Sonsuz Yaşam Çiçeği: Lotus

Lotus Çiçeği, Nelumbonaceae (suda yaşayan çiçekli bitki) familyasından olup yüz yıllardır adını her noktada gizemliğiyle ve kutsallığıyla duyurmayı başarmıştır. Doğadaki ismi nilüfer olarak da adlandırılmaktadır. Birçok mitolojide ve coğrafyada “sonsuz yaşam” ın simgesi haline gelmiştir. Renkleriyle ve ihtişamıyla görenlerin ve okuyanların da ilgisini çekmiş, meraklandırmıştır. Peki nedir bu lotus çiçeğinin gizemi?

Su perileri tarafından temsil edilen lotus çiçeğinin en bilinen ve hayran olunan özelliklerinden biri çamurlarda ve bataklıklarda yetişmesine rağmen tertemiz açabilmesidir. Yapraklarına gelen her kiri kolayca temizleyebilmektedir. Bu sebepten de birçok takı ürününe saflığı temsil ederek ilham olmuştur. Bir diğer özelliği ise renklerinin hep pırıl pırıl olmasıdır. Kökleri her ne kadar çamurdan gelse bile kendisi parlamayı hep başarmıştır bu da dayanıklılık ile ilişkilendirilmesine sebep olmuştur. En çok ilgi çeken son özelliği ise her gece olduğunda lotus çiçeğinin suyun altına inmesi ve her sabah olduğunda güneş ile birlikte yeniden zarafetle açmasıdır. Bu özelliği de yeniden doğuşu temsil etmiş ve her mitolojide farklı şekillerde konu olmasına neden olmuştur.

Mısır Mitolojisinde Lotus

Eski Mısır‘da lotus çiçeği, diğer uygarlıklara kıyasla her açıdan çok önem arz etmekteydi. Özellikle de dini konularda ilahi sayılırdı. Bunun sebebi ise Mısırlılar için çok önemli olan Güneş‘in sembolü olmasıdır. Lotus çiçeğinin Mısır’daki mitolojisi ise şöyledir: Lotus çiçeğinin ilk yaratılış zamanında kök verdiği göletten devasa bir lotus çiçeğinin büyümesi ve o çiçekten Güneş’in doğmasıdır. Mısırlılar, bu olaydan sonra lotus çiçeğinin yeryüzündeki ilk bitki olduğunu da düşünmüştür. Aynı zamanda hem meyve veren hem de çiçek açan tek bitki olmasıyla da doğurganlığı anlaşılmış ve bu mitolojiyi sıkça duyurmuştur.

Lotus’un yaratılışından itibaren de Mısırlılar lotus çiçeği hakkında sayısız sanat eseri oluşturmuştur. Bu eserlerin yansıtmak istediği görüş ise lotus çiçeğinin yaşam, ölüm, şifa ve yaratılış için güçlü bir sembol olduğudur.

Mısırlıların lotus çiçeği hakkında inandığı bir diğer mit ise şöyledir: Mavi lotus çiçeği, Tanrıça Hathor‘un (Ra’nın hem eşi hem kızı olan doğum tanrıçası) sembollerinden biridir. Bu yüzden Mısır’da mavi lotus çiçeği beyazdan daha çok ilgi görmüş ve orijinali o sayılmıştır. Mısırlılar lotus çiçeğinin iyileştirici olduğuna inanmıştır. Bu inanışla insanlar, lotustan merhemler, ilaçlar, losyonlar ve parfümler yapmıştır. Mısırlılar tapınmalarının bir parçası olarak da tanrılarının suretlerini lotus kokulu suda yıkamışlardır. Koruyucu olduğuna inandıkları için de firavunlarına mavi lotus koklattıkları da söylenir. Başlangıçta firavunlar gibi aristokrat kesime hitap ettiği düşünülen mavi lotusun, ileri zamanlarda alt kesimlere de ibadet yollu hitap ettiği bilinir.

Hint Mitolojisinde Lotus

Lotus çiçeği Hint mitolojisinde ise Tanrı Vişnu‘nun (Hint panteonun en önemli üç tanrısından biri) enkarnasyonu olarak, bir Hint kralının tek oğlu olan Siddhartha‘nın doğumunun habercisi olarak kabul edilir. Siddhartha doğar doğmaz yürümeye başlamıştır ve yürüdüğü her yerde lotus çiçekleri açmıştır. Bu sayede lotus çiçeğinin kutsallığını, büyüyen gücünü ve bilgeliğini temsil etmiş ve tanrı ile çiçeğin birleşiminden doğmuş sayılmaktadır.

Aynı zamanda Vişnu, Hindu ve Budist geleneklerinin çatıştığı bir zamanda dünyaya gelmiştir. Hintlilere göre Tanrı, lotus çiçeğinin suyun yüzeyinde temiz kalması gibi insanın bu dünyada kalması gerektiği felsefesini geliştirmiştir. Ek olarak insanı bunalım zamanlarından kurtarmaya yarayan yoga adı verilen bir meditasyon ve ibadet yöntemi geliştirmiştir. Hatta Hindu inanışlarına göre ölülerin ruhlarının lotus çiçeklerinde yaşadığı rivayet edilir. Bu anlamda lotus, ruhun saflığını ve arınmasını temsil eder. Son olarak Hintlilere göre lotus, reenkarnasyonun ve ölümsüzlüğün sembolü aynı zamanda ruhun yükselişini anlatan özel bir bitkidir.

Yunan Mitolojisinde Lotus

Son olarak ele alacağımız mit ise Yunan mitolojisine ait. Eski Yunan zamanında geçen bu mitoloji Herkül (Kuvvet Tanrısı) etrafında gerçekleşmektedir. Herkül’e uzaktan aşk besleyen genç bir su perisi vardır. Bu peri, Herkül’ün dolaştığı çevrenin yakınındaki bir gölde onu görme umuduyla her gece nöbet tutmaktadır. Her güneş doğduğunda ise gün doğumu ile yıkanıp güne başlamaktadır. Fakat günlerden bir gün ansızın umutları karşılık bulur ve Herkül’ü kendisinin olduğu gölde yıkanmaya gelmiş bir vaziyette görür.

Herkül’ü gördüğü an nutku tutulan genç peri, hemen dikkatini çekmek için ona doğru yüzmeye başlamıştır. Ona yaklaştıkça duyduğu aşk daha da artan peri, Herkül’den gözlerini bir süre alamaz. Ne yazık ki Herkül genç periyi hiç fark etmeden gölden ayrılmıştır. Duyduğu üzüntü ve hayal kırıklığından sadece arkasından bakakalan genç su perisi suya girip bir daha asla çıkmamıştır. Böylece genç su perisi oracıkta benzersiz bir lotus çiçeğine dönüşmüştür. Hâlâ daha Herkül’e duyduğu sonsuz aşkı böyle devam ettirdiği söylenmektedir.

Gördüğünüz üzere lotus çiçeği, birçok mitolojide birçok farklı anlama gelmektedir. Fakat şu da göz ardı edilmemeli, lotus çiçeğinin her özelliği farklı mitolojilerden doğmakta ve kolektif bir şekilde varlığını sembol olarak da bitki olarak da devam ettirmesini sağlamaktadır. Kısaca, her mitolojisinde bir diğer mitolojiden esintiler bulmak mümkündür. Onu bu denli hoş yapan da budur.

Lotus çiçeğinin, doğuşundan bu yana birçok duyguyu temsil ettiğini anlattık; bu duygulardan en önemlisi ise “aşk”tır aslında. Hemen hemen insanların kendisine, tanrısına, umutlarına, başkasına yani her şeye duyduğu aşk. Dileriz ki hayatınızda yeniden doğmanıza, sonsuz yaşamak istemenize sebep olacak bir lotus çiçeği vardır veya var olacaktır, iyi okumalar Söylenti Okurları!

Kaynakça

• Larson, Liz. “Lotus Flower”. ndsu. Lotus Flower (ndsu.edu). Erişim Tarihi: 07.03.2023
• Varon, Tina. “Dünyayı güzelleştirmenin ve sevginin ifadesi: kutsal çiçek Lotus”. Dergi Şalom. 06.05.2020, Dünyayı güzelleştirmenin ve sevginin ifadesi: kutsal çiçek Lotus | Şalom Dergi (salom.com.tr). Erişim Tarihi: 07.03.2023

• Rhys, Dani. “Sesen – Ancient Egyptian Lotus Flower”. Symbolsage. Sesen – Ancient Egyptian Lotus Flower – Symbol Sage. Erişim Tarihi: 07.03.2023