Son yıllarda herkesin gündemine oturmuş ve her alanda kendine yer edinen minimalizm sanatı, elbette sanat akımları içerisinde de kendine yer bulmuştur. İzlerini modern sanat içerisinde göstermeye başlayan sanat akımı sadelik üzerine kurulmuştur ve nesnelliği ön plana almaktadır.
Minimalizm Akımı Nedir?
1950’lerin sonunda Amerika’da ortaya çıkan sanat akımı 1960’ların sonuna doğru popülerliğini kazanmış, geçen on yıl içerisinde bugün bilinen yerini sabitleyebilmek için çeşitli eserlerin üretiminde yer edinmiştir. Sanat akımı genel çerçevede çoğu zaman aynı ögenin kullanılmasıyla ve belli bir sistem dahilinde tekrarlanmasıyla oluşur.
Minimalizm akımı, geometrik şekiller ve renkler üzerinden olabildiğince sade ve yalın bir görsel anlatımı desteklemektedir. İzleyicinin gördüğü şeylerle bir ilişki kurmasını ve anlamı baktığı şekillerden çıkartmasını istiyor.
Amerika’da Pop Art döneminin yaşandığı günlerde ortaya çıkmış ve izleyicilere sanatın farklı bir yönü daha olduğu göstermiştir. Minimalist akımın sanatçıları, eserlerinde üç boyutluluk kavramını ele alırken geleneksel teknikleri ve malzemeleri kullanmamışlardır. Eserlerinde endüstriyel tekniklerle çalışmıştırlar. Sanatçılar eserlerinin yaratımında tasarım ve kavramsallığı bir bütün içerisinde işlemiştir.
Minimalizm Akımının Özellikleri
- Geometrik desenlerin yoğunlukla kullanıldığı bir sanat akımıdır ve nesneyi nesne olarak temeline alır. Nesnelere farklı anlamlar yüklemez. Farklı semboller olabildiğince basit kullanılır.
- Sanatçılar duygularını eserlerine yansıtmazlar ve olabildiğince az malzeme kullanırlar.
- Karmaşıklığa yer yoktur. Yalın ve basit eserler olabildiğince az renk kullanılarak yapılır.
- Eserler keskin hatlara sahiptir ve parçalar birbirinden net hatlarla ayrılırlar.
“Görünen, görene özgüdür.”
-Frank Stella
Minimalist Sanatçılar ve Eserleri
Minimalizimin öncü isimleri arasında Alman Bauhaus sanatçıları yer alır. Kullandıkları malzemeyi başkalaştırmaktan her zaman kaçınmış olan sanatçılar, eserlerinin anlam karışıklığı yaratmaması için gereksiz ve önemsiz olarak nitelendirdikleri tüm detayları dışarıda bırakmıştırlar. Fazla renkleri, çizgileri ve desenleri reddetmiş her zaman nesnenin öz güzelliği ve sadeliğiyle çalışmıştırlar.
Frank Stella (1936-2024)
Minimalizm akımını başlatan sanatçılardan birisi olan Frank Stella, resim ve heykellerinde sık sık geometrik desenler kullanmasıyla ününe ün kazandırmıştır. Stella renklerle, resimlerine soyut kazandırdığını ve geometrik şekillerle hikâye anlattığından bahsetmiştir bir röportajında.
Sanatçı, açılan minimalizm kapısından sonra yaşadığı yerlerde ilgi görmüş, 1970 yılında Modern Sanat Müzesi’nde kişisel sergisini açan ilk en genç ressam olmuştur. Günümüz de bilinen birçok müzede çeşitli eserleri sergilenmeye devam etmektedir. 4 Mayıs 2024 yılında arkasında çeşitli renkler, çizgiler ve desenler bırakarak aramızdan ayrılan Frank Stella “Kara Resimler” serisi ile zamanına damga vurmuştur.
22 yaşında New York’a yeni taşınmış olan sanatçı Jasper Jones’un resimlerini görüp etkilenmiş ve kendini sanatına adayarak “Kara Resimler” serisini ortaya çıkarmıştır. Eserlerin geneli siyaha boyanmış tuvallerin üzerinde iç içe geçmiş beyaz çizgilerden geometrik şekillerin ortaya çıkmasıyla oluşur.
Dan Flavin (1933-1996)
Dan Flavin, eserlerinin ana malzemesi olarak sergi salonunu ve salonun ışığını kullandığı belirtiyor. Floresan lambaları ve alüminyum ana malzemeleri olmuştur. Sanat hayatının başlarında sanatçıyı daha çok soyut ekspresyonizme yönelmiş ve eserlerini bu sanat akımı içerisinde görüyoruz. Daha sonra farklı nesneler ve renklerle çalışmaya yönelmiştir. 1961 yılında kendine ününü getirecek malzemelerle tanışmış ve onların üzerinde çalışmaya devam etmiştir.
Flavin’in tamamladığı ilk eseri olan “Diyagonal Kendin Geçme” zemine teğet bir şekilde tam 45 derecelik açıyla konumlandırılmaktadır. Bu eserini Fransız ressam Constantin Brancuşi’ye ithaf etmiştir. Eser içinde bulunduğu odanın tamamını kaplayacak şekilde tekrarlanmış ve tüm odayı kaplar konuma getirilmiştir.
Sanatçının kullandığı floresanların bir standardı bulunuyordu. Her zaman çift sayılarla ilerlemiş uzunluklarını 2,4,6 ya da 8 fit olarak belirlemiştir. Bu da yaklaşık 60 cm ve 244 cm arasında değişiklik göstermektedir. Flavin kullandığı sıradan malzemelerle sıradanlığı yok etmiştir aslında. Flavin’i sanatında diğer öncü isimlerden ayıran bir diğer özelliği ise eserlerini isimsiz olarak sergilemesi ama aynı zaman da her eserinin de bir sevdiğine atfedilmiş olmasıdır.
Yves Klein (1928-1962)
Ressam bir aileye doğan Yves Klein, sanatın içinde geçen bir çocukluk geçirmiştir. Tuval ağırlıklı çalışmalar yapan sanatçı, hayatına heykelleri de sığdırmış, birçok çalışma ortaya koymuştur. Kendini bizlere hatırlatan en bilinen özelliği, tek renk kullanarak harikalar yaratması olmuştur. Hatta Paris’te katıldığı bir sergi de jürinin tek renkle sanat olmaz sözleri üzerine ilk halka açık sergisini gerçekleştirmiş ve burada “Uluslararası Klein Mavisi” ismini verdiği sergisini sunmuş, büyük takdir toplamıştır.
“Mavinin boyutu yok. O, boyutların ötesinde”
1957 yılında neredeyse tüm eserlerinde mavi ile çalışmaya başlayan sanatçı, Apollinaire Gallery’de gerçekleştirdiği “Proposte Monocrome, Epoqua Blu” sergisinde mavi ile büyük ses getiren bir çalışma sergilemiştir. Sanatçı mavinin içerisinde barındırdığı sakinlik ve huzuru eserlerine yansıtarak izleyicinin eserlere bakarken hem rahatlamasını hem de içerisinde bulunduğu koşuşturmadan uzaklaşıp biraz olsun dinlenmelerini sağlamıştır.
Minimalist sanatçılar ve Minimalizm sanatı, abartıdan ve bayağılıktan uzak, eserlerin olabildiğince basit ve ne kadar güzel olabileceğini bizlere göstermiştir. Malzeme olarak doğayı, ışığı, renkleri ve insan zihnini kullanmıştırlar. Var olanın aslında ne kadar değerli ve güzel olduğunu o şeye nasıl baktığımızla ilgili olduğunu ve nasıl görmek istediğimiz üzerine yoğunlaştığını da bizlere bir kez daha hatırlatmıştır.
Kaynakça
- Sadeleştirme Sanatı: Minimalizm Akımı Nedir? Fatmagül Palaz, 20.12.2020. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2024
- Minimalizm Akımı: İçeriği Minimuma İndiren Sanat, 23.11.2019. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2024
- Minimalizm Akımı Nedir? Minimalist Sanatçılar ve Eserleri? İpek Can, 18.04.2021. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2024
- Frank Stella. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2025
- Dan Flavin: Sanat Bir Düşüncedir ve Floresanlar Aydınlatır! Zeynep Pınar Kayadibi. 18.08.2020. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2025
- Yves Klein Mavisi. Artkolik. 09.09.2018. Web. Erişim Tarihi: 11.01.2025
