ecevit ayrıca birçok portre yapmıştır. Bu portreler gerçekçi ve canlı bir anlatıma sahiptir. Önemli portreleri arasında olan eşi Fahri Ecevit, oğlu Bülent Ecevit, Kerime Salahor, ressam Şerif Akdil gibi birçok isim bulunur.
Sanatçının Eserlerine Genel Bakış
Boğaz Manzarası
Nazlı Ecevit, sanat hayatı boyunca bugün halen gözler önünde olan ve hayranlıkla izlediğimiz birçok eseri bizlere miras olarak bırakmıştır. Boğaz Manzarası isimli tablosu Ecevit’in manzara resimlerinden sadece biridir. Tablosunda oldukça uzakta bulunan yapıları gölge misali çizmiş olmasına rağmen müthiş bir betimleme yapmıştır. Deniz, gökyüzü, kuşlar ve yapıların renk tonlarını birbirine yakın kullanmış ama karışmayacak ölçüde ton değişikliğiyle sade fakat ustalıkla resmetmiştir. Sararan yapraklar ve gri tonlarında görülen bulutlardan bir sonbahar mevsimi olduğu anlaşılır.
Portre
Sanatçının portrelerine baktığımızda sanatının gerçekçi üslubu görülür. Portresi çizilen kişilerin yüz hatları, bakışları, yüz çizgileri oldukça gerçekçi ve samimidir. Portrede bulunan çiçek, vazo, koltuk gibi cansız varlıkların hepsinin renk tonları resmin kendisi ile uyum ve denge içerisindedir. Yukarıda görülen portrelerinden bir tanesi daha sakin ve karanlık renk tonlarına sahipken diğeri daha canlı ve dinamik bir görüntüye sahiptir. Adeta renklerle portre sahibinin ruh halini yansıtmıştır.
Ölü Doğa
Nazlı Ecevit, empresyonizmin etkisiyle kişisel bir anlatım yakalamıştır. Renkleri, desenleri birbiriyle uyumlu ve gerçeklere bağlı, sade ve kendine özgüdür. 1970’lerden sonra daha çok ölü doğa ve çiçek resmetmiştir. Son yıllarını evinde yukarıdaki eserinde olduğu gibi natürmort türde eserler yaparak geçirmiştir. Bu cansız nesneleri çizerken ışık, gölge ve renk tonlarıyla ustaca bir kompozisyon oluşturmuştur. Bu türde yaptığı eserlerindeki başarısında Mihri Müşfik‘in de etkisi olmuştur.
Nazlı Ecevit’in büyük bir ressam olmasının nedenlerinden biri elbette ki bulunduğu dönemin toplumsal şartlarını, halkın ve emekçinin yaşantısını, kadının toplumdaki yerini ve emeğini sanatıyla gündeme getirmesidir. Cinsiyetinden dolayı eğitiminde ve sanatında yargılamalara maruz kalmış, emeği takdir edilmekten çok eleştirilmiş bir kadın olarak; diğer çalışan, üreten ve aynı zamanda çocuk büyüten kadınların değerini yaptığı resimlere konu alarak destekçisi olmuştur. Nazlı Ecevit, imparatorluktan cumhuriyete geçiş yıllarında kadınların eğitim ve sanata yönelebildiği ve bunu başarıyla sürdürebildiğinin canlı tanığı ve kanıtı konumundadır. Hayatını kaybettiği 1985 yılına kadar elinden fırçasını düşürmeyen, sanatına sevgisi ve bağlılığıyla yaşama tutunan, yaşamı anlatan değerli ressamımız duruşuyla ve eserleriyle ülkemizin bilinmesi ve hatırlanması gereken bir değeridir.
Kaynakça:
FATMA NAZLI ECEVİT | Kültür Portalı. Kültür Portalı , 2025, Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025. web.
Nazlı Ecevit Hayatı ve Eserleri – İstanbul Sanat Evi. İstanbul Sanat Evi , 14 Aralık 2018, Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025. web.
Sanatçı Bilgileri – Ankara Resim ve Heykel Müzesi. Ktb.gov.tr , 2015, Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025. web.
Nazlı Ecevit. ÖzÜ Sanat , 2020, Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025. web.
1900 – Nazlı Ecevit, Türk Ressam (ö. 1985). Tariholay.com, 4 Ocak 2025, Erişim tarihi: 31 Temmuz 2025. web.
Ünlü Ressam Nazlı Ecevit Kimdir? 18 Ocak 2025, Erişim tarihi: 31 Temmuz 2025. web.
Öne çıkan görsel: istanbulmuzayede.com
