Şiddet Vadisinde, Ayin, Şeytanın Evi gibi güçlü kadrolara sahip, özgün korku filmleri sayesinde korku sineması denince akıllarda canlanan yönetmen Ti West; X üçlemesinin getirdiği başarı sayesinde de geçtiğimiz yıllarda adından çokça söz ettirdi. Nostaljik, aynı zamanda yenilikçi korku sinemasıyla tanınarak bağımsız sinemanın ruhunu eserlerine yansıtan yönetmen Ti West kimdir, sizler için inceledik.
Akademiden Ustalığa: Korku Kariyerinin Yapıtaşları
Korku filmlerinin Tarantino’su olarak adlandırılan Ti West; yönetmen, yapımcı, senarist, oyuncu gibi birçok unvanı bünyesinde bulundurarak çok yönlü bir sanat düşkünü olarak sinema dünyasında yerini alıyor. Amerika’nın Delaware eyaletinde dünyaya gelen West, küçük yaşlardan itibaren korku sinemasıyla içli dışlı bir ilişkiye sahip. Başarılı yönetmen Peter Jackson‘dan Bad Taste ve Sam Raimi’nin bir korku klasiği haline gelen The Evil Dead filmlerini seyretmesinin ardından bu filmlerden ilham alarak yönetmenlik koltuğuna oturmak için adım atmaya koyulduğunu dile getiriyor.
Sanatsal yeteneklerini geliştirmek amacıyla New York’ta bulunan School of Visual Arts (Görsel Sanatlar Okulu)‘nda film yapımı üzerine eğitim alan ve özellikle korku türündeki bağımsız filmleriyle tanınan başarılı yönetmen, 1970’ler ile 1980’lerin korku sinemasına olan estetik yakınlığı ve retro temasına olan ilgisiyle de tanınıyor. West’in sineması için ‘nostaljik bir korku deneyimi arayan izleyiciler adına ideal bir tercih’ dememiz yanlış bir yorum olmayacaktır.
Film Dünyasına Atılan Adım ve Yönetmenlik Tarzı
Hayranları tarafından bir korku dehası olarak adlandırılan Ti West’in sinema kariyerindeki ilk önemli çıkışı, 2005 yılında bizzat yazarlığını ve yönetmenliğini üstlendiği korku-komedi filmi The Roost (Kümes) aracılığıyla gerçekleşti. Düşük bütçesine rağmen bağımsız korku sinemasına ilgisi olanların beğenisini kazanan The Roost, dört arkadaşın terk edilmiş bir çiftlikte tecrübe ettikleri doğaüstü olaylar çevresinde vuku buluyor. West’in yavaş tempolu ve gergin anlatım tarzını ilk kez sergilediği bir yapım olarak öne çıkan eser, ünlü yönetmenin sinema dünyasında isminin anılması yolunda öncülük eden ana etmenlerden biridir.
Çıkış filminin ardından senaristliğini ve yönetmenliğini kendi üstlendiği birçok filme daha imza attı Ti West. Şeytanın Evi (2009), Ruhlar Oteli (2011), Ayin (2013), Şiddetin Vadisinde (2016) gibi kuvvetli oyuncu kadrolarına ve etkileyici senaryolara sahip filmler aracılığıyla korku sinemasında silinmeyecek bir yer edindi. 2020’nin sonlarında ise, film ve televizyon prodüksiyonu ve dağıtım şirketi olan A24 ile çalışmaya başlayacağı duyurulan yönetmenin yükselişi durdurulamaz bir hale geldi.
Slow burn anlatım tekniğini benimseyen Ti West, korku unsurlarını aceleye getirmekten kaçınarak filmlerinde sakince işlemeyi tercih ediyor. Hikayede yer alan olaylar belirli bir aşamaya sadık kalarak dönüşüm geçiriyor ve tempo usul usul yükseliyor. Seyircisini gerilimli atmosferin içerisine yavaş bir anlatımla çekmeyi öncelik olarak gören yönetmenin tarzı hayranları tarafından da takdir görüyor.
CGI (Computer-Generated Imagery) yani bilgisayar grafikleri kullanılarak elde edilen görüntüler yerine filmlerinde pratik efektleri kullanmayı seçen West’in, eserlerine daha otantik bir dil katmayı seven bir sinemasever olduğunu söylememiz mümkün. Yönetmenin 1970’ler ve 1980’lerin korku filmlerine duyduğu hayranlığı da sinema dilinden okunur halde. Nostaljik bir his yaratan filmleri karakterlerin ruh hallerine, psikolojilerine ve iç dünyalarına derinlemesine odaklanarak izleyicinin filmle bütünleşmesine yardımcı oluyor.
X Üçlemesi ve Mia Goth
Ti West’in ilham perisi Mia Goth, X üçlemesinin popülerliğini sağlayan ana etmenlerden biri desek yanılmış olmayız. X filminin ardından Pearl ve MaXXXine filmlerinde yalnızca oyuncu değil yapımcı olarak da görev alan Mia Goth, kendini sektöre kanıtlama yönündeki tutkusunu ortaya koyarak sinema dünyasında özgün bir yol çizdi. Ti West, SciFiNow dergisine verdiği bir röportajda; X film üçlemesinin planlı bir üçleme olmadığını, pandemi döneminde Pearl’ü yapma fikrinin doğduğunu ve ardından MaXXXine filminin yapımına başlandığından bahsediyor. Korku türünün esnekliğinden hoşlandığından söz eden yönetmen, ister absürtlüğe isterse realizme odaklanabileceğini ve korku severlerin iki zıt uca da beğeni besleyebileceğini söylüyor. Özgürce çalışma fikrinden hoşlanan yönetmen Ti West için korku janrası biçilmiş bir kaftan olabilir.
Üçlemenin ilk filmi olan “X”, “1970’lerde geçen slasher türünde bir film olarak korku dünyasında yerini buluyor. 2022 senesinde vizyona giren eserde, yetişkin filmi oyuncusu Maxine Minx’in çekim ekibiyle Texas’ta şehirden uzakta bir çiftliği kiralaması ve bu çiftlikte ekibin ve arkadaşlarının çiftliğin sahibi yaşlı çift tarafından vahşetin pençesine hapsedilmelerini konu alıyor. Serinin ikinci filmi “Pearl” ise 1950’li yıllarda, X filmindeki yaşlı katil Pearl’ün geçmişine ışık tutuyor. Pearl, şov dünyasına hevesle adım atıp yıldız olmak isteyen bir kadınken sönüşüne sebep olan etmenleri ve bir çiftliğe tıkılıp kalmanın getirdiği melodramı sunuyor izleyicilere. Üçlemenin son filmi olan “MaXXXine”; “1980’lerin Hollywood’unu, X filmindeki Maxine’in hayallerini gerçekleştirmek için neleri göze aldığını, geçmişini ve sonrasını ekrana taşıyor. Kuşaklararası travma, kimlik karmaşası, yabancılaşma gibi psikolojik unsurlarla harmanlanan karakterler, zıtlıklar ve benzerlikleriyle türlü paralellerde buluşuyor. Film serisi süresince iç dünyasının yaşadığı olaylar çerçevesinde evrimini seyrettiğimiz Maxine Minx karakteri; sıra dışı, kararlı ve tutkulu kişiliğiyle içinde yatan Pearl Douglas’ı yıldız olma arzusu aracılığıyla gösteriyor seyircilere.
Mia Goth’un canlandırdığı Maxine ve Pearl karakterleri bünyelerinde birçok özelliği barındırıyor; amaçlarına ulaşmak için her yolu mübah gören bir kadını, bir feminenlik sembolünü, dinle karmaşık ilişkiye sahip birini, gençliğin bir timsalini ve daha nicesini bu etkileyici iki başkahraman aracılığıyla görmemiz mümkün. “I will not accept a life I do not deserve.” (Hak etmediğim bir hayatı kabul etmeyeceğim.) repliğiyle zihinlerimize kazınan Mia Goth hakkında Ti West, başka projelerde de kendisiyle çalışmak istediğini dile getiriyor.
X üçlemesinin başarısından yalnızca Ti West hayranları değil, meslektaşları da övgüyle bahsediyor. Taksi Şoförü, Köstebek, Zindan Adası, Para Avcısı gibi filmleriyle adından çokça söz ettiren işinin ehli yönetmen Martin Scorsese; Ti West’in X üçlemesini New York Times‘a yaptığı yazıyla methetti. Scorsese üçleme hakkında: “Amerikan sinemasının farklı dönemleriyle ilgili farklı bir korku türü.”, Ti West hakkında ise: ”Modern fikirleri geçmişin estetiğiyle yoğrulmuş filmlerin içine sokarak cesur ve tamamen sinematik bir şey yaptı.” ifadelerini kullanarak Ti West’i onurlandırdı. Ti West’in filmlerinin bugünlerde nadir bulunan bir enerjiye sahip, gücünü saflıktan alan, her karede hissedilen seyreltilmemiş bir sinema aşkını bünyesinde barındırdığından bahseden usta yönetmen, Ti West’in bakış açısı ve eserlerine olan hayranlığını övgü dolu sözler ışığında New York Times’a iletti.
Filmleri hem estetik hem de tematik olarak bağımsız sinemanın ruhunu taşıyan yönetmen, sıra dışı sinematografisi ve güçlü ana karakterleri vasıtasıyla akıllara kazınıyor. West’i, korku türüne getirdiği nostaljik ama yenilikçi yaklaşımıyla ilerleyen senelerde de keyifle takip edeceğimizi umuyoruz.
Kaynakça:
Kapak Görseli: hollywoodreporter.com
Fraser Kevin. ”Martin Scorsese praises Ti West’s Pearl as deeply disturbing”. joblo.com. Jo Blo Movie Network. 19/09/2022. 8 Ocak 2025.
Harper Rachael. “I’d always want to work with Mia.” Ti West on MaXXXine and his horror trilogy”. scifinow.co.uk. SciFiNow Magazine. 04/07/2024. 27 Aralık 2024.
Isom Maisie. ”The Ti West Trilogy: Modern American Horror”. veniceoarsman.com. 31/10/2024. The Oarsman. 9 Ocak 2025.
”Martin Scorsese’den Ti West sinemasına övgü”. artigercek.com. 12/07/2024. ArtıGerçek. 22 Aralık 2024.
