Yüzüklerin Efendisi evreniyle bizlere bambaşka bir dünya sunan ve bu evrenin inşasını genişletmek için çabalayan Tolkien‘in hangi sırayla okunması gerektiğini biliyor musunuz?
Tolkien, evreni kurgularken yazım aşamasını farklı bir şekilde gerçekleştirse de biz sizler için evrene en baştan başlayarak her şeyi detaylı bir şekilde anlamanız adınıza kronolojik bir sıra sunacağız.
O zaman gelin hep beraber Orta Dünya‘nın heyecan dolu maceralarına giriş yapalım!
1. Silmarillion
“Auré entulúva! Gün yeniden doğacak”
Silmarillion, Orta Dünya’nın bir ansiklopedisi gibidir diyebiliriz. Orta Dünya’nın yaratılışından itibaren geçen olaylar anlatılır. Ancak dili fazlasıyla ağırdır. Bu nedenle bunun ağır geleceğini düşünen okurlarımız evrene Hobbit kitabıyla da giriş yapabilirler. Ancak kronolojik olarak Silmarillion ile başlamak oldukça yararlı olacaktır.
Kitap çok fazla derin olduğundan dikkatli bir şekilde okumakta fayda var. Bu nedenle okurken yanınıza Orta Dünya haritası alabilirsiniz. Ayrıca bir kere okumanın da yeterli olmayacağını söylemeden edemeyeceğiz.
2. Akallabeth ve Güç Yüzüklerine Dair
“Dünyada pek çok şey tuhaf tesadüflere bağlıdır,” dedi Mithrandir, “bilgeler sendelediklerinde, çoğu kez yardım zayıf olanlardan gelir.”
Büyük düşman Morgoth‘un yenilmesinin ardından oluşan olayları merkeze alan bu eser, Yüzüklerin Efendisi üçlemesinde işlenen yüzüklerin yapımını anlatıyor. Hali hazırda diziye uyarlanan dönem; Sauron’un yükselişi, Numenor’un yıkılışı ve üçüncü çağa dair bilgiler sunuyor bizlere.
The Rings of Power dizisinin kaynağı olan bu eser, Melkor’un ardından Orta Dünya’da oluşan huzurlu günlerin Sauron’un yükselişiyle nasıl yerle bir olduğunu gösteriyor bizlere. Ayrıca Sauron’un manipülasyonları ve insanların zayıf iradeleri ile nasıl bir felakete yol açtıkları da gözler önüne seriliyor.
3. Hurin’in Çocukları
Orta Dünya’nın en acıklı hikâyesine sahip olan Hurin’in Çocukları, Silmarillion’da geniş bir özete sahip. Hurin‘in oğlu Turin‘in Melkor‘un laneti sonucunda yaşadığı acı dolu hikâyeyi ele alan bu eserin, sizleri en çok etkileyecek eser olacağını tahmin ediyoruz.
Hikâye genel olarak Turin’e odaklanır. Melkor’un “kendi iradesi ile şekillendirdiği makus kaderinden” kaçma hikâyesi. Kitabı okurken daha kötüsü olamaz diyorsanız ancak felaketler silsilesi art arda geliyor. Tolkien’in kaleminden çıkan en acı eser.
4. Beren ile Luthien
“Sonunda dünyayı ebediyen terk edecek ve güzelliği sadece şarkılarda kalan bir hatıraya dönüşecekti.”
Yine Silmarillion kitabında geniş özetine yer verilen bu hikâye, Orta Dünya‘nın en büyük aşk hikâyesini konu ediniyor. Öyle bir aşk hikâyesi ki, tüm Orta Dünya’nın yazgısının şekillendiği bir efsane.
Kitap, Cristopher Tolkien tarafından derlenmiştir. Yani Tolkien’in notlarından oluşmaktadır. Tolkien’in eşi Edith ile olan aşkından etkilenerek yazdığı bu efsane aşk hikâyesi, Orta dünya’nın gelişimi hakkında sizleri bilgilendiriyor.
5. Gondolin’in Düşüşü
“Karanlık bazen kişiyi aydınlığa çıkarır.”
Silmarillion kitabında yer alan bu hikâye bu kitapla beraber giderek genişliyor ve olayların nasıl geliştiğini somut bir şekilde görmemizi sağlıyor. Silmarillion kitabında geniş özetine yer verilen bu hikâyeyi ayrıntılı bir şekilde okumak isteyeceğinize eminiz.
Yine dilinin ağır olduğunu söyleyebiliriz. Silmarillion’da işlenen saklı şehir Gondolin‘in, Kral Turgon‘un ve Tuor‘un başına gelenleri daha detaylı okuyacağınız bu eser, Tolkien’in notlarından oluşan bir eser.
6. Numenor’un Düşüşü
“Gri Elf lisanında Dunedain diye anılacak olan halkın başlangıcı böyle olmuştu işte: İnsanlara Krallık edecek Numenorlular. Gel gör ki kendilerine bahşedilmiş olan bu ayrıcalıklar onları Iluvatar’ın tüm İnsanoğlu üzerine yerleştirdiği ölüm yazgısından muaf kılmayacaktı ve normalden daha uzun bir yaşam sürseler ve üzerlerine gölge düşene değin hastalık nedir bilmeseler de sonuçta ölümlüydüler.”
İkinci Çağ ve Numenor‘a dair tüm olayları kronolojik şekilde işleyen eser, diğer kitapların diline göre oldukça sade bir şekilde kaleme alınmış. Tolkien’in yayıncılara gönderdiği mektupları da içeren bu eser, The Rings of Power dizisinin dönemine ışık tutuyor.
Akallabeth ve Güç Yüzükleri kitabında yer alan olayları derinlemesine işleyen bu eser, 2. Çağ’a dair çok fazla bilgi veriyor bizlere.
7. Hobbit
“Keşke biz diye bir şey olsaydı: Yapayalnız olmak çok korkunç.”
Bilbo Baggins‘in eşi benzeri olmayan bir maceraya atılmasıyla birlikte başlayan bu hikâye, Orta Dünya’nın içinde kaybolmanıza neden olacak adeta. Tolkien’in ilk çıkan kitabı Hobbit, bir çocuk kitabı olarak düşünülmüştür. Ancak aynı zamanda yetişkinlere de hitap eden bir yönü vardır.
Tıpkı Yüzüklerin Efendisi üçlemesi gibi bu hikâyede beyaz perdeye aktarılmıştır. Ancak Yüzüklerin Efendisi kadar büyük bir yankı uyandıramamıştır. Nedenini öğrenmek için bu konuyu detaylıca ele aldığımız yazımızı okuyabilirsiniz.
8. Yüzüklerin Efendisi Üçlemesi
“Umut doğar genellikle, her şey umutsuzlaştığında.”
Görüldüğü gibi Yüzüklerin Efendisi, kötülüğe karşı son savaşı anlatıyor aslında. Bilbo Baggins’in ardından Hobbit ırkını iyice tanıdıysanız Frodo‘nun bu korku dolu macerasına hazırsınız demektir.
Akallabeth ve Güç Yüzüklerine Dair adlı kitaptan sonra Aragorn‘u ve soyunu daha iyi tanımış olarak okuyacağınız bu kitap, filmlerden de bileceğiniz gibi Tek Yüzük‘ün ve Sauron‘un yok edilmesi amacıyla verilen savaşı konu ediniyor. Melkor’un Orta Dünya’da bıraktığı en büyük kötülüklerden biri olan Sauron, bu üçlemede de tüm insanlığa karşı büyük bir savaş açıyor.
9. Bitmemiş Öyküler
“Anar kaluva tielyanna! (Güneş yolunu hep aydınlatsın!)”
Orta Dünya’nın farklı dönemlerine dair hikâyeleri ayrıntılı bir şekilde ele alan bu kitap, tüm hikâyelere hakim olduktan sonra okumanız gereken kitaplardan biri. Çünkü konulara ve karakterlere hâkim olduğunuzda anlamanız kolaylaşacak ve hikâyeleri daha kolay bir şekilde özümseyebileceksiniz.
Galadriel, Nazgûl, Palantiri ve İstari hakkında çok daha detaylı bilgilere sahip olduğumuz bu eser, Orta Dünya’yı derinleştirip somutlaştırıyor.
10. Orta Dünya’nın Doğası
Orta Dünya’ya dair fazlaca bilgi edinebileceğiniz bu kitap, tıpkı Bitmemiş Öyküler gibi evrene hâkim olduktan sonra okumanız gereken kitaplar arasında. Çünkü kitapta olaylardan ziyade Orta Dünya’da; zaman, ırkların fiziksel özellikleri, elflerin reenkarnasyonu, ekonomik faaliyetler gibi konular işleniyor.
Yazarın Notu
Eğer Silmarillion kitabının anlatımından korkuyorsanız, bildiğiniz karakterlerin yer aldığı bir kitaptan başlayabilirsiniz. Bu noktada Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi üçlemesi ile başlamanız doğru olacaktır. Bu eserlerle Tolkien dünyasına giriş yapıp ısındıktan sonra Silmarillion’a geçebilirsiniz.
