Mitolojik semboller, dünyanın dört bir yanındaki moda tasarımcıları için uzun zamandır bir ilham kaynağı olmuştur. Eski uygarlıklardan günümüze kadar bu semboller, güç ve kuvvetten güzellik ve zarafete kadar birçok duygu ve fikri ifade etmek için kullanılmıştır. Bu yazımızda, mitolojik sembollerin moda dünyasındaki yerini ve önemini keşfedeceğiz.
Moda ve mitoloji ilk bakışta birbirinden farklı konular gibi gözükse de aslında derin ve karmaşık bir ilişkileri vardır. Antik Yunan ve Roma tanrı ve tanrıçalarından İskandinav ve Kelt mitolojisine kadar, bu mitolojilerin hikayeleri ve karakterleri yüzyıllardır yeniden yorumlanmış ve moda tasarımlarına dahil edilmiştir. Antik kültürlerin hikayelerini ve insanlık tarihinin büyük bir kısmını kapsayan mitoloji, yüzyıllardır moda tasarımcılarına ilham kaynağı olmuştur. Moda tasarımcıları, antik motifleri çağdaş giysilerinde kullanarak tasarımlarında genellikle mitolojinin imgelerinden ve sembolizminden yararlanırlar. Örneğin, bir tasarımcı, drapeli bir yaka, uzun bir etek ve zırhları çağrıştıran metalik vurgular gibi detayları bir araya getirerek tanrıça Athena‘dan ilham alan bir elbise yaratabilir.
Günümüzde Christian Dior, Valentino, Alexander McQueen ve Gianni Versace, tasarımlarında Yunan tanrıçalarından Hera’yı tavus kuşu tüyü ile, Afrodit’i dalga köpüğü ve deniz kabuğu ile ve Athena’yı da kalkan ile sembolize etmişlerdir. Alexander McQueen ve Karl Laggerfeld, tasarladıkları koleksiyonlarında Klasik ve Helenistik dönemlere ait figürlerde görülen heykelsi yapıyı klasikleşmenin bir göstergesi olarak kullanmışlardır. Tasarımcılar kumaşlardaki bu etkiyi artırmak için drape kullanmayı tercih etmişlerdir.
Antik dönem sanat eserleri incelendiğinde kullanılan tekstil malzemelerinin çok ince ve hassas olduğu görülmektedir. Bu nedenle moda tasarımcıları tarafından organzeler, tül ve şifonlar veya çok ince pamukluların, Helenistik etkiyi sağlamak üzere kullanıldığı söylenebilir. Alexander McQueen’in tavus kuşu tüyünü kullanması siluetlere ve kumaş yapısına göre hem güçlü bir etki yaratırken hem de romantizmi ve güzelliği temsil etmektedir. Bununla birlikte yıllar boyunca mitolojik semboller ve referanslar içeren birçok moda şovu olmuştur. Mitolojik temalar ve motifler, haute couture kıyafetlerden sokak giyimine kadar her şeye dahil edildi ve mitolojiden ilham alan modanın popülaritesi zaman geçse de etkisini yitirmedi.
(Haute couture, baştan sona elle inşa edilen seçkin, özel, üst düzey bir moda tasarımının yaratılmasıdır.)
Son yıllarda tasarımcılar, dünyadaki farklı kültürlerin zengin hikaye anlatımı geleneklerinden yararlanarak kültürel mitolojileri de koleksiyonlarına dahil etmeye başladılar. İşte bu moda şovlarına birkaç örnek:
1- Alexander McQueen’in Plato’s Atlantis koleksiyonu (İlkbahar / Yaz 2010):
Alexander Mcqueen’in bu koleksiyonunda kayıp şehri çağrıştıran fütüristik, sudan ilham alan tasarımlara sahip modellerle Atlantis efsanesinden esinlenildi.
2- Valentino’nun Roman Palazzo koleksiyonu (Sonbahar / Kış 2015):
Şehrin mimari ve sanatsal mirasına atıfta bulunan bu koleksiyonda drapeli elbiseler ve süslü aksesuarlar giyen modellerle antik Roma‘nın ihtişamı ve zenginliğinden ilham alındı.
3- Jean Paul Gaultier’nin Yunan Tanrıları ve Tanrıçaları koleksiyonu (İlkbahar / Yaz 2007):
Bu koleksiyonda dökümlü elbiseler, drapeli tunikler ve Yunan mitinin güçlü figürlerini çağrıştıran metalik detaylar kullanılarak süslenmiş modellerle antik Yunan mitolojisinden yararlanıldı.
4- Versace’nin Medusa koleksiyonu (İlkbahar / Yaz 2018):
Bu koleksiyonda ikonik yılan saçlı Medusa’nın başı amblemi ile süslenmiş giysiler giyen modellerin yanı sıra yılan motifleri ve mitolojik figüre yapılan diğer göndermelerle Medusa mitinden yararlanıldı.
5- Dolce & Gabbana’nın Sicilian Cart koleksiyonu (İlkbahar / Yaz 2013):
Mitolojik hikayesi de dahil olmak üzere adanın tarihine ve kültürüne atıfta bulunan renkli, süslü giysiler giyen modellerin kullanıldığı bu koleksiyonda Sicilya‘nın tarihinden, geleneksel sanat ve işçiliğinden yararlanıldı.
6- Chanel’in Resort koleksiyonu (İlkbahar / Yaz 2018):
Karl Lagerfeld’in resort koleksiyonunda renkli gladyatör çizmelerinin yanı sıra saç aksesuarı olarak Antik Yunan çelenklerinin kullanılması, yine antik Yunan mitolojisinden zafer ve güç anlamını yansıtması için yararlanıldı.
Tüm bunların dışında, tasarımcıların günlük giyimde sıklıkla kullandığı birçok mitolojik sembol bulunmaktadır.
Bunlardan biri olan yılan tarih boyunca birçok kültürde gücün ve bilgeliğin sembolü olmuştur. Modada, yılan genellikle duygusallığı, cazibeyi ve gizemi temsil etmek için kullanılır. Tasarımcılar, cazibe ve entrika duygusu yaratmak için koleksiyonlarında yılanı kullanırlar. Yılan, işlemelerde, kumaşlarda ve kolye gibi aksesuarlarda çokça kullanılan bir motiftir.
Ele alacağımız bir diğer mitolojik sembol aydır. Ay, birçok kültürde feminenliğin ve sezginin sembolü olmuştur. Modada, ay genellikle gizemi, büyüyü ve sezgiyi temsil etmek için kullanılır. Tasarımcılar, koleksiyonlarında genellikle ayı, bir rüya alemi duygusu yaratmak için kullanırlar. Ay, baskılarda, nakışlarda ve hatta takılarda görülebilir.
Tasarımlarda çokça kullanılan mitolojik sembollerden biri de deniz kızıdır. Deniz kızı, tarih boyunca birçok kültürde güzelliğin, zarafetin ve gizemin sembolü olmuştur. Modada, deniz kızı genellikle kadınlığı, duygusallığı ve cazibeyi temsil etmek için kullanılır. Tasarımcılar, bir büyü ve merak duygusu yaratmak için koleksiyonlarında genellikle deniz kızını kullanırlar. Bunun dışında deniz kızlarının kuyruklarından ilham alınarak oluşturulan elbiseler ve etekler de sıklıkla günlük hayatta görülmekte.
Tasarımlar dışında moda markaları, mitolojik sembolleri marka imajını yansıtma ve müşterilerine güçlü bir imaj yaratmak için kullanmaktadırlar. Marka tasarımlarında mitolojiden yararlanmış markalardan bazıları:
Versace:
İtalyan moda markası Versace, logosunda Yunan mitolojisindeki Medusa’yı kullanır. Medusa sembolü, güçlü, cesur ve çekici bir kadın imajını yansıtır ve bu, markanın imajına uygun olarak tasarlanmıştır.
Gucci:
Gucci, marka logosunda yılan sembolünü kullanır. Yılan sembolü, yeniden doğuş ve güç sembolüdür. Marka ayrıca, koleksiyonlarında Yunan mitolojisindeki tanrılar ve tanrıçaları isimlendirmektedir.
Hermès:
Hermes, Yunan mitolojisinde ticaret, yolculuk ve atletizm tanrısıdır. Hermes ismi, Fransız moda evi Hermès’in isminin kökenidir. Hermès, markanın zarif ve lüks imajını yansıtmak için sıklıkla kullanılan sembolik bir isimdir.
Nike:
Nike, Yunan mitolojisinde zafer tanrıçasıdır ve Nike markası, bu sembolü güç, hız ve kazanma arzusunu yansıtmak için kullanmaktadır. Nike logosunda, kanatlı bir ayakkabı sembolü, tanrıça Nike’nin kanatlı ayakkabılarından esinlenerek tasarlanmıştır.
Sonuç olarak mitolojinin moda dünyasındaki yeri büyük bir önem taşımaktadır. Özel tasarımlardan günlük giyime kadar modanın her alanına ilham olan ve modanın iletişim gücüne büyük katkısı olan mitolojik semboller geçmişte olduğu gibi gelecekte de tasarımcılar için büyük bir ilham kaynağı olmaya devam edecektir.
Kaynakça:
- Vogue. Chanel Resort 2018 Collection. Erişim: 12.03.2023. Web.
- Vogue. Dolce & Gabbana 2013 Fall Ready-To-Wear. Erişim: 11.03.2023. Web.
- Vogue. Versace 2018 İlkbahar/Yaz. Erişim: 12.03.2023. Web.
- Vogue. Jean Paul Gaultier Spring 2007 Couture. Erişim: 09.03.2023.Web.
- Vogue. Valetino Fall 2015 Couture. Erişim: 11.03.2023. Web.
- Vogue. Alexander Mcqueen Spring 2010 Ready-To-Wear. Erişim: 09.03.2023. Web.
- Greek Reporter. A Scent from Ancient Greece in New Dolce & Gabbana Show. Erişim: 12.03.2023. Web.
- Lacivert. Mitler, Moda ve Kadınlar. Erişim: 08.03.2023. Web.
- Erkan, Duygu. ”Moda Tasarımında Mitolojik Semboller”. İdil, 62 (2019 Ekim).
