Hilebaz tanrı Loki‘nin korkunç görünümlü çocuklarından biri olan Jörmungandr, İskandinav mitolojisinin önemli karakterlerinden biridir. Jörmungandr’ın Ragnarok‘taki kritik rolü hem tanrıların hem de Midgard‘ın kaderinin değişmesinde etkili olur.
Loki, hilebaz ve bencil olmasının sonucu olarak eşi Sigyn‘i buz devi Angrboda ile aldatır. Loki’nin Angrboda ile olan birlikteliğinden bir süre sonra üç tane tuhaf görünümlü çocuk dünyaya gelir. Jörmungandr da Loki’nin Angrboda’dan olma üç çocuğundan birisidir. Kurt Fenrir ve Karanlık Diyar’ın İmparatoriçesi Hel Jörmungandr’ın kardeşleridir.
Jörmungandr aslında bir yılandır fakat sıradan bir yılan değildir. Doğduğunda ufak bir yılan iken çok kısa sürede anormal bir şekilde büyüyerek korkunç boyutlara ulaşır. Zamanla canavarımsı görünüme bürünen bu yılan vücudundan saçtığı zehirle ölümcül bir hale gelir. Çocukluğunda annesi ve diğer kardeşleri ile Jotunheim‘da yaşayan Jörmungandr’ın hayatı Odin tarafından keşfedildiğinde değişir.
Odin, Loki’nin üç çocuğunun doğmasıyla bir rüya görür. Rüyasında Ragnarok’u ve Loki’nin üç çocuğunun Asgard tanrılarının düşmanı olarak savaşta yer alıp mevcut düzeni bozacağını görür. Odin kaderi değiştiremeyeceğini bilmesine rağmen bu çocukları kontrol altında tutmayı ve önlem almayı ister. Bunun için ise Thor ve Tyr‘i Jotunheim’a gönderip Loki’nin çocuklarını Asgard’a getirmelerini ister.
Jörmungandr, Asgard’da kaldığı süre içerisinde hızla büyür ve herkesi şaşırtmaya devam eder. Fakat Odin, çocuk olan Jörmungandr henüz kimseye zarar vermediği için onu cezalandırmak istemez. Onun yerine, Jörmungandr’ı Midgard’a yani insanların diyarındaki okyanuslara salar. Orada Midgard Yılanı‘nın kimseye zarar veremeyeceğini düşünüp gözlemeye karar verir. Jörmungandr ise burada yaşadığı süre boyunca o kadar büyür ki, gövdesi Midgard çevresinde tur atabilecek ve hatta kuyruğunu ağzında tutabilecek boyutlara gelir.
Jörmungandr ve Thor’un Karşılaşmaları
Nedeni net olarak belirtilmemiş olmasına rağmen, Jörmungandr Thor’un en büyük düşmanıdır ve bu ikilinin Ragnarok’ta savaşarak birbirlerinin hayatına son verecekleri kader tarafından belirlenmiştir. Thor ve Jörmungandr Ragnarok’a kadar birkaç kez karşılaşırlar ve bu karşılaşmanın ilki ise bir devin kalesinde gerçekleşir.
Thor, Loki ve Thor’un hizmetkarı Thialfi Devler Diyarı‘na bir yolculuk yaparlar ve bilmeden karşılaştıkları illüzyonlar Skrymir adlı anormal büyüklükteki bir dev ile tanışmalarıyla başlar. Skrymir tanrılarla beraber seyahat eder ve Utgardaloki isimli devin kalesine vardıklarında onlardan ayrılır. Utgardaloki küçümser bir tavırla Thor, Loki ve Thialfi’ye güçlerini kanıtladıkları taktirde orada konaklayabileceklerini söyler ve her birinden belirli alanlarda yeteneklerini göstermeleri için isteklerde bulunur.
Loki, Thor ve Thialfi de çok farklı alanlarda Utgardaloki’nin kalesindeki kişilerle yarışırlar. Thor da Utgardaloki’nin devasa içki boynuzundaki bütün içkiyi bitirmek, saraydaki kediyi yerden kaldırmak ve Utgardaloki’nin süt annesiyle güreşmek gibi görevleri başarıyla tamamlamak için uğraşır. Fakat Thor da tıpkı Loki ve Thialfi gibi başarısız olur ve Utgardaloki bu durumla dalga geçer. Sonraki sabah ise Utgardaloki bu süreçte yaşananların bir illüzyon olduğunu ve Thor’un bir patisini kaldırabildiği kedinin ise Jörmungandr olduğunu açıklar.
Thor ve Jörmungandr’ın ikinci karşılaşması ise Thor’un Tyr ile birlikte Devler Diyarı’na yaptığı başka bir seyahatte gerçekleşir. Thor ve Tyr, dev devasa bir kazan ödünç almak için Hymir‘in yanına giderler. Konakladıkları süre içinde Hymir ve Thor, avlanmak için iyice denize açılırlar. Thor, Hymir’in en iyi öküzünün kafasını yem olarak kullanır ve bu yeme Jörmungandr takılır.
Bu fırsatı Jörmungandr’ı yok etmek için kullanmak isteyen Thor oltayı bırakmak istemez ve bu ikili kapışmaya başlar. Bu sırada Jörmungandr zehrinin ufak bir kısmını Thor’a püskürtür ve tekneyi neredeyse batacak duruma getirir. Fakat teknenin batmasından korkan Hymir ise oltayı keserek Jörmungandr’ın denize dönmesine izin verir.
Ragnarok’taki Nihai Çarpışma
Jörmungardr ve Thor’un Ragnarok’taki destansı dövüşü Odin’in gördüğü rüyadan beri kader tarafından kararlaştırılmış ve kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Ragnarok bitmeyen bir kış, kıtlık, doğal afetler, Kurt Fenrir’in zincirlerinden kurtulması, Jörmungandr’ın ağzında tuttuğu kuyruğunu çıkarıp zehriyle havayı ve suyu kirletmesi ve karaya yanaşmasıyla kendini göstermeye başlar. Jörmungandr’ın bu hareketi dünyadaki canlılığı tehdit eder.
Tanrılar uykudayken büyük savaş başlar ve Heimdall tanrıları uyandırarak herkesi savaş meydanına toplar. Midgard Yılanı Jörmungandr da savaş için hazır bekler ve Thor’un gelişiyle o büyük dövüş başlar. Jörmungandr, çok büyük bir vücuda ve güce ulaşmasına rağmen Thor’un çekicinin gücüne karşı koyabilecek durumda değildir. Thor çekiciyle Jörmungandr’ı tek bir hamle ile öldürür fakat o anda Jörmungandr ağzından zehrini sıçratır. Bu zehir, Thor Jörmungandr’dan uzaklaşmış olmasına rağmen ona isabet eder ve Thor’un ölümüne neden olur. Jörmungandr, hem Thor’un hem de var olan her şeyin sonunun gelmesinde önemli bir rol oynayarak yok olur.
Kaynakça
- Apel, Thomas. “Midgard”. 30.12.2022. Mythopedia. Erişim Tarihi: 25.04 2023.
- Apel, Thomas. “Norse God: Thor“. 08.12.2022. Mythopedia. Erişim Tarihi: 25.04.2023
- Gaiman, Neil. İskandinav Mitolojisi. İstanbul: İthaki, 2018.
- “Jörmungandr is the worm that encircles the realm of Midgard“. 31.08.2020. Nordic Culture. Erişim Tarihi: 25.04.2023.
- Mark, Joshua J. “Jörmungandr“. 01.09.2021. World History Encyclopedia. Erişim Tarihi: 25.04.2023
