Oscar Wilde’ın Eserlerine Yansıyan Travma İzleri

Oscar Wilde, döneminin önde gelen isimlerinden biriydi. Sadece eserleriyle değil, renkli kişisel hayatı ile de ön plandaydı. Döneminin baskıcı kurallarına aykırı bir tarzı vardı. Bununla birlikte yaşadığı ilişkiler de skandal oldu ve yaşadığı ışıltılı hayatı bir anda trajik bir hal aldı. Yaşadığı travmatik olaylar eserlerine de yansıdı. Peki nedir bu travmalar ve eserlerindeki izleri?

Çifte Hayat Travması

Oscar Wilde, Viktorya Dönemi’nin baskıcı kurallarına karşı bir yazardı. O, estetizmi sanat sanat içindiri savunuyordu. Kendisi gibi olmak aykırı olmaktı.

Yaşadığı toplumun kuralları ve tutucu bakış açısı insanları ikililiğe, çifte hayata itiyordu. Viktorya Dönemi, en azından dışardan gözüktüğü kadarıyla çok baskıcı bir dönemdi. Toplum kuralları çok katıydı ama arka planda işler öyle yürümüyordu. İnsanların dışarıya yansıttıklarının yanı sıra ekstra başka hayatları da oluyordu. Oscar Wilde da bu çifte hayatı olan kişilere dahildi. Eşi ve iki çocuğu vardı ama Amerika’da okuduğu zamanlarda “Bosie” olarak bilinen Lord Alfred Douglas ile de ilişkileri vardı. Bu ilişki ve yönelimi daha sonra asıl travmatik olaylara vesile olacaktı.

Bu çifte hayatı, toplumun ikiyüzlülüğünü Oscar Wilde en popüler eseri Dorian Gray’in Portresi‘nde işledi. İlk ve tek romanı olan bu eserde Oscar Wilde o dönemin iki yüzlülüğünü Dorian Gray ve tablosundan gösterdi. Dorian Gray dışarıya yansıttığımız “mükemmel” tarafken tablo gerçek yüzümüzü, gizli arzuları temsil ediyordu. Eserin sonuna doğru tablonun gittikçe çirkinleşmesi ve Dorian’ın çöküşü bir nevi Oscar Wilde’ın da kendi içsel çatışmalarını simgeliyordu. Toplumun algıları ve kurallarına göre şekillenen, kendisi olamayan Dorian’ın sonu da hazin oldu. Bunun dışında Oscar Wilde, “Ciddi Olmanın Önemi”  eserinde de dönemin yargılarıyla bir nevi dalga geçer ve ikiyüzlülüklerini gösterir. Dönemin tutuculuğunun Oscar Wilde’da yarattığı çifte hayat ve travma izlerini bu eserlerinde görebiliriz.

Aşkın Travması

Oscar Wilde‘ın eserlerinde cinsel yöneliminin izlerini görebiliyoruz. Döneminin eşçinselliğe karşı olan tutumu karşısında Oscar Wilde buna karşıt eserler üretmiştir. Bunlardan biri Bay W.H.’nin Portresi‘dir. Bu eserinde Wilde Shakespeare’in sonelerini kime ithaf ettiğini sorgular ve genç bir erkeğe ithaf edilmiş olabileceğini öne sürer. O döneme göre tabu olan bir konuyu eserinde işlemiştir. Bunu Dorian Gray’in Portresinde de görebiliriz. Dorian ve Basil’in ilişkisi romantik olmasa bile bunun sınırındaymış hisse uyandırabiliyor.

Bunların yanı sıra Oscar Wilde’ın renkli aşk hayatı ve getirdiği travmalar da eserlerine yansımıştır. Aşk ve ölüm ilişkilendiren yazar “Salome” eserinde de bunu işler. Sevgi, şehvet ve ölüm konularını iç içe geçirir ve birbirine bağlar. Yine bu bağı Dorian Gray’in Portresi‘nde de görebiliriz.

Kendi hayatında da Lord Alfred Douglas ile olan ilişkisi onu ızdıraba sürüklemiştir. Lord Alfred Douglas’ın babası oğlunun Oscar Wilde ile olan ilişkilerini duyunca onurlarını korumak adına Oscar Wilde dava açmıştır. Davanın sonununda Oscar Wilde ahlaksızlık suçlamasıyla tutuklanır ve iki yıl hapis cezasına çarptırılır. Bunun sonucunda da Oscar Wilde De Profundis‘i (Derinliklerden) yazar. Bu eser Bosie’ye yazılmıştır ve aşklarını sonlandıran buruk bir mektuptur. Yazdığı eserlerindeki gibi kendisinin de aşk hikayesi travmatik bir sonla biter. Kendi travmalarının izlerini eserlerine de yansıtmıştır.

Yargının Travması

Oscar Wilde‘ın hayatını en çok etkileyen olay belki de hapis cezasının verildiği zamandır. Yaşadığı ışıltılı hayatı ve aşkı bir anda son bulmuştur ve sefalete dönüşmüştür. Toplumun uygun gördüğü bir ilişki yaşamadığı için haksız yere tutuklanmıştır. Döneminin en önde gelen isimlerinden biriyken yönelimi yüzünden cezalandırılmıştır. Cezası bittiğinde de hiçbir şey eskisi gibi olmamıştır.

Wilde, hapishaneden çıktıktan sonra Fransa’ya yerleşmiştir ve sefalet içinde ölmüştür. Toplumun yargıları yüzünden trajik bir sonu olmuştur. Bunları da hem hapiste yazdığı De Profundis’te hem de Reading Zindanı Baladı adlı eserlerinde işlemiştir. Düzenin ve cezasının bıraktığı travma izlerini bu eserlerde yakalayabilriz. Reading Zindanı Baladı’nı oradaki bir idam mahkumunun hikayesinden esinlenerek yazar. Sevdiği kadını öldüren ve daha sonrasında idam cezasına çarptırılan mahkumdan ilham alır.

Kaynakça:

Flanör, Muhittin. “Oscar Wilde’a Dair Bilmediğiniz 10 Gerçek – Akıl Fikir Müessesesi.” Akıl Fikir Müessesesi, 20 May 2020, Web. Erişim tarihi: 22.08.2025

“Oscar Wilde’in Hayatı, Edebi Kişiliği Ve Eserleri.” Edebiyat-Evi.com, Web. Erişim tarihi:22.08.2025

Öne Çıkan Görsel Linki.