Ölümsüzler Köyü (Old Men Never Die), İranlı yönetmen Reza Jamali’nin yazıp yönettiği 2019 yapımı İran filmidir. Film, daha çok kısa filmleri ile tanınan yönetmen ve fotoğrafçı Jamali’nin ilk uzun metrajlı filmidir. Tokyo Film Festivali‘nde ödül almış ve oldukça beğenilmiştir. Yaklaşık bir buçuk saat süren filmin IMDB puanı ise 7.2’dir.
Ölümsüzler Köyü; yıllardır kimsenin ölmediği, fakat ölümü dört gözle beklediği, yüz yaşından büyük yaşlıların yaşadığı bir köydür. Ana karakterlerinden biri olan Aslan, eski bir cellattır. Öldürdüğü suçluların ailelerinin onu bulacağından endişe ederek, ücra bir köye taşınır ve orada yaşamaya başlar. Aslan’ın kırk beş yıl önce köye gelmesi ile birlikte köyde kimse ölmemiştir. Köy nüfusunun çoğunluğu yaşlı ve bekar erkeklerden oluşur. Aralarındaki en gencin bile doksan beş yaşında olduğu Aslan ve arkadaşları yaşamaktan bıkmıştır. Yaşlanmanın getirdiği zorluklarla mücadele ederler ve ölümsüzlükle lanetlendiklerini düşünürler. Eğer intihar eder ve ölmeyi başarırlarsa lanetin bozulacağını düşünürler. Ölmek için çeşitli intihar girişimlerinde bulunurlar fakat hiçbirinde başarılı olamazlar. Çünkü devlet intihar etmemeleri için başlarına asker dikmiştir. Askerler, Aslan ve arkadaşlarının adeta koruyucu melekleridir.
Görevli askerlerden biri de Ali’dir. Köyde kimsenin ölmediğini gören Ali, yaşlı ve ağır hasta olan babasını köye getirir. Zaman geçtikçe Ali’nin babası iyileşir ve sağlığına kavuşur. Köydeki yaşlılar için bir lanet olan ‘’ölümsüzlük’’ Ali’nin babasının yaşamasını sağlamıştır.
Film boyunca, ölüm, intihar ve ölümsüzlük kavramları üzerine odaklanılmıştır. Film sonlarında yönetmen “yaşam” üzerine vurgu yapar. Azrail’in unuttuğu köyde ölü bir bebek doğar. Köye ölümü getiren bir doğumdur ve bu durum oldukça ironiktir. Yıllardır dört gözle beklenilen ölüm gerçekleştiğinde bu kez köyün yaşlıları yaşama tutunmaya çalışırlar.
Film; izleyiciye yaşlanmanın getirdiği zorluklar, hayatın anlamı ve ölümsüzlük kavramı üzerine düşündüren bir hikaye sunar. Hayatın doğal akışı içerisinde sunulan hikaye naif ve abartısız sahnelere sahiptir. Azeri Türkçesi kullanılan filmi altyazısız bile kolayca izlenilebilir. Filmde kurgu çok sade ve başarılı bir şekilde aktarılmıştır. Buna rağmen sahneler oldukça derin ve düşündürücüdür. Film yer yer seyirciyi duygulandırsa da mizah içeren birçok sahnele de vardır. Ölüm gibi ciddi bir konu oldukça mizahi ve absürt bir şekilde ele alınmıştır. Film, bu açıdan kara mizah olarak düşünülebilir.
Filmde kullanılan detaylar son derecede anlamlıdır. Filmdeki ilgili en ilginç detaylardan biri Aslan (Nader Mahdilou) dışındaki diğer yaşlı karakterlerden hiçbirinin oyuncu olmamasıdır. Yönetmen filmi amatör oyuncularla çekmeyi tercih etmiştir. Buna rağmen filmdeki oyunculuklar oldukça başarılı ve inandırıcıdır.
Film boyunca karakterlerin birinin yanında taşıdığı ve kullandığı fotoğraf makinesi dikkat çeker. Bu detay yönetmenin, aynı zamanda başarılı bir fotoğrafçı olmasına göndermedir. Bir diğer detay ise, filmde yaşlıların sürekli gittikleri ve vakit geçirdikleri hamamdır. İçine girdikleri ve intihar etmeye çalıştıkları havuz ab-ı hayat sembolüdür. Suyun içerisinde ölmeye çalışırlar fakat asla başarılı olamazlar. Çünkü su yaşamı, arınmayı ve uzun hayatı sembolize eder.
Filmin atmosferi klasik İran filmlerinin atmosferinden oldukça farklıdır. İran filmlerinde sıklıkla rastladığımız sarı rengin hakim olduğu kurak atmosfer yoktur. Beklenilenin aksine konusu ölüm olan filmde yemyeşil doğa, çiçekli tarlalar ve eşsiz manzaralar vardır. Modern insanın sık karşılaşamadığı doğa manzaraları, kerpiç evler, mavi çerçeveli pencereler ile köy yaşamı yansıtılır. Film boyunca doğanın tüm renklerini görmek mümkündür. Filmde ölüm konusunun üzerine yoğunlaşırken yaşamın canlılığı dikkat çeker. Öyle ki yaşlıların atık sularla suladıkları çatıda bile küçük bir çiçek bahçesi yetişir. Bu detay ölümün bu derece tutku ile beklenildiği evde yaşamın nasıl filizlendiğini yansıtır.
Eğer gerçekten bir ölümsüzler köyü olsaydı sonsuza kadar yaşamak için oraya gitmek ister miydik? Birçok insanın arzuladığı uzun yaşamak ve ölümsüzlük kavramı filmde çok farklı bir bakış açısı ile sunulur. Bu açıdan filmin ana karakterlerinden biri olan Aslan’ın mesleği de oldukça ironiktir. Aslan yaşarken Azrail rolünü üstlenmiştir. Yıllarca idam sehpasında birçok insanı öldüren Aslan sonunda ölümsüzlükle cezalandırılmıştır. Film bir diriliş sahnesi ile başlar, bir intihar sahnesi ile biter. Yıllarca suçluların celladı olan Aslan filmin sonunda kendi celladı olmuştur. Özellikle İran filmlerini seven sinema severler için, Ölümsüzler Köyü filmini öneririz.
Kaynakça
Ölümsüzler Köyü (Old Men Never Die) / Film Önü 108. Bölüm – TRT 2
Ölümsüzler Köyü (Old Men Never Die) / Film Arkası 108. Bölüm – TRT 2
