Yayımlandığı dönem etkileyici müzik klibi ve alışılagelmişin dışındaki tarzı ile dinleyicilerin müziğe karşı algılarını değiştiren, zamansız bir klasik olan Smells Like Teen Spirit şarkısı nasıl popüler oldu?
Nirvana
Nirvana, 1987 yılında Washington’da kurulmuş Amerikan grunge müzik grubuydu. Üyeleri arasında vokal ve gitarda Kurt Cobain, bas gitarda Krist Novoselic ve bateride Dave Grohl yer alıyordu.
1989 yılında piyasaya sürdükleri ilk albüm Bleach ile sesini yeterince duyuramayan ve yeterli ticari başarı elde edemeyen grup, iki yıl sonra yayımlayacağı Nevermind albümü ile tüm dünyayı etkisi altına alacağından habersizdi.
Seksenli yılların sona ermesi ile birlikte gösterişli rock grupları geride kalmış, yerini gösterişten daha uzak minimal gruplara bırakmıştı. Nirvana da bu gruplardan biri olma yolunda hızla ilerliyordu.
“Our little group has always been
(Bizim küçük grubumuz her zaman vardı)
And always will until the end
(Ve sonsuza kadar var olacak)”
Smells Like Teen Spirit
Smells Like Teen Spirit, başlangıçta Pixies grubundan oldukça etkilenilmiş ve Cobain’e göre “En iyi pop şarkısı” düşüncesi ile başlamıştı.
Cobain’in o dönem birlikte olduğu gizli kız arkadaşı Tobi Vail, Teen Spirit isimli deodorant markasını yoğun bir şekilde kullanıyordu. Ortak arkadaşları Bikini Kill grubundan Kathleen Hanna, deodorant kokusundan genç çiftin ilişkilerini farketmesi üzerine sarhoş oldukları bir gece Cobain’in duvarına alaycı bir şekilde, “Kurt, gençlik ruhu gibi kokuyor.” yazıyordu. Kathleen’in alaycı yazısını, deodoranttan habersiz bir şekilde, “Gençliğin içindeki asi enerjiyi körüklemek.” şeklinde yorumluyordu. Duvardaki alaycı yazıdan ilham alarak şarkının temelini oluştururken, “Gençlik Ruhu Gibi Kokuyor” için devrimci temaları bulunan bir gençlik sloganı olarak görüyordu.
Şarkının çığır açan bir hite dönüşeceğini kimse tahmin edememişti. Michael Jackson’ın aynı yıl yayımlanan, listelerin tepesindeki Dangerous albümünün Nirvana tarafından bir numaradan indirilmesi ile şarkı bir anda küresel bir popülarite kazanmıştı. Müzikte yeni bir döneme girildiğinin habercisiydi.
“With the lights out, it’s less dangerous
(Işıklar kapalıyken daha az tehlikeli)
Here we are now, entertain us
(İşte buradayız, bizi eğlendir)
I feel stupid and contagious
(Kendimi aptal ve bulaşıcı hissediyorum)
Here we are now, entertain us
(İşte buradayız, bizi eğlendir)
A mulatto, an albino
(Bir melez, bir albino)
A mosquito, my libido
(Bir sivrisinek, benim libidom)”
Müzik videosunun ise ilk kez MTV’nin 120 Minutes isimli alternatif rock programında ön gösterimini yapmasıyla birlikte yoğun istek alıp uzun süre boyunca ekranlarda oynatılmaya başlaması bir oldu.
Samuel Bayer tarafından çekilen oldukça sade fakat aynı zamanda dinamik ve coşkulu müzik klibi de yıllar içerisinde yalnızca grubun değil, aynı zamanda tüm müzik tarihinin en ikonik müzik videolarından biri hâline gelmeyi de ihmal etmedi. Cobain ile özdeşleşen giyim tarzı da video içerisinde yer alan en akılda kalıcı unsurlardan biri oldu.
Smells Like Teen Spirit’in tüm zamanların en etkili şarkılarından biri olmasının bir sebebi de seksenler ile doksanlar arasında köprü görevi görmesiydi. Akılda kalıcı ritim ve sözleri ile herkesin aklına kazınan parçanın belki de en büyük etkisi, grunge alt kültürünü ana akıma dahil etmesi ve Nirvana’yı müzik dünyasında en ön sıralara taşımasıydı. Dönemin ünlü grunge müzik grupları da şarkının büyük başarısından her ne kadar faydalansalar da hiçbiri Nirvana’nın yarattığı etkiyi yakalayamadı, ne Pearl Jam ne Smashing Pumpkins ne de Soundgarden.
Şarkının bu derece öngörülemez başarısının sebepleri arasında, başka hiçbir şeye benzemiyor olması veya müzik klibinin MTV’de aralıksız oynatılması gösterilebilir. Veyahut tüm bunların aksine, şarkının devrim niteliğindeki etkisindeki en büyük pay, belki de yalnızca doğru zamanda doğru şarkı olmasından kaynaklıdır.
Yayımlandığı ilk günden günümüze kadar birçok ünlü sanatçı ve grup tarafından defalarca kez yorumlanan Smells Like Teen Spirit, tabuları yıkan büyüleyici bir şarkı olarak yıllar içerisinde efsane hâline gelmeyi ve popüler kültür ikonlarından biri olmayı başardı.
“Load up on guns, bring your friends
(Silahları yükle, arkadaşlarını getir)It’s fun to lose and to pretend
(Kaybetmek ve rol yapmak eğlencelidir)
She’s over-bored and self-assured
(O çok sıkılmış ve kendine güvenen biri)Oh no, I know a dirty word
(Aman Tanrım, küfürlü bir kelime biliyorum)”
Sizler için unutulmaz müzik videosunu aşağıya bırakıyoruz. Keyifli dinlemeler.
Kaynakça
- Şarkı sözleri genius.com’dan alınmıştır.
- “Nirvana: The story behind Smells Like Teen Spirit”. Kerrang. Web. 08.07.2024
- “‘Smells Like Teen Spirit’: The Story Of Nirvana’s Timeless Anthem”. Udiscovermusic. Web. 08.07.2024
- “The story behind Smells Like Teen Spirit by Nirvana“. Loudersound. Web. 08.07.2024
- “Behind the Song: Nirvana, “Smells Like Teen Spirit””. Americansongwriter. Web. 08.07.2024
