Bir başkaldırı olarak 70’li yıllarda ortaya çıkan Metal müzik; değindiği konular, güçlü vokalleri ve asi riffleri ile birlikte o dönemlere damgasını vurmuş ve uzun yıllar boyunca adından bahsettirecek bir müzik türü haline gelmiştir. Öteki’nin müziği olarak da tanımlanan bu tür, zamanla özünü koruyarak birçok alt türe ayrılmıştır. Metalin eğlenceli yüzü olarak da bilinen Folk metal ise gelenekseli günümüz ile harmanlayarak müziğin ne denli yaratıcı olabileceğini dinleyiciye kanıtlamıştır. Gelin Folk metalin bu mistik yolculuğunu yakından inceleyelim.
Nereden Çıktı Bu Folk Metal?
90’lı yıllarda Avrupa’da doğmuş olan Folk metal, geçmiş ve şimdinin bir füzyonu olarak tanımlanmaktadır. Metal müziğe eşlik eden geleneksel ezgiler ve vokallerin tamamı olarak kabul edilen Folk metalin doğuşu, Skyclad grubunun 1991 tarihli “The Wayward Sons of Mother Earth” albümü ile gerçekleşmiştir. Metal müzikte tercih edilmeyen keman ve flüt ezgilerinin dahil edildiği bu albüm, ileride çok ses getirecek bir türün ilk örneği olarak gösterilmektedir. Bilhassa “The Widdershins Jig” şarkısı bu türün doğuşu olarak kabul edilmekte.
Başlangıçta keman ve flütün dahil edilmesiyle başlayan bu yolculuk, Folk metalin popülerleşmesi ile birlikte daha geniş kitlelere ulaşmış ve pek çok grup bu deneysel yolculuğa kendi geleneksel enstrümanları ile dahil olmuştur. Gayda, akordeon, hurdy-gurdy, mandolin ve kopuz gibi daha çok geleneksel müziğin üretiminde kullanılan enstrümanlar, metalin diğer alt türleri ile birleştirilip dinleyiciye adeta müzikal bir resital sunulmuştur. Klasik bir metal grubunun diziliminin aksine Folk metal gruplarında bu enstrümanları çalmak için görevlendirilmiş daimi üyeler vardır ve bu yüzden Folk metal gruplarının üye sayıları genelde diğer metal gruplarına kıyasla epey fazladır.
Tüm bunlara rağmen geleneksel enstrümanların kullanılması Folk metal için bir zorunluluk değildir. Kimi zaman gruplar başta klavye olmak üzere klasikleşmiş metal enstrümanlarını kullanarak da geleneksel ezgileri çalabilmektedir.
Folk metali diğer türlerden ayıran bir diğer özellik de kullandıkları temalar ve şarkı sözleridir. Modern zaman hikâye anlatıcılığı olarak da tanımlanan bu türde öze dönüş kavramı önemli bir yer kaplamaktadır. Şarkı sözlerinde genelde mitlere ve bu mitler etrafında dönen hikayelere yer verilmektedir. Doğa, paganizm, tarih, fantezi gibi öğeler de sıklıkla Folk metal şarkılarında görülebilir.
Bunlarla birlikte, Folk metal de kullandığı temalara göre kendi içinde mini alt türlere ayrılmıştır. İşlediği konuları Kelt mitolojisinden alan Celtic Metal, Alman grupların önderliğini ettiği Orta Çağ müziğinin metal ile birleşmesi sonucunda oluşan Medieval Metal ve Orta Doğu’nun oryantalist müziğini metal ile harmanlayan Oriental Metal bunlardan yalnızca birkaçıdır.
2000’li yılların başında yaygınlaşmaya başlayan ve Avrupalı gruplar tarafından domine edilen Folk metalin dünyaya açılması çok da uzun sürmedi. Herhangi bir metal alt türünün folklorik öğelerle birleşmesinden oluşan Folk metalin bu denli geniş çaplı olması diğer ülkelerdeki metal gruplarının da dikkatini çekti ve onlar da bu alanda eserler vermeye başladı.
Keşfedilmesi Gereken 5 Folk Metal Grubu
1- Arkona
Folk metal grupları, kadın vokallerin kullanımı konusunda her zaman cömert olmuştur. Bunun en başarılı örneklerinden birisi de 2002 yılında müzik hayatına başlayan Rusya çıkışlı Arkona grubudur. Black metale paganizm dokunuşları yapan grup Slav mitolojisinden beslenmektedir.
2- The Hu
Doğayla bu denli iç içe olan bu müzik türünün Orta Asya’ya uğramaması şaşırtıcı olurdu. 2016 çıkışlı The Hu grubu, Moğolistan’ın tarihi ve kültürel öğelerini geleneksel Moğol yaylıları ile birleştirip ortaya yaratıcı eserler çıkarmıştır. Kullanılan enstrümanların yanı sıra vokallerin throat-singing denilen boğazdan söylenen müzik yöntemini kullanmaları da onları diğer Folk metal gruplarından ayıran önemli bir özelliktir.
3- Myrath
Oriental Metal denilince halen parmakla gösterilen Tunus asıllı Myrath grubu da Progressive ve Power metali kimi zaman ud ve ney gibi Orta Doğu’ya ait olan enstrümanlar ile birleştirerek adını Türkiye başta olmak üzere diğer ülkelerdeki Folk metal dinleyicilerine duyurmayı başarmıştır.
4- Bloodywood
Hindistan çıkışlı bu grup, başlangıçta diğer grupların coverlarını -çoğu zaman- parodi içeren bir üslupla yapma amacıyla kurulmuştur. Fakat gelen olumlu tepkiler doğrultusunda ilerleyen zamanlarda kendi müziklerini yapma kararı almışlardır. Nu metal, Hint ezgileri ve sosyal problemlere dikkat çeken şarkı sözleri enteresan bir birleşim gibi görünse de Bloodywood, son zamanların yükselişte olan gruplarından bir tanesi.
5- Yaşru
Ülkemizde Metal müziğin diğer ana akım müzik türlerine karşı galip gelemediği maalesef acı bir gerçek. Metal müziğin dahi boy gösteremediği bu sektörde folklorik öğeler ile harmanladığı müziğini dinleyiciye kabul ettirmeyi başaran Yaşru, Türkiye’nin sayılı folk metal gruplarından birisi. 2009 yılından beri müzik hayatına devam eden grubun Türk mitolojisinden esinlendiği pek çok destansı şarkısı vardır.
Kaçırılmaması Gereken 5 Folk Metal Albümü
1- Mägo de Oz – Finisterra
2000 yılında folk metalin belki de en yaratıcı albümlerinden biri olan “Finisterra“, ünlü grup Mägo de Oz tarafından yayımladı. Bilim kurgu kitaplarından fırlamışçasına bir hikâyeye sahip olan bu albümün mimarları İspanyol olmalarına rağmen Kelt mitolojisi ile ilgili müzikler yapmış ve Folk metalin doğulan ülke ya da kültürden bağımsız da olabileceğini kanıtlamıştır.
2- Equilibrium – Sagas
Ünlü Alman grubun 2008 çıkışlı “Sagas” albümü Black ve Folk metalin birbiriyle iç içe geçtiğinde ne denli harikalar yaratabileceğinin en iyi kanıtlarından biri. Folk metal denilince akla ilk gelen İskandinav mitolojisi ve kültürünün aksine Equilibrium, Bavyera kültüründen etkilenmiş ve tüm şarkı sözlerini Almanca yazmıştır. Folk metalin flüt ve klavye ezgilerinde kendini gösterdiği bu albüm, İskandinav gruplarına ara vermek isteyen dinleyiciler için ideal bir seçim.
3- Finntroll – Ur Jordens Djup
Şamanlar, troller, cadılar ve sayısız mistik yaratıklar… Beslendiği kaynağın bu denli geniş olması işlerine yaramış olacak ki Helsinki çıkışlı Finntroll grubunun 2007 tarihli bu albümü adından uzun seneler boyunca bahsettirmiştir. Black metalin asiliği ve Folk metalin eğlencesinin bir araya geldiği bu albümde dinleyiciyi keyifli bir deneyim beklemekte.
4- Ensiferum – Victory Songs
Çoğu dinleyicinin Folk metal ile tanışmasına vesile olan ünlü Finlandiyalı grup Ensiferum, 2007 yılında öyle bir albüme imza atmıştır ki kendileri hâlen yükselişte olan Folk metalin belkemiği olarak görülmekte. Vikingler, savaşlar, avareler, kazanılmış zaferler derken dinleyiciyi 50 dakikalık epik bir şölene davet ediyor.
5- Eluveitie – Origins
Kuzey Avrupa ülkelerinin hâkim olduğu bu sektöre İsviçre çıkışlı bir grup olarak başlamak Eluveitie’nin aleyhine bir durum olarak görülse de, kendileri bu sektördeki yerlerini altıncı stüdyo albümü olan “Origins” ile epey sağlamlaştırmış durumda. Geleneksel bir müzik aleti olan hurdy-gurdy başta olmak üzere farklı enstrümanlara yer veren grubun epey kalabalık bir üye listesine sahip olması haliyle kaçınılmaz bir durum.
Celtic, pagan, pirate, medieval, desert ya da oriental… Folk metalin öncülüğünde ortaya çıkmış tüm bu alt türler metal müziğin asi ruhunun yalnızca kılık değiştirmiş versiyonları. Her biri dinleyiciyi geleneksel ezgilerle süslenmiş büyülü bir yolculuğa davet etmekte.
