”Can you help me remember how to smile?’’
(Nasıl gülümseyeceğimi hatırlamama yardım eder misin?)
Tahmin edebileceğiniz gibi dinlediğimiz çoğu şarkının bir çıkış hikayesi vardır. Belki de hepimizin aşina olduğu hisleri, alışık olmadığımız büyülü cümlelerle öylesine ifade ederler ki hisleri hiç yaşamamışız gibi etkileniriz o cümlelerden. Bazı şarkılar da hislerimizi ifade etmenin yanı sıra bir amaç için yazılmışlardır. Toplumda harekete geçirici bir etki, farkındalık yaratacak bir konu oluşturması amacıyla yazılırlar.
Gelin, hep birlikte sizleri şaşırtacak türde bir hikayeye sahip ‘Nedir Bu Şarkının Hikayesi?‘ serimiz kapsamında olan Soul Asylum‘ın Runaway Train adlı şarkısını inceleyelim.
Yazımızı okurken sizlere arka planda eşlik etmesi için;
Soul Asylum Kimdir?
Soul Asylum, 1981 yılında Minneapolis’te kurulan Amerikalı alternatif rock grubudur. Grup, ilk olarak 3 arkadaşın toplum yararına müzikler yapıp konserler vermek amacıyla bir araya gelmeleriyle doğmuştur. Başlangıçta Dave Pirner, Dan Murphy, Karl Mueller’dan oluşan bir kadroyla “Loud Fast Rules” olarak adlandırılmış 1983’te isimlerini Soul Asylum olarak değiştirmişlerdir.
Kariyerlerinin başlangıcı olarak sayılan ve en popüler albümleri olan Grave Dancers Union‘ı 1992’de yayınladılar. 1993’te ise ABD başkanı Bill Clinton‘ın töreninde sahne aldılar. Şarkılarında toplumsal sorunlara değinen Soul Asylum, Runaway Train ile müzik dünyasında büyük yankı uyandırdı. Bu şarkının müzik videosunda, bir kamu hizmeti duyurusu tarzında kayıp çocukların fotoğraflarına ve isimlerine yer vermiştirler.
Grup, film müziklerinde de yerini almıştır. Kevin Smith‘in Clerks, Clerks II ve Chasing Amy adlı filmlerinde müzikleriyle katkıda bulunmuştur. Soul Asylum, en son on ikinci stüdyo albümleri olan Hurry Up and Wait’i 2020’de yayınlamıştır.
Grubun kurucu üyelerinden biri olan Mueller‘a, 2004 yılında kanser teşhisi konmasından ötürü Mueller’ın adına yardım konseri düzenlemişlerdir. Ne yazık ki Mueller, 2005 yılında hayata gözlerini yumdu. Zaman içinde grup üyelerinde değişimlere ve devralmalara yer veren Soul Asylum, günümüzde Dave Pirner, Michael Bland, Winston Roye, Ryan Smith kadrosuyla müziğe devam etmektedir.
Runaway Train’in Hikayesi
1993’te alternatif rock hareketi Amerika’da tüm hızıyla devam ediyordu. O dönemler metaforik şarkı sözleriyle Nirvana, Pearl Jam ve Soundgarden gibi gruplar listelere hakimdi. Her zamanki rock’n roll klişelerinden uzak durmayı seçen Soul Asylum, klipleriyle bir farkındalık yaratmaya çalışmıştır. Runaway Train, Soul Asylum tarafından grubun altıncı albümü Grave Dancers Union‘ın üçüncü single’ı olarak 1993 yılında yayınlandı. Grup, kayıp çocukların yer aldığı bir video klibe sahip olan Runaway Train ile müzik camiasında çığır açarak dünya çapında başarı elde etti. 1994’te ise En İyi Rock Şarkısı dalında Grammy Ödülü‘ne sahip olmuştur.
1980’lerin başlarından itibaren ABD’de süt kartonları üzerindeki reklamlar, kayıp çocuk vakalarını duyurmak için kullanılırdı. Süt kartonları; kayıp çocuklara dikkat çekmenin oldukça etkili bir yolu gibi görünüyordu ancak insanlar günün sonunda görüntülere alışıp duyarsızlaşıyorlardı. Muhtemelen bu süt kutularındaki kayıp yüzleri tanıyacak olan hedef kitle, Runaway Train‘in müzik videosuyla hareket geçti. Kliple kayıp çocukların ilan edilmesi elbette süt kutularından daha etkili bir yöntemdi. Ayrıca klibin, 26 kayıp çocuğun bulunmasına yardımcı olduğu söyleniyor.
Kayıp çocukların resimleriyle yapılan şarkı, en başında enstrümantal olarak yayınlanmış; ardından sözlerin de eklenmesiyle halka mesaj vermek amacıyla kullanılmıştır. Grubun solisti Pirner, müzik videosunun sonunda “Eğer bu çocuklardan birini görürseniz ya da siz resimdekilerden biriyseniz lütfen bu numarayı arayın.” diye de eklemiştir.
Şarkının yazılış serüvenine baktığımızda esasında böyle bir amaç için yazılmadığını görüyoruz. Grubun Solisti Pirner, işitme duyusunu kaybettiğini düşündükten sonra endişeli bir sürece girmiştir ve sonrasında akustik gitar çalmaya başlamıştır. Bu zamanlarda yazdığı şarkılardan biri ise Runaway Train olmuştur. Pirner, çocukluğundan beri trenlerden etkilenmiştir. Bir buharlı lokomotif mürettebatının maceralarını anlatan Amerikan Western dizisi Casey Jones‘u izledikten sonra kontrolden çıkan depresyonu adına bir metafor olarak Runaway Train’i kullanmıştır. Şarkının başlangıcındaki sözlerine baktığınızda bu durumu kolayca anlayabilirsiniz.
Call you up in the middle of the night
(Gecenin bir yarısı seni arar bulurum)
Like a firefly without a light
(Işığı olmayan bir pervane gibi)
You were there like a blowtorch burning
(Yanan bir meşale misali ordaydın)
I was a key that could use a little turning
(Küçük bir deliği bile kullanacak anahtardım ben)
Pirner, “Call you up in the middle of the night” dizesinin New York’ta yaşayan ve depresyon sürecinde kendisine saat kaç olursa olsun telefonda cevap veren bir arkadaşıyla ilgili olduğunu dile getirmiştir. Şarkı sözlerinde de görüldüğü üzere depresyon sürecini anlatan Pirner, müzik videosuna kayıp çocukları dahil etme fikrini yapımcı Tony Kaye’den almıştır. Süreç, Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi’nin videoda duyurmak istedikleri kayıp çocukların fotoğraflarını göndermesiyle işlemiştir. Videonun sonundaysa izleyicilerden bu çocukları görmüş olanların arayacakları bir numara konulmuştur. Grubun plak şirketi fikri saçma bulup Pirner’ı durdurmak istese de önüne geçememiştir.
So tired that I couldn’t even sleep
(Uyuyamayacak kadar yorgundum)
So many secrets I couldn’t keep
(Saklayamayacağım kadar çok sır doluydum)
Promised myself I wouldn’t weep
(Ağlamayacağım diye kendime söz vermiştim)
One more promise I couldn’t keep
(Tutamayacağım bir söz daha edinmiştim)
Pirner, günümüzde de videoda birlikte çalışmış olduğu Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi’yle ilgilenmektedir. Runaway Train videosundan sonra İngiltere, Kanada, Avustralya gibi pek çok ülkenin sanatçıları tarafından da aynı amaç altında müzik videoları çekilmiştir. Sadece ABD’de bile birden fazla versiyonu çekilen Runaway Train, tam bir kamu hizmeti duyurusu niteliğindedir.
Runaway train never going back
(Kaçış treni asla geri gelmez)
Wrong way on a one way track
(Yanlış yol olan tek bir gidiştir)
Seems like I should be getting somewhere
(Öyle ki bir yerlere varmam lazım)
Somehow I’m neither here nor there
(Her nasılsa ne oradayım ne burada)
Böylelikle Runaway Train, alternatif rock hareketi tarihinin en etkileyici şarkılarından biri olmuştur. İnsanların günümüzde de eve dönüş yollarını bulmalarına yardımcı olmaya devam eden geçmişte de birçok kayıp çocuğun bulunmasına yardımcı olmuş parlak bir umut hareketi olarak tarihte yerini almıştır.
Kaynakça
- Inspired Stories. “Soul Asylum’un 1990’lardaki hit şarkısı “Runaway Train” 21 kayıp çocuğun bulunmasına yardımcı oldu”. Web.
- SPIN. “Tek Yönlü Pistte Yanlış Yol: Soul Asylum’un ‘Runaway Train’ Şarkısının Sözlü Tarihi”. Web.
- Louder Sound. “Şarkının Ardındaki Hikaye: Soul Asylum’dan Runaway Train”. Web.
