Vietnamlı Amerikalı şair ve yazar Ocean Vuong’un Zaman Bir Anne (Time is a Mother) adlı şiir kitabı, 2022 yılında yayımlandı. Kitap, Aralık 2024’te Harfa Yayınları etiketiyle ve Gökçenur Ç.’nin çevirisiyle ülkemizde raflarda yerini aldı. Ocean Vuong’u, ilk romanı Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz ve ilk şiir kitabı Gece Göğünde Çıkış Yaraları ile tanıyor olabilirsiniz. Bu kez Vuong, annesinin ölümünün ardından yazdığı yirmi yedi şiirden oluşan Zaman Bir Anne ile karşımıza çıkıyor. Yenilikçi ve cesur kalemiyle yas, kayıp, aile, ırkçılık ve savaş gibi derin temaları işlerken ölümle yaşamı sorguluyor ve Amerika’yla yeniden yüzleşiyor. Şahsen kendimi bir “şiir insanı” olarak tanımlamasam da Vuong’un kaleminden çıkan her şeyi okumak istiyorum çünkü onun nahif ruhunun izlerini görmek ve bu izlerle bağ kurmayı çok seviyorum. Şiirleri okurken tekrar tekrar okuma gereksinimi duyduğum mısraları sizlerle paylaşacağım. Umarım sizler de aynı duygularla aynı yerlerin altını çizmişsinizdir.
1. “Çocuktum yani katiliydim çocukluğumun ve bütün katiller gibi sessizlikti tanrım.” (s.1)
2. “Her zaman bizimle olan tek şey yitirdiğimiz bir şeydir.” (s.5)
3. “Sonunda belki bu sefer doğru yapıyorumdur. Hatta belki kazanıyorumdur. Kazanmak benziyorsa titreyen parmaklarıma.” (s.9)
4. “Bazen, uyuyamadığımda, Van Gogh’un kesik kulağına Leonard Cohen’den Hallelujah söylediğini hayal ediyorum huzurla.” (s.13)
5. “Kendi uçurumumun kıyısındayım, kanat değil bunlar gelecek zamanlar.” (s.15)
6. “Disiplinden söz edelim, o iyicil tanrıdan. Belki o görmüştür küçük bir şeyin büyük bir şeyin içinde çırpındığını, ağızda bir kelime gibi değil de kafeste bir kuş gibi.” (s.15)
7. “Kimse özgür değildir kırarak açılmadıkça.” (s.15)
8. “Biliyorum dört duvar arasında ağladığın odanın adı Amerika. Biliyorum kapı icat edilmedi daha.” (s.16)
9. “Bilmiyordum, tanrının bize bakınca cennetteki başarısız girişimini gördüğünü. Bilmiyordum gözlerimizde üç beyaz perde ama annemin tek bir imgesi olduğunu.” (s.29)
10. “Çünkü herkes bilir sarı acı Amerikan harfleriyle yazıldığında dönüşür altına. Acımız bir Midas dokunuşudur. Ardından gökkuşağı açan bir napalm.” (s.46)
11. “Ya bir çarpışma değil de bir çöküşse bizi yaratan?” (s.47)
12. “Benim dilimde, gözlerimi kapadığımda hatırladığım aşk için tek sözcük Yêu. Ve zaaf demek aynı zamanda Yêu.” (s.49)
13. “Gül dedim annemin ceset torbasının fermuarını çekerken, çıkmalısın oradan. Çiçeklerin ölecek.” (s.50)
14. “Hesabını vermemiz gereken geniş bir gökyüzü var. Ama gözlerin yere düşmüş bir kara aya takılıyor.” (s.85)
15. “Okuyor musun bunları sevgili okur. Annem misin sen artık benim, sensiz bulamıyorum annemi.” (s.102)
Bonus
Ocean Vuong’un kendi sesinden “Hiç” (Nothing) başlıklı şiirini dinlemek için:
Kaynakça:
Vuong, Ocean. Zaman Bir Anne. İstanbul: Harfa Yayınları, 2024
