Lucid Dream (Bilinçli Rüya) Nedir ?

“Bizler rüyalarda düşkünler evinde bulabileceğimiz tüm olağanüstülükleri deneyimleyebiliriz”  ~Wundt

Çoğu zaman insanlar rüya görürken rüya gördüklerini bilmezler ama uyandıklarında rüyayı hatırlayabilirler. Bu hatıra çok canlı olsa bile, sadece hatıradır. Lucid dream, gerçek zamanlı olarak kişinin tamamen uykuda olduğu halde bilincinin uyanmasıyla gerçekleşir. Artık bu bir hatıra değil deneyimdir. Bu yüzden adına bilinçli rüya da denir.

Bazı bilinçli rüya görenler sadece uyuduklarının ve rüya gördüklerinin farkındadırlar, rüyayı kontrol edemeyebilirler. Yine de birçoğu aynı zamanda rüya içinde bilinçlerini kullanmayı da başarırlar. Rüya anında özgür irade ile koşulları ve sonuçları değiştirebilirler. Uzaya gitmek, havada uçmak , denizin tabanında yürümek gibi eylemler artık bir deneyime dönüşür.

Lucid Dream Kavramı Nasıl Ortaya Çıkmıştır ?

Batı literatüründe ilk kez Aristoteles (MÖ 4.yy) “Parva Naturali’nin Rüyaları Üzerine” adlı eserinde “Kişi uykudayken o an hepsinin rüya olduğunu bildiren bir şey vardır” sözleri ile bilinçli rüyadan bahsetmiştir.

Doğu kültüründe ise binlerce yıl önce özellikle “rüyada olduğunu kavramak” için farkındalık çalışmalarının yapıldığı bulunan raporlarla tespit edilmiştir.

Lucid dream’ den çağlar boyu bahsedilmiş olsa da 1913 yılına kadar modern isimlendirilmesi yapılmamıştı. İlk kez Hollandalı Psikiyatrist Frederik Van Eeden makalesinde “Psişik işlevler o kadar bütünleşmiştir ki, uyuyan kişi kendi durumunu ve hayatını hatırlar; bilinç, rüyalara ulaşır ve mükemmel bir farkındalık durumu oluşur.  Dikkatini yönlendirebilir, özgür irade ile farklı eylemlerde bulunabilir.” sözleriyle lucid dreamı anlatmış ve bu kavramı literatüre kazandırmıştır.

Lucid Dream ve REM Uykusu

Bilinçli rüya görenlerin ifadelerine bakıldığında çoğunun şafak söktükten sonra sabahın geç saatlerinde rüya gördükleri anlaşılmıştır. Bunun bir açıklaması uykunun birinci yarısına göre ikinci yarısında REM uykusunun daha uzun sürmesidir. Ayrıca bilinçli rüyalar üzerine yazılan laboratuvar çalışmalarında, başarıyla geçilen her REM döneminden sonra bilinçli rüya görme oranında artış görülmüştür. (T. Tulku, Openness Mind)

Bunun ne anlama geldiğini açıklamak gerekirse, diyelim ki normalde sekiz saat uyuyorsunuz. Gece boyunca muhtemelen altı REM döneminiz olacak, son bölümü de uykunuzun son çeyreği olacaktır. Yapılan araştırmalara göre son iki saatte bilinçli rüya görme olasılığınız, önceki altı saate oranla çok daha yüksektir. Normal uykunuzu iki saat kısalttığınızı düşünürsek bilinçli rüya görme şansınızı yarıya indirmiş olursunuz. Aynı şekilde günlük uyku saatiniz altı saatse ve siz iki saat daha eklerseniz bilinçli rüya görme şansınızı ikiye katlamış olursunuz.(T. Tulku, Openness Mind)

Bunlara ek olarak sık sık lucid dream görenler, günlük hayattaki ortamlara ve deneyimlere yakından dikkat etmenin gerçeklik duygusunu geliştirmeye yardımcı olduğunu söylüyorlar. Bu sayede kişilerin rüyalardaki en ince ayrıntıları fark edip bilinçli şekilde hissedebileceklerini iddia ediyorlar. Bazıları da uykudan önce rüyalarla ilgili düşünmenin rüya görmeyi ve onu fark etmeyi kolaylaştırdığını düşünüyorlar.

Lucid Dream Hakkında Bazı Tartışmalar

Bilinçli rüya görmeyi savunanlar, rüya görmenin yaratıcılığı, hafızayı ve güveni geliştirebileceğini, aynı zamanda bireylerin gerçek hayattaki sorunlarla yüzleşip bunları çözebilecekleri güvenli bir ortam sağladığını iddia ediyor. Öte yandan, bazı muhalifler, sık sık bilinçli rüya görmenin, özellikle altta yatan bir akıl hastalığı varsa, bireylerin gerçeklikten kopmasına neden olabileceğinden korkuyorlar. Yine de bununla ilgili bir çalışma mevcut değil.

Bazıları ise lucid dreamin bir bilinç durumu olduğuna inanmıyor, lucid dream yaşayanların derin uykuda olmadıklarını yarı uyku ve uyanıklık arasında algıladıkları bir gerçeklik olduğunu iddia ediyorlar. Alternatif olarak bu durumu yaşayanlar rüyalarını kontrol ettiklerini düşünürken aslında gerçekte algılanan deneyimin sadece uyandıktan hemen sonra hatırlanan standart bir rüyanın canlı bir anısı olabileceği de söyleniyor.

Sonuç Olarak

Kaynakça