Parazit, kült filmler arasında ilk sıralarda yer verebileceğimiz filmlerden biridir. Bong Joon-ho‘nun yönettiği film, 2019 yılında gerilim-kara komedi dalında gösterime girmiş ve 92. Oscar Ödülleri’nde 4 dalda ödül kazanmıştır. Film sona erdiğinde, adının, filmi ne kadar yansıttığı rahatça fark edilebilir. Parazit, oldukça ince detaylara sahip bir filmdir ve bu detayları ilk izlediğinizde fark edemeyebilirsiniz. Parazit; sadece bir ailenin başka bir eve yerleşmesi ve evdeki diğer aileye sızması gibi düşünülemeyecek kadar derin anlamlara sahiptir. Film sayesinde, Güney Kore’nin hem bodrum katındaki evlerini hem de geniş, güzel bir villa diyebileceğimiz, geleneksel Güney Kore mimarisinden uzak olan evlerini inceleme fırsatı yakalıyoruz. Kore kültürüne ve mimarisine doyarken, gerçek hayatın acımasızlığıyla da karşı karşıya kalıyoruz.
Kim Ailesinin Bodrum Katındaki Evi
Film burada başlıyor. Daha ilk sahnelerde, Kim ailesinin istilacı yanlarıyla tanışıyoruz. Zor koşullarda bir yaşam sürmeye çalışıyorlar ve bu zorluğu bodrum katındaki evlerine bakınca rahatlıkla anlayabiliyoruz. Ev, her ne kadar bolca ahşap malzeme kullanılmış minimal bir yapıda da olsa geleneksel Kore mimarisinden oldukça uzak bir yapı. Kim ailesinin bodrum katındaki evi, yaşamak için değil de sadece hayatta var olabilmek için kullanılan bir yermiş gibi hissettiriyor.
Yaşadıkları zorluklarla mücadele etmek için manipülasyon konusunda, kendilerini ne kadar çok geliştirdikleri gözle görülür durumda. İlk sahnelerde tanık olduğumuz görüntüler, ailenin ne kadar dipten geldiğini açık bir şekilde anlatıyor. Evlerindeki pencere, yer ile oldukça yakın bir mesafede. Pencerenin yere bu kadar yakın olması, Kim ailesinin dünyayla bir bağlantısının olduğunu ama onun faydalarından bir o kadar da uzak olduğunu gösteriyor.
Park Ailesinin Villası
Park ailesinin villası, filmin ikinci önemli mekânıdır ve aslında film için yapılmış bir settir. Bu ev, Kore’nin geniş ve oldukça minimal tarza sahip mimarisine örnek olarak gösterilebilecek bir evdir. Bu tarz geniş evlerde, geçmiş zamanlarda Kore mimarisinde oldukça yaygın olarak kullanılan ondol yani zemin ısıtmalı sistem, modern Kore mimarisine uyarlanarak kullanılmaya devam ediyor. Güney Kore’de, villa tipi diyebileceğimiz bu tip evleri yerel halktan ziyade, yabancılar daha çok tercih etmektedir. Bu mimari yapıları, geleneksel değil de modern mimari bağlamında incelememiz daha doğru olur. Filme dönecek olursak; bu ev, tek başına bile ailenin ne kadar üst kesimden olduğunu anlamamız için yeterli. Evin içindeki merdivenleri; iki aile arasındaki sınıf farkını derin bir şekilde gösteren bir metafor olarak ele alabiliriz. Bireylerin yaşam içerisindeki yerlerinin hangi noktada yer aldığını, yine merdivenlere bakarak gözlemleyebiliyoruz. Geniş pencerelerden evin içine dolan ışık, evi güvenli gösterebilir fakat bazı şeyler, her zaman gizlenemez.
Sığınak-Gizli Oda
Güney Kore’deki mimari yapıları incelediğimizde, bir sığınağa sahip olabilmek için yaşanılan evin villa tipi bir ev olması gerekir. Çünkü geleneksel hanok evleri bu şekilde sığınaklar için müsait yapılar değillerdir. Aynı şekilde Kore mimarisi içinde geniş bir yere sahip olan apartman daireleri de, sığınaklar için elverişsiz ortamlardır. Filmde, villanın altındaki bu dar ve havasız alan, toplum içinde görünmez olduğu varsayılan kişilerin yaşamlarını temsil eder. Hayat, onların karşısına her zaman dar ve karanlık yollar çıkarır. Görünmez olmak artık o kadar benimsedikleri bir durum hâline gelir ki hayatta bir amaç için uğraş vermek, en zor olan gibi görünür. Bir süre sonra da kaçınılmaz sonu ve bu durumun içinde yitip gittiklerini görürüz. Bazen daha üst kesimde yer alan insanların baskılarından bazen de kendi çaresizliklerinden… Bu sığınak bize, film içindeki gerilimi sağlar. Ayrıca filmin kırılma noktası da burasıdır: Gizli olan her şey, burada ortaya çıkmaya başlar.
Sokak ve Mahalle
Sokak ve mahallelerde geçen sahnelerde; sınıf ayrımına bir kere daha şahit oluruz. Sel baskını, Kim ailesinin evini harabeye çevirirken, Park ailesi yağmurun etrafı temizlediğini söyler ve geniş camlarından yağan yağmuru izlerler. Güney Kore’de, bodrum katı dairelerin ortak sorunlarından bir tanesi sel baskınlarıdır ve buna filmde çok anlamlı bir sahneyle yer verilmiştir. Bodrum katındaki evlerde, sel baskınları için geliştirilmiş herhangi bir yöntem bulunmadığından, bu gibi sorunlar her zaman gündem olmaktadır.
Filmde yer verilen sahneler doğrultusunda gördüğümüz sokaklarda, iç içe geçmiş küçük apartman daireleri bulunmaktadır. Bu apartman daireleri, Kore’nin kalabalık nüfusu için biçilmiş kaftan olsa da estetik anlayıştan oldukça uzaktır. Bu sahnelerde, Kim ailesinin yaşam koşulları ile bir kez daha karşı karşıya kalıyoruz. Yağmurun altında evlerine koşarak gitmeye çalışan ailenin merdiven çıktığını görüyoruz ve yine bir merdiven metaforuyla karşılaşıyoruz. Böylelikle, sınıf ayrımı tanımıyla sert bir şekilde yüzleşiyoruz.
Filmdeki Renk Teması
Filmdeki renkler, başlangıçtan itibaren soğuk tonlarla ilerliyor. Kullanılan bu renk teması da, verilmek istenen mesaj için bir araç görevi görüyor. Genellikle ahşap tonlarıyla karşılaştığımız Kore mimarisi, bu filmde yerini soğuk beton duvarlara bırakıyor. Gri duvarlar, hem gerilimi iliklerimize kadar hissettiriyor hem de karamsar duygularımızı yitirmememizi sağlıyor. Yönetmen Bong Joon-ho böylelikle, karakterlerin iç dünyalarındaki perdeki aralıyor ve iletmek istediği mesajı almamıza destek oluyor.
Filmde, geleneksel Kore mimarisine çok fazla atıfta bulunulmadan, motiflerden uzak bir görüntü sergileniyor. Örnek olarak verebileceğimiz Jingwansa Tapınağı ve Bulguksa Tapınağı, Kore mimarisinde oldukça önemli bir yer tutar ve hanok mimarisinden izler taşır. Fakat bu geleneksel mimari motiflerinden film içinde çok fazla bahsedilmiyor. Film; Kore mimarisinin bu geleneksel motiflerden daha uzak, daha basık, daha dar, daha sıkışık alanlara evrildiğini gözlemliyor ve süregelen sınıf farkı problemini odağına alıyor.
Parazit filmi, Güney Kore mimarisi ve kültürüyle harmanlanan toplumsal sınıf ayrımı kavramını çok iyi işliyor. Park ailesinin geniş evine giden yeşillik dolu tertemiz sokaklar bize, üst kesimin ne kadar konfor ve refah içinde yaşadığını gösteriyor. Kim ailesinin bodrum katındaki dairesi ise tam tersini, alt kesimin ne zor koşullar altında yaşamlarını idame ettirdiklerini gösteriyor. Kim ailesinin sahip olduğu tek pencere, sokağı bile değil; sadece yeri görüyor. Parazit filmi, dünyada alt kesimin nerede yer aldığını göstermenin en etkileyici örneklerinden biri olsa gerek.
Kaynakça
Traditional Architecture of Korea | TOTA. Web.
“Is It True as Shown in the Movie Parasite That a Lot of South Korean Homes Have Secret Underground Bunkers?” Quora, Web.
Contributors to Wikimedia projects. “Korean Architecture.” Wikipedia, 14 May 2025, Web.
Tripadvisor. “Güney Kore Bölgesindeki Mimari Yapılar: Güney Kore Bölgesindeki 10 Mimari Yapılar Göz Atın – Tripadvisor.” Tripadvisor, Web.
“Seul Bölgesindeki Mimari Yapılar: Seul Bölgesindeki 10 Mimari Yapılar Göz Atın – Tripadvisor.” Tripadvisor, Web.
