Edebiyatımızın önemli isimlerinden olan Attilâ İlhan adına verilen ve edebiyatını yaşatmak için sürdürülen, dört ayrı kategoride düzenlenen Attilâ İlhan Edebiyat Ödülleri’ni sizler için tüm detaylarıyla anlattık!
Attilâ İlhan Kimdir?
15 Haziran 1925’te, İzmir’de dünyaya gelen şairin hayatını etkileyen ilk edebiyat olaylarından biri olarak Nâzım Hikmet şiiri yakalatması söylenebilir. İzmir Atatürk Lisesinin birinci sınıfında, bir kızla mektuplaşırken zarfa Nâzım Hikmet şiiri koyduğunun anlaşılmasıyla on altı yaşında tutuklanıp okuldan uzaklaştırıldı. İki ay hapiste yattı. Okuyamayacağına dair bir belge verildiğinde eğitim hayatına ara vermeye mecbur kaldı. Kısa süre sonra, danıştay kararıyla 1944 yılında okuma hakkını tekrar kazanarak İstanbul Işık Lisesine yazıldı.
Son sınıftayken kendisinden habersiz ulaştırılmış şiirleriyle, CHP Şiir Armağanı‘nda, Cebbaroğlu Mehemmed şiiriyle ikinci oldu. 1946’da mezun olmasının ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydoldu. Üniversite yıllarında Yığın ve Gün dergilerinde ilk şiirleri yayımlandı. İlk şiir kitabı Duvar‘ı kendi imkanlarıyla yayımladı.
1985 yılında kalp krizi geçirdi. Kardiyolojik sorunları yıllarca devam etti ve 2004’te sağlık durumu daha da bozuldu. 10 Ekim 2005’te, 80 yaşında, İstanbul’daki evinde geçirdiği ikinci kalp kriziyle hayata gözlerini yumdu.
Attilâ İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı
Vakıf, Cengiz İlhan ve Çolpan İlhan Alışık tarafından, 3 Kasım 2007 tarihinde, Resmi Gazetede yapılan duyuru vasıtasıyla kurulmuştur. Vakfın öncelikli amacı kültür konularında faaliyetlerde bulunmaktır. Bunun yanı sıra, bilim, sanat, kültür ve eğitim alanlarında, etkinlik organize etme ve çalışmalara katkıda bulunma amaçları gütmektedirler. Her şeyden önce edebiyata yönelik çalışmalar yapan vakıf, başta Attilâ İlhan olmak üzere ülkemiz edebiyatında ve kültüründe yeri olan edebiyatçılarımızın, yazarlarımızın eserleri ve fikirleri konusunda araştırmalar ve çalışmalar yapmakla ilgilenmektedirler.
Attilâ İlhan Edebiyat Ödülleri
Güncel olarak dokuzuncusu düzenlenen Attilâ İlhan Edebiyat Ödülleri 2016 yılından beridir İş Bankası Kültür Yayınları’nın katkılarıyla beraber gerçekleştirilmektedir. Halihazırda tanınıp bilinen ve daha önce duymadığımız birçok yazarın katıldığı ödülün bu seneki töreni, kasım ayında gerçekleştirilecektir. Ödüller; roman ve şiir türü özelinde, roman, ilk roman kitabı; şiir, ilk şiir kitabı olmak üzere dört ayrı kategoride verilmektedir.
İlk Şiir Kitabı Ödülü 2018 yılında Oğulcan Kütük’ün Ecza Kışı isimli eseri ve Sadi Karademir’in Ters Akıntı eseri arasında paylaştırıldı ve ödülün iki kazananı oldu. Aynı paylaştırma durumu 2019 yılında Roman Ödülü kategorisinde Abdullah Ataşçı’ın Yara Bende eseri ile Murat Özsan’ın Umudun Rengi adlı eseri arasında da yaşandı.
2021 yılında İlk Roman Ödülü için, 2022 yılında İlk Şiir Kitabı Ödülü için ödüle layık bir eser bulunamadı.
Attilâ İlhan Edebiyat Ödülü Kazananları
Ölümden Uzak Bir Yer – Kerem Eksen
Geçtiğimiz sene sekizincisi düzenlenmiş, seçici kurulunda Deniz Yüce Başarır, Faruk Şüyün, Seval Şahin ve Ali Cem İlhan’ın olduğu edebiyat ödülünde roman ödülü, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan Ölümden Uzak Bir Yer adlı eseriyle Kerem Eksen’e layık görüldü. Kitap, Sait ve Ömür çiftinin hayatını merkeze alıyor. Çiftin merkezindeyse oğulları Yusuf bulunuyor. Üç karakterimiz, günlerini diğer her insan gibi geçirmekte ve yaşamaktayken Sait ve Ömür’ün hayatı, yalnızca onların tanık olduğu olağanüstü bir olayın akabinde tümden değişiyor. Devamında gelen günler tıpkı eskisi gibi tüm sıradanlığıyla sürüp giderken yazar, Sait’in içinde bir huzursuzluk büyütmeye başlıyor. Karakterin ister istemez büyütmeye meylettiği huzursuzluk duygusu hem anlatıya hem de anlatıdaki diğer karakterlere bulaşıyor. Kerem Eksen, bu kitabıyla insanın uçurumun kenarında yalnız başına kalmanın ne anlama geldiğini okura gösteriyor.
Nergis Hanım Hakkında Bazı Şeyler – Devrim Koçak
İlk Roman Ödülü’yse Everest Yayınları’nın çatısı altında kendine yer bulan Nergis Hanım Hakkında Bazı Şeyler isimli eseriyle Devrim Koçak’a uygun görüldü. Koçak, bizi Cemal, Hatice ve Nergis Hanım’ın hayatına konuk ediyor. Hayattan tanıdığımız, her insanda başka parçalarını görebileceğimiz, gerçeklerden inşa edilmiş karakterlerin hayatlarının kesişmesi sonucunda neler olabileceğini anlatıyor. Okuru sarmaşık gibi saran anlatı; kurgu, karakterler ve betimlemeler açısından ödüle layık bir eser olduğunu tüm okurlara kanıtlıyor. İnsanın istediği halde evde olamamasının ne kadar yürek yakıcı olduğunu, yüreği af dilemek isteyenin diliyle isteğini belirtememesinin duyduğu ıstırabı ve bağışlamamanın insan vücudunda yarattığı etkileri dile getiriyor.
Yavaş Yavaş Bilemiyorum – Süreyya Berfe
Şiir Ödülü’yse Süreyya Berfe‘nin, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanan Yavaş Yavaş Bilemiyorum isimli kitabına verildi. Kitap, şiir macerasına yıllar yıllar önce, 1969 yılında Gün Ola ile başlayan Süreyya Berfe’nin on üçüncü şiir kitabı. Berfe, şiir dendiğinde akla hemen gelmeyen temaları keşfe çıkıyor ve teknolojinin dayatmalarına karşı doğa-insan uyumunu öne çıkarıyor. Doğa-insan uyumundan bahsederken yaşama sevincinden dem vurmayı unutmuyor. İnsan ömrünün doğanın gelişimi karşısında ne kadar ufak kaldığından bahsediyor. Kendi hak ve sevgi arayışından dizelerine yer veriyor. Ödül konusunda kalabalık bir geçmişi olan Süreyya Berfe, 1992’de Cemal Süreya Şiir Ödülü, 2002’de Necatigil Şiir Ödülü, 2009’da Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü, 2011’de Melih Cevdet Anday Edebiyat Ödülü, 2019 PEN Türkiye Şiir Ödülü gibi ödüllere layık görülmüş.
Şiir Mayasıdır Uzakların – Zeynep Tiryaki
İlk Şiir Kitabı Ödülü’yse Pikaresk Yayınevi tarafından yayımlanan Şiir Mayasıdır Uzakların kitabıyla Zeynep Tiryaki’ye verildi. İlk kitabıyla ödül kazanmış olan yazar, Marmara Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2019 yılında mezun oldu. Yüksek lisansını da Marmara Üniversitesinde, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı bölümünde 2022 yılında tamamladı.
Kaynakça:
“Attila İlhan Bilim Kültür Sanat Vakfı Amaç ve Hedefleri” Tilahan.org Web. 02.08.2024
“2023 Attila İlhan Edebiyat Ödülleri Sahiplerini Buldu” Artfullliving. Web. 02.08.2024
