Yunan mitolojisi, Antik Yunan’da yaratılışı, tanrı ve tanrıçaların yaşantılarını konu alan hikayeler ve öğretilerdir. Bunun yanında mitoloji, eski Yunan dininin temelini oluşturmaktadır. Hesiodos ve Homera gibi mythos yazarlarının sözlü edebiyatı yazılı hale getirmesiyle de günümüze kadar ulaşır.
Kader Tanrıçaları Moiraların Yaratılışı
Bu, her şeyin başlangıcına dair uzun bir hikaye, Karşısında Zeus’un bile korktuğu tanrıçaların en büyüğü Nyks. Bir rivayete göre ise Kader Tanrıçaları Moiralar da onun kızları. Kader tanrıçaları Hesiodos’un Theogoniası’nda aşağıdaki gibi anlatılmaktadır:
“Bunlardan sonra Kader Tanrıçaları doğdu,
İntikam tanrıçalarıdır bunlar, isimleri de
Klotho, Lakhesis ve Atropos’tur.
Tanrılara ve insanlara karşı işlenen suçları takip ederler.
Her kim suç işlediyse onu cezalandırmadan rahat etmezler”
(Hesiodos, çev. 2015, s. 217)
Kader tanrıçaları bazen üç yaşlı kadın olarak bazen ise tanrıçalardan Atropos, diğer kız kardeşlerinin yanında daha yaşlı, daha çelimsiz tasvir edilir. Aile bağları ile ilgili diğer rivayet ise, Zeus ile Adalet tanrıçası Themis’in kızları olmasıdır:
“Daha sonra Zeus ile Themis evlendi.
Parıldayan Kanun kraliçesi Horalar’ı doğurdu.
Ayrıca yaşam paylarımızı veren Moiralar; Klotho, Lakhesis ve Atropos.
Bunlara bilgelik üstünlüğü verilmişti.
İnsanları mutlu ya da mutsuz edenler de onlardır.”
(Hesiodos, çev. 2015, s. 901).
Gök’ün, su birikintisi kıyısındaki mağaralarda yaşarlardı. Suyun beyazlığı bu mağara sayesinde ortaya çıkıyordu, ay ışığının belirgin görüntüsü gözüküyordu. Üç olan sayıları, Orpheusçulara göre ayın üç halini temsil ediyordu.
Moira “pay” anlamına gelen, yaşam paylarımızı oluşturan ve düzenleyen üç kader tanrıçasının genel ismidir. Bu üç tanrıça, insanın payına düşen ve asla değiştirilemeyen alın yazısını simgeler.
Moriaların büktükleri ipler insanların günlerini temsil ederdi, kaçınılmaz olanı ise ölümdü. Bir insanın hangi uzunlukta ipi olduğu onlara bağlıydı, bunu kimse değiştiremezdi.
Kader Tanrıçaları Moiraların Görevleri
İnsan anne karnına düşer düşmez kader tanrıçalarının ilki olan Klotho (iplik eğrici) ipliğini tutar ve insan ölene kadar bükmeye, eğirmeye başlar. Bu yüzden işareti mezuradır.
İkinci kader tanrıçası ise Lakhesis’dir (kader çeken). Ömrün uzunluğuna, mutluluğuna ve mutsuzluğuna karar verir. Diğer bir görevi ise ruhlara yeni bir hayat seçeneği sunmaktır, insan ya da hayvan olarak tekrar yaşama dönmesine yardım eder. İşareti geleceği görebildiği küresi ve kağıt tomarıdır.
Son tanrıça Atropos (önlenemez, kaçınılmaz), ömür ipliğinin sonunda bekler, ölümün nasıl ve ne zaman olacağına karar verir. İşareti ipliği kestiği makası ve terazidir.
Buna göre; Klotho geçmişi, Lakhesis şimdiki zamanı ve Atropos geleceği temsil eder.
Moiralar bağımsız tanrıçalardır, tanrılar ve insanlar onun kararlarına boyun eğmek zorundadır. Zeus bile bunun değiştiremez. Truva savaşı sırasında oğlunun öleceğini anlayan Zeus, onu kurtarmak için hiçbir şey yapamamıştır. Genç tanrılar bazen onlara duyulan saygıyı unutabiliyordu. Bir rivayete göre Sanatın ve Güneşin Tanrısı Apollon dostunu ölümden kurtarmak için kader tanrıçalarını sarhoş etmişti.
Haklarında fazla bilgi bulunmamaktadır. Bunun en önemli sebebi, işlerini titizlikle yapmaları ve hiçbir hikayeye dahil olmamalarıydı. Kahinlerin işlerine karışmasından nefret ederlerdi. Geleceğini öğrenmeye çalışan insanlara kaderle oynanmaması gerektiğini hatırlatırlardı.
KAYNAKÇA
Kerenyı, Karl. Yunan Mitolojisi. Çev. Oğuz Özgül. İstanbul: Say Yayıncılık, 2018
Cömert, Bedrettin. Mitoloji ve İkonografi. İstanbul: De Ki Yayıncılık, 2008
