Toplumcu gerçekçi edebiyatçılarımızın kuşkusuz en özel isimlerinden olan ve kendisini çok erken yaşta yitirdiğimiz Sabahattin Ali’nin öyküleri gibi şiirleri de çok büyük önem taşır. Sabahattin Ali’nin şiirleri, aslında dönem dönem herkesin diline dolanmış bestelerdir. Biz de bu bestelerden bazılarını sizler için derledik.
1- Zülfü Livaneli- Leylim Ley
Leylim Ley, adlı türkü ilk olarak Sabahattin Ali’nin Ses adlı öyküsünde geçmektedir. Genç Sivaslı Ali çalıp söylediği bu türküyle etrafındakileri mest eder. Ardından da Zülfü Livaneli tarafından 1975 yılında bestelenmiştir.
“Ayın şavkı vurur sazım üstüne
Leylim ley
Söz söyleyen yoktur sözüm üstüne
Leylim ley
Gel ey hilal kaşlım dizim üstüne
Leylim ley
Ay bir yandan sen bir yandan sar beni
Leylim ley”
2- Sezen Aksu- Çocuklar Gibi
Aşka aşık olmasıyla bildiğimiz yazar kısacık ömrünün her evresinde bir başka kadına tutulmuştur. Bu kadınlardan biri 1932 yılında Konya Cezaevinde yatarken aşık olduğu Ayşe Sıtkı’dır. Karşılık bulamadığı aşkı Ayşe Sıtkı’ya masumiyetinin ve aşkının simgesi olarak bu şiiri yazmıştır. Ali Kocatepe bestesi ve Sezen Aksu’nun seslendirmesiyle günümüzde de değerini korumaktadır.
Sabahattin Ali Ayşe Sıtkı’ya hislerini şu sözlerle ifade ediyor: “Sebebi basit, benim her zamanki hastalığım: Yine âşıkım. Ah Ayşe, vallahi artık ben de şaşkınım, 15-16 yaşımdan beri şöyle bir haftacık olsun âşık olmadan durduğumu hatırlamıyorum.”
Güzel saçlarında dolaşsın elim
Bir gün ağlayalım, bir gün gülelim
Sevişen yaramaz çocuklar gibi
Anladım ne kadar yorulduğumu
Sakinleştiğimi, durulduğumu
Denize dökülen bir pınar gibi”
3- Nükhet Duru- Melankoli
Yine Ayşe Sıtkı’ya olan umutsuz aşkından Melankoli adlı şiirini yazmıştır. Melankoli’de Ali Kocatepe bestesi ve Nükhet Duru’nun sesiyle unutulmaz şiirlerinden birisi olmuştur.
Bir ateş yakar tenimi
İçim dar bulur yerini
Gönlüm dağlarda dolanır
Dünyadan uzak bir deli
Beni sarar melankoli
Beni sarar melankoli”
4- Volkan Konak- Hapishane Şarkısı | Şiiri / Göklerde Kartal Gibiydim
Hapishane yıllarında yazmış olduğu şiirlerinden biri olan Hapishane Şarkısı 1‘i Göklerde Kartal Gibiydim adıyla Ali Ekber Eren bestelemiş ve Volkan Konak da yorumlamıştır.
“Göklerde kartal gibiydim
Kanatlarımdan vuruldum
Mor çiçekli dal gibiydin
Bahar vaktinde kırıldın
Mor çiçekli dal gibiydin
Bahar vaktinde kırıldın.
Yar olmadı bana devir
Her günüm bir başka zehir
Mapushanelerde demir
Parmaklıklara sarıldım.”
5- Nükhet Duru- Eskisi Gibi/ Ben Sana Vurgunum
Konya’da öğretmenlik yaptığı sıralarda Nahit Hanıma (Orhan Veli’nin büyük aşkı olan kadın) sırılsıklam aşık olur. Ancak bu aşkı da karşılıksızdır, Nahit Hanım onu bir dost olarak sever. Bu karşılıksız aşka bağlılığını göstermek adına da Eskisi Gibi adlı şiirini yazmıştır. Şiir günümüzde Ben Sana Vurgunum adıyla Ali Kocatepe bestesi ve Nükhet Duru seslendirmesiyle yerini korumaktadır.
“Başkalarına gülsem de,
Senden uzak kalsam da,
Sevmediğini bilsem de,
Ben gene sana vurgunum,
Ben gene sana vurgunum,
Ben gene sana vurgunum hey.
İtilmiş tekmelenmişim,
Doğduğum günde yanmışım,
Yalnız sana güvenmişim,
Ben gene sana vurgunum,
Ben gene sana vurgunum,
Ben gene sana vurgunum hey.”
Sabahattin Ali’nin bilinmeyen aşıkları için yazdığı şiirleri de vardı elbet. Ali Kocatepe bestesi ve Zeynep Bakşi seslendirmesiyle Benimsin Diyemediğim bu şiirlerin en güzel örneği olabilir.
Seyrana çıkıp güldün mü?
Başkalarının oldun mu?
“Benimsin.” diyemediğim
“Benimsin.” diyemediğim
“Benimsin.” diyemediğim”
Sen benden daha delisin
Şimdi kimlerin kulusun?
Başını eğemediğim”
7- Edip Akbayram- Hapishane Şarkısı V/ Aldırma Gönül
Sabahattin Ali, Sinop Cezaevinde kaldığı sıralarda kendine yapılan haksızlığı ve hissettiklerini anlatmak adına bu şiiri yazmıştır. Bu şiiri ilk olarak Kerem Güney bestelemiş olsa bile sonrasında Edip Akbayram‘ın bestelediği hali ile akıllarda yer edinmiştir.
Aldırma gönül aldırma
Aldırma gönül aldırma
Gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül aldırma
Gönül aldırma
Dışarıda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar”
KAYNAKÇA
- http://www.sudanhikayeler.com/sabahattin-ali-ask-sarkilarinin-gizli-kahramani/
- https://daragacisanat.com/2020/09/20/siirden-sarkilara-sabahattin-alinin-bestelenmis-12-siiri/
- Ses, Sabahattin Ali, 1937
