Serimizin bu bölümünde, geleneksel kurallara karşı çıkarak sanat anlayışına yeni bir yön veren ve Rusya’da avangard sanatının öncülerinden olan Peredvizhniki adlı sanat topluluğundan söz edeceğiz.
”Gezginler” anlamına gelen ”Peredvizhniki” akademik kısıtlamalara karşı protesto amaçlı bir grup Rus realist sanatçının bir araya gelerek oluşturdukları bir sanat topluluğudur.
19. yüzyılda, Rus Sanat Akademisi; İncil, mitoloji, ve tarihi konularının tasvirine öncelik veren muhafazakar bir kurumdu. 1863 yılında 14 öğrenci Saint Petersburg’da bulunan ‘İmparatorluğun Sanat Akademisinden ayrılmaya karar verdi. Öğrenciler akademinin kurallarını kısıtlayıcı, öğretmenleri de geleneklere sıkı sıkıya bağlı buldular.
19. yüzyılda, Rus Sanat Akademisi; İncil, mitoloji, ve tarihi konularının tasvirine öncelik veren muhafazakar bir kurumdu. 1863 yılında Saint Petersburg’da bulunan bir grup sanat öğrencisi akademinin kurallarını kısıtlayıcı, öğretmenleri de geleneklere sıkı sıkıya bağlı bulduklarından İmparatorluğun Sanat Akademisi’nden ayrılmaya karar verdi.
Bunun üzerine öğrenciler, her yıl düzenlenen altın madalya yarışmasına katılmayı reddederek akademiden ayrıldılar. Sergilerde yer alacak eserler üzerinde tek söz hakkı olan Sanat Akademisi’nden koparak finansal bağımsızlık kazanmak bu topluluğun kuruluş motivasyonlarından başlıcasıdır.
Sanatı St. Petersburg ve Moskova gibi büyük şehirlerin dışındaki bireylere de yaymak amacıyla sergi turları düzenlemeleri nedeniyle, grup Gezginler adıyla da anıldı.
Buna karşılık, finansal bağımsızlık, sanatçılara sadece “aracıyı keserek” gelir elde etme hakkını değil, aynı zamanda resimlerinin konularına kendileri karar verme hakkını da verdi.
Peredvizhniki sosyal hayatın birçok yönünü, çoğunlukla eşitsizlik ve adaletsizlikleri eleştirerek tuvale aktaran realistlerden oluşmaktadır. Modern Rusya’nın hayat şartlarını görmüş ve bu gerçekleri sanatlarına yansıtmışlardır.
Kovuluş
Ancak onların sanatı yalnızca yoksullukları değil, aynı zamanda halkın yaşam biçimin güzelliğini de gösterdi. Yalnızca acı çekmeyi değil aynı zamanda karakterlerinin gücü ve dayanıklılığını.
Hayat Her Yerde
Peredvizhniki üyeleri Rus aristokratik emirleri ve otokratik hükümeti eleştirdi ve Rus halkının özgürleşmesi gibi konuları resmetti.
Gelişmeleri sırasında (1870-1890), Peredvizhniki dönemin geleneksel koyu renklerinin aksine, tekniklerinde daha özgür biçimde daha açık renkleri seçtiler. Eserlerinde doğallık ve insanların çevreleriyle olan ilişkilerinin tasviri için çalıştılar.
Peredvizhniki’de En Popüler Tür: Manzara
Manzara resim türü 1870 ve 1880’lerde gelişti. Rus manzarası, Peredvizhniki topluluğundan sonra ulusal bir simge haline geldi.
Ivan Shishkin
Sanatçı, manzara ressamları arasında en bilinenlerdendir.
Ivan Shishkin’in Portresi
Ivan Shishkin Rusya ormanları üzerine birçok çalışma yaparak bu konuda uzmanlaşmıştır.
Peredvizhniki, ülkelerinin güzelliğini keşfetmek ve sıradan insanları onu sevmeye ve korumaya teşvik etmek için manzaralar çizdi. Manzaralara ulusal bir karakter kazandırdı, böylelikle diğer uluslardan insanlar da Rus manzarasını tanıyabilirdi.
Isaac Levitan
Levitan lirik manzara türünün gelişimine destek olan sanatçılardandır. Eserlerinde şiirsel ve keyifli bir hikaye anlatıcısı gibi davranır. Eserlerinin bir kısmı hassas duygularla dolu iken, bir kısmı destansı bir anlatıya sahiptir.
İtalya’da Bahar
Tarih
Vasily Surikov özellikle tarihi temalara odaklanmıştır. Ancak bu tablosu tarihi bir motife işaret eder; eski bir Rus geleneğine. Sanatçının Sibirya’da geçen çocukluk anılardan bir görseli yansıtır. Kardan yapılmış bir kalenin duvarlarına saldıranlar ve kale duvarını koruyanlar olarak ikiye ayrılmış grup görmekteyiz eserde.
Ilya Repin
Sanatçının Barge Haulers on the Volga adlı eseri serginin baş çalışması olmuştur.
Repin’in eserleri topluluğun sanat anlayışını belirleyerek grupta en öne çıkan isimlerden olmuştur. Bu tablo ilk ortaya çıktığında güzellik ve uyumdan eksik olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir.
1870’li yıllar Rusya için siyasal anlamda gelgitli bir sürece karşılık gelir. İmparatorluğa karşı itirazlar gitgide artar ve devrimci hareketler başlar. Grubun birçok üyesi bu konuları eserlerine konu edinirler. Bu sanata gelebilecek yasaklar açısından oldukça riskli bir durumdu.
Ilya Repin tarafından resmedilmiş (They Did not Expect Him) ‘Onu Beklemiyorlardı’ adlı eserde Sibirya’daki tutsak kampından evine ailesine dönen bir adamı tasvir eder. Aile üyeleri arasında yalnızca erkek çocuğu bu dönüşten mutlu olmuş gibi görünmektedir.
Nikolai Yaroshenko
Sanatçının devrimcilerle iletişimi olduğu bilinmekteydi. Burada da bir grup devrimcinin toplantısı resmedilmiştir. Ayakta duran kadın kısa saçları ve sade elbisesiyle radikal ve özgür bir havada betimlenmiştir. 1881’de öldürülen 2.Tsar Alexander’in suikastına dahil olan Sophia Perovskaya olduğu tahmin edilmektedir.
Ayrıca bu zaman dilimi, dönemin önemli yazar ve sanatçılarının portreleriyle de bilinmektedir.
Tolstoy’un Ivan Repin tarafından yapılmış portresi. Resimde Tolstoy sade giyimli ve çıplak ayakla dışarda betimlenmiştir; adeta Tolstoy’un sade yaşam idealini yansıtır.
Vasily Perov
Perov, bireyin iç dünyasını ve ruhunu yansıtan psikolojik portrelerle tanınan ilk sanatçıydı. Dostoyevski ve Alexey Ostrovskiy’i resmettiği portreleri en ünlü eserleri arasındadır.
Moskova kışının sabah saatlerinde intihar eden bir kadın resmedilmiştir bu tabloda. Resim birçok anlamla yorumlanabilir. Örneğin; arka plandaki Kremlin yapıları, kiliseyi ve devleti temsil eder. Evlilik yüzüğü ve siyah elbise kadının dul olduğuna işaret edebilir. Ancak tablo aynı zamanda, kadının yoksulluktan fahişeliğe sürüklenip intihar etmesi gibi Batı’daki oldukça yaygın bir temaya işaret eder de denilebilir.
Ivan Kramskoi
Ivan Kramskoi’nin isimsiz bir köylünün portresi de sanattaki yeni bir ilgiye işaret eder. Düzen basittir; bir adam sade bir arka plan önünde poz verir; adeta modern zamanın pasaport fotoğrafları gibi. Bu sanki Kramskoi’nin ”Bakın, basit bir köylü de aynı zamanda kişiliği ve karakteriyle bir insandır.” deyişidir. Bu tablo dönemin edebiyat özelliklerini de yansıtır. Tolstoy ya da Dostoyevski’nin eserlerinde köylü yaşamı sıklıkla idealize edilir.
1860’dan Önce Rusya’da çocukların ancak yüzde beşi okula gitmektedir. 1860’dan sonra ise okul sistemi geliştirilir ve okula giden çocukların sayısı gitgide artmıştır. Ancak yine de 1911’lerde ancak çocukların yüzde kırkı okula gitmekteydi.
Emily Shanks
Bu toplumsal sorunu tema olarak ele alan Emily Shanks, Peredvizhniki grubunun ilk kadın üyesidir.
Peredvizhniki Rusya Devriminden birkaç yıl sonra dağılmıştır. 1930’larda grubun sanat anlayışı yeni roller kazanmıştır ve Sovyet Sosyalist Realizm olarak adını almışlardır.
Kaynakça:
www.rbth.com/arts/331225-peredvizhniki-russian-art
youtube.com/watch?v=ix-xfeHTV20&t=182s
www.wikiart.org/en/ivan-kramskoy/the-portrait-of-a-peasant-1868
