Midsummer: Doğanın Cömertliğine Duyulan Minnet

Kökleri Paganizm ve Hristiyanlığa dayanan Midsummer ya da Midsommar, farklı kültürlerde birçok farklı geleneğe ev sahipliği yapsa da günümüzde daha çok İsveç ile bağdaşlaşmış olarak İsveç ulusunun geleneklerini yaşatmak amacıyla temelde gün ışığının, doğurganlığın ve doğanın cömertliğinin bir simgesi halinde eskilerden süregelen birçok manevi duyguyu ve ritüeli içinde barındırıyor.

Midsummer’ın Zamanı ve Kökenleri

Şimdilerde bütün inançlardan sıyrılarak sadece bir araya gelmek ve eğlenmek için kutlanan bu festivalin kökenlerinin aslında dini inançlara dayandığını söyleyebiliriz. Eski Pagan ritüellerinin bulunduğu bu festival başlangıçta, büyülü güçlerin en güçlü ve fazlaca yaşandığı dönem olan gündönümü ile bağlantılıydı. Eski İsveçliler bu zamanı kötü ruhları kovmak ve hasat sağlamak için kullanmayı tercih ediyorlardı. Diğer yandan Hristiyanlığın ortaya çıktığı zamanlarda 24 Haziran’da kutlanan bu festivalin; kilisenin, pagan geleneklerini birleştirme çabalarıyla Vaftizci Yahya Bayramı’yla aynı güne denk getirdiği de söylenir.

Günümüzde ise 19 – 25 Haziran arasındaki cuma günü gerçekleşen Midsummer, özellikle büyüme ve doğurganlık için hayırlı olarak görülür. İsveçlilerin geleneklerini yaşatmak amacıyla kutlamaya devam ettiği bu festival, doğanın cömertliğini ve yaz gündönümü sırasında kutlanmasıyla da İsveç’te güneşin zar zor batışını ve ülkenin bu güneş ışığıyla aydınlanışını sembolize eder.

Festivalin Gelenek ve Sembolleri

Midsummer kutlamalarında geleneksel aktiviteler ve sembolik süslemeler önemli rol oynar.  Farklı kültürlerde genellikle akşamları şenlik ateşinin etrafında dans edilirken İsveç’te güneşin batmaması sebebiyle bu gelenek için Mayıs Direği kullanılmaya başlanmıştır. ‘Maypole‘ ya da ‘Midsommarstång‘ olarak bilinen Mayıs Direği’nin Alman kökenli olduğuna ve Orta Çağ’da İsveç kültürüne girdiği düşünülür ve ismi tam olarak “May the Pole“ ifadesinden gelir. Doğurganlığın sembolü ve festivalin ana parçası olarak dikkat çeken bu direk, Bereket Tanrısı Freja‘ya adanmış Viking Pagan törenlerinin bir parçasıdır ve görüntüsüyle tabiat anayı “hamile bırakan” fallus formundadır. Ayrıca festivaldeki en göze çarpan süslemelerden biri de Mayıs Direği etrafında dans edilirken takılan çiçek taçlarıdır. Genellikle kadınlar ve çocuklar tarafından kır çiçekleri ve huş ağacının yaprakları kullanılarak hazırlanan çiçek taçları festivale uyum sağlayarak güzel bir görüntü sunsa da aslında bu taçların hazırlanma nedeni daha çok bu dönemin büyüleyici gücüne olan bir inançtır. Özellikle kırsal kesimde kutlanan bu festivalde, her yaştan insan giydikleri geleneksel kıyafetlerle de birbirleriyle dans ederler ve bu da festival alanını daha samimi bir havaya büründürür.

Midsummer’ın Geleneksel Menüsü

İsveçliler bu dönemde hazırladıkları sofralarda da festivalin ruhunu yansıtacak sembolik bir menü seçmeye özen gösterirler. Ringa ve Batık Ringa balığı olmak üzere balığın yanına servis edilen haşlanmış baharatlı patates festivalin en popülerleri olsa bile bu kombinasyon sadece lezzetin bir parçası değil aynı zamanda denizin ve karanın temsili olan bir semboldür. Bunun yanında somon ve tatlı olarak da ‘jordgubbstårta’ denilen çilekli kekler de festivalin fazlaca tercih edilen ikonik yemeklerinden biridir. Yemeğe eşlik etmek için ise otlar ve baharatlarla tatlandırılan bir alkol tercih eden İsveçliler, içkilerini içmeden önce ‘snapsvisor’ dedikleri içki şarkılarını söylerler. Alkol tercih etmeyenlere ise tostlarının yanına seçenek olarak genellikle mürver çiçeği ve aroma içeren içecekler sunulur.

Midsummer’ın Ruhuna Ortak Olun!

İsveç harici Finlandiya ve Danimarka başta olmak üzere birçok ülkede farklı geleneksel törenlerle kutlanan Midsummer, hepsinde ortak bir inançla doğaya duyulan minnetin bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve kutlamalar sırasında aslında doğanın ne kadar bereketli olduğunu ve ona sahip çıkmamız gerektiğini bizlere hatırlatır. Midsummer’ın popüler etkinliklerinden olan çelenk geçiş töreni ve geleneksel kıyafetlerle yapılan dansların yanısıra, festivaldeki her yaştan insanın katılabileceği halat çekme ve yumurta yarışı gibi çeşitli oyunlar da festivalin ruhuna uyum sağlayıp özellikle çocuklar ve yetişkinler arasındaki iletişimi güçlendirmeye yardımcı olur.

Sonuç olarak Midsummer, dini inançların da ötesinde İsveç tarihinin önemli bir parçası haline gelmiş, her geçen gün gelişen ülkenin kültürüyle toplumsal normları etkilemiştir. İsveçlilerin köklerine olan bağlılık ve bu bağlılığı doğurganlık ile şereflendirmek için kutlanan bu festival, duydukları minnet duygusuyla zengin geleneklerinin bir parçası olarak yüzyıllardır süregelir.

Kaynakça

Kapak Görseli: londonsvenskar.com