Rus edebiyatının önde gelen yazarlarına ait birbirinden ilginç roman, şiir ve öykü kitaplarından oluşan bir seçkiyi sizler için hazırladık. Bu seçkide yer alan kitapları okurken hem keyif alacağınızı hem de kendinizi bulup hayatı sorgulayacağınızı düşünüyoruz. Şimdiden keyifli okumalar!
1) Nikolay Vasilyeviç Gogol – Bir Delinin Anı Defteri, Palto, Burun, Petersburg Öyküleri ve Fayton
“Çarpık bir buruna değil, sakat ve sahte bir ruha gülelim.”
İlk önerimiz kitap konularında farklı bir soluk arayanlar için. Gogol bu öykülerini yazdığı süreçte klasik anlayışın dışına çıkarak tabuları yıkan trajikomik, ironik ve hicvi bir dil kullanmıştır. Farklı öykülerin bir araya getirildiği kitabı okurken imgelemelerin ustalığına ve karakterin derin analizlerine hayran kalacağınızı düşünüyoruz. Dönem koşullarına yapılan eleştiri sayesinde o yıllardaki hayata da tanıklık edebiliyorsunuz.
2) Lev Nikolayeviç Tolstoy – İvan İlyiç’in Ölümü
“Aslında her şey, gerçekte o kadar zengin olmadıkları halde zenginlere benzemek isteyen, bu yüzden de ancak birbirlerine benzeyebilen insanlarınki gibiydi.”
Kişi – toplum ilişkisi açısından derin sorgulamalar içeren kitapta ana tema ölüm olmakla birlikte İvan İlyiç’in hayatı ölümünden öncesi; aile kurması, zaman geçtikçe bencilleşen ailesi ve onun yerini almaya çalışan iş arkadaşları bağlamında ele alınıyor. İvan İlyiç’in ölüm döşeğine varıncaya kadar verdiği mücadelenin ne uğruna olduğu konusunda okuyucuyu düşündüren bu kitaptan günümüzde de çıkarabileceğimiz dersler olduğunu söylemek mümkün. Kitap konusu ile paranın, statü ve hırsın aslında insanlığa ne derece tehlikeli tuzaklar hazırladığını ortaya koyuyor.
3) İvan Gonçarov – Oblomov
“Hayır, senin içine çöken kasvet, bezginlik, benim düşündüğüm şeyse, daha çok bir güç belirtisidir. Canlı hareketli bir ruh bazen hayatın sınırlarını aşar, tatmin edilemez olur, bu yüzden umutsuzluğa düşer ve bir an için hayata küser. Bu hal, hayatın sınırlarını arayan ruhun sıkıntısıdır.”
Rus edebiyatında psikolojik roman denilince akla gelen ilk kitaplardan biri şüphesiz ki Oblomov’dur. Kitap birçok psiko-edebi tahlil içerir. Hala Rus edebiyatının “gereksiz insan” tipiyle tanışmamış olanlara önereceğimiz bu romanın ana karakteri tıpkı ismi gibi tekrar eden monoton hayatının esiri, nihilist; İlya İlyiç Oblomov’dur. Alt metninde okuyucuya hayatta harekete geçmenin öneminin vurgulandığı, birey-birey ve birey-toplum açısından çeşitliliklerle karşılaşacağınız bu romanı okuduktan sonra silkelenerek “Sabahlığınızı” çıkaracak ve “Hayatınızda neleri değiştirmeniz gerekecek?” sorusunu kendinize sorarken bulacaksınız.
4) Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Öteki
“İmalı sözlerden hoşlanmam, iki yüzlülüğe de tenezzül etmem; iftiradan ve dedikodudan tiksinirim. Maskeyi sadece maskeli balolarda takarım, insanların arasında dolaşırken değil…”
Toplum tarafından beğenilme ve kabul görme arzusunu detaylı bir şekilde ana karakter Golyadkin üzerinden işleyen bu eser, öykü türünün en iyi örneklerinden biri olarak verilebilir. “Öteki” ile ana karakterin olmak istediği insan mıdır, yoksa bu hırsı uğruna başına gelenlerden sonra kendine mi “Öteki” olmuştur sorusuna cevap arayacağınız bu kitabı bir solukta okuyacağınıza inanıyoruz.
5) Lev Nikolayeviç Tolstoy – İnsan Ne İle Yaşar?
“Ölmek için çok genç, yaşamak için fazla telaşlıydık.”
Tolstoy, mistisizm anlayışını ve fatalist bakış açısını yansıttığı bu eserde, tanrı tarafından gönderilen bir meleğin gelişiyle birlikte hayatları baştan aşağıya değişen bir aileyi konu ediniyor. İnsanın hayata gelişinin nedenini ve amaçlarını sorgulatan bu eserinde Tolstoy etik değerlere ve hümanist öğelere sıkça yer veriyor. Yazarın dünya görüşünü ve inancını doğrudan okuyabileceğiniz bu eserde yazarla yeniden tanışacaksınız.
6) Aleksandr Sergeyeviç Puşkin – Yevgeni Onegin
“Hayır, her dakika görmek sizi,
Her yerde izlemek sizi ardınız sıra,
Gülümsemesini dudaklarınızın, devinimini gözlerinizin
Yakalamak aşk dolu bakışlarla,
Dikkat kesilmek size uzun uzun, kavramak
Tinimle tüm sizdeki kusursuzluğu,
Karşınızda ıstıraplar içinde donakalmak,
Solmak ve sönmek…İşte kutluluk!”
Bu önerimiz hem şiir hem romandan vazgeçemeyen okurlarımız için biçemce oldukça sıra dışı kabul edilen manzum roman türünde bir başyapıt olan ve ana karakteri ile kendinden sonraki Rus edebi karakterleri de etkileyen Yevgeni Onegin kitabı. Lirik bir eser olan bu manzum romanın ana teması olan aşk hikayesi; arkadaşlık ilişkileri ve soyluların yaşantısı bağlamlarında kendi içlerinde zaman zaman tezatlıklar göstererek biz okurları şaşırtır
7) Mihail Bulgakov – Usta ve Margarita
“Kaç kere söyledim size, en büyük hatanız insan gözündeki manayı küçümsemeniz. Şunu anlayın, dil gizleyebilir hakikati ama gözler asla!
Ani bir soru yöneltiyorlar size, irkilmiyorsunuz bile, bir saniyeliğine kendinize hakim oluyorsunuz ve hakikati gizlemek için ne söylenmesi gerektiğini biliyorsunuz. Oldukça ikna edici konuşuyorsunuz, yüzünüzde tek bir kas bile oynamıyor, ama ne yazık ki, soru yüzünden endişeye kapılan hakikat ruhunuzun dibinden bir anlığına gözlerinize fırlıyor ve her şey bitiyor. Yakalandınız!”
büyülü gerçekçilik akımını seven okurlarımıza tavsiye edeceğimiz ve XX. yüzyılın en özgün eserlerinden biri olarak kabul edilen bu eser eminiz ki çok hoşunuza gidecek. Karakterlerin sıra dışı imgelenişleriyle zaman zaman politik zaman zaman da mistik unsurlarla oluşturulmuş bir kara mizah örneği sizleri şaşırttığı gibi kurgusunda günümüzden de çok şey bulacaksınız.
8) Nikolai Gavriloviç Çernişevski – Nasıl Yapmalı?
“Lütfen söyler misin, nedir şu ‘kadınsılık’ dediğin şey? Tamam, kadın kontralto, erkek bariton sesle konuşur… İyi ama bundan ne çıkar? Bizim sesimizin kontralto olmasından çıkarak birtakım yorumlar yapılabilir mi? Neden sırf sesimiz kontralto diye bizi kandırmak için yalvarıp yakarırlar? Neden bize hep kadınsı olmamızı, kadınsı kalmamızı söylerler? Aptallık değil mi bütün bunlar birtanem?”
Adıyla dikkatleri çeken bu eser Bolşevikler tarafından benimsenen; ideali, değişimin yönünü, eski ve yeni insan tiplerini hayatın her alanında ele alarak işleyen bir kitaptır. Öyle ki Lenin tarafından da sevilir. Eser ilk bakışta bir aşk hikayesi üzerinden ilerliyormuş gibi görünse de detaylı tahlil edildiğinde birçok sosyolojik öğeye rastlanır. İnsan tipleri birbirinden tamamen zıttır ve her biri farklı bir ideolojiyi temsil eder. Kitabın en çarpıcı taraflarından biri de kadınların sosyal statü olarak tipik Rus romanlarındaki karakterlerden farklı olarak ele alınmış olmasıdır.
9) Sergey Yesenin – Sönüyor Al Kanatları Günbatımının
“Sana seslenirim şarkılardan.”
Lirik – manzum bir yapıt olan bu eserde Rusya’nın tabiat şairi olan Yesenin’in pastoral öğeler ve vatanına hayranlığıyla harmanladığı duygularına eşlik ederken duygu ve düşüncelerinin karmaşasını da şairin içten dizelerinde hissedeceksiniz.
10) Aleksandr Aleksandroviç Blok – Mavi Yağmurluk
“Yaz sıcakları da geçer kış fırtınaları da
Geçer şenlikleriniz matemleriniz geçer
Ve ben bastırmak için yüreğimdeki özlemi
Bilinmedik bir türkünün doğmasını beklerim.”
Rus şiirinin en önemli sembolisti olarak kabul görülen Aleksandr Blok, lirik şiirleriyle ön plana çıkar ve “Aşk Şairi” olarak bilinir. Dizelerinin melodik kafiyeleri Blok’un şiirleriyle tanışmanız için güzel bir neden olabilir.
KAYNAKÇA
- Yesenin’in Eserlerinde Doğa Temasının Nasıl Ortaya Çıktığı.Sergey Yesenin’in Sözlerinde Tabiat Konulu Kompozisyon.Opcgate.Web. 28.12.2021.
- Leo Tolstoy.Britannica.Web.28.12.2021.
- Aleksandr Aleksandroviç Blok. Web.28.12.2021.
