Ayakta duran bir rahibe ve önünde yalvarırcasına ona bakan bir adam… Love or Duty isimli bu esere baktığımızda hissettiğimiz duygular ise çaresizlik ve kararsızlıktır. Duyguları ile yeminine bağlılığı arasında sıkışmış gibi duran bir rahibe doğrudan bize bakmaktadır. Vücudu, karşısındaki adama dönük olsa da onun bu aşka cevap verip vermediğini anlayamayız. Resme baktığımızda anlatılan hikâyenin sonunu ve rahibenin hangi seçimi yapacağını merak ederiz.
Resimde arkada duran bir tablo vardır. Bu tabloda bir kadın ve çocuklar görünmektedir. Dizleri üzerinde duran adamın ise elinde bir palet ve fırçalar. Rahibe kadına vaat ettiklerini göstermek istercesine çizilmiş gibidir bu tablo.
İtalyan ressam Gabriele Castagnola tarafından 1873 yılında yapılan bu eser ilginç bir hikâyeye sahiptirl Hatta gerçek bir hikâyeye dayandığı bile söylenir.
Peki, Bu Dramatik Eserin Yaratıcısı Gabriele Castagnola Kimdir?
1828-1883 yılları arasında yaşamış olan Gabriele Castagnola İtalyan bir ressam ve litograftır. Sanat hayatında daha çok tarihi sahneler ile aşk temalı eserler meydana getiren ressam yoğun olarak litografya yani taş baskı yöntemini kullanmıştır.
Fra Filippo Lippi ve Lucrezia Butti
15. yüzyılın ortalarında İtalya’dayız. Kiliselerin büyük resimler ve fresklerle süslenmesinin yaygın olduğu İtalya’da ressam ama aynı zamanda bir keşiş olan Fra Filippo Lippi, ya da yaygın bilinen diğer adı ile Lippo Lippi hikâyemizin baş karakterlerinden.
Filippo, İtalya’nın Prato şehrindeki Santa Margherita Kilisesinin freskleri üzerinde çalışırken Floransalı bir ipek tüccarının kızı Lucrezia Buti ile tanışır. Lucrezia yetim kaldığı için manastır rahibeleri tarafından bakımı üstlenilmiş olan ve kilisede büyümüş bir kızdır.
Ressam Filippo, Lucrezia Buti’den çok etkilenir ve sunak resmindeki Meryem Ana için mükemmel bir model olacağına karar verir. Rahibelerden, onun kendisine modellik yapması için izin ister.
Filippo Lippi tarafından yapılan ve Lucrezia Buti tarafından modellenen Madonna ve Çocuk ile İki Melek isimli resmi aşağıda görebilirsiniz.
Bu resim, fark edileceği üzere Love or Duty isimli resimde arkada görülen tablodur.
Lucrezianın hayatı bu resimden sonra tamamen değişir. Çünkü rahibeler tarafından yetiştirilen ve kendisi de bir rahibe olan Lucrezia kendisinden tam olarak 29 yaş büyük olan ve kendisi de keşiş olan Filippo Lippi ile kaçacaktır.
Aslında Lucrezia’nın kendi isteğiyle mi kaçtığı, yoksa keşiş Flippo tarafından mı kaçırıldığı tam olarak bilinmemektedir. Kilisenin rahibeleri Lucrezia’yı geri almak için uğraştığı ama başarılı olamadıkları da söylentiler arasındadır. Yani resimlere konu olan bu hikâye aslında bir aşk hikâyesi değil, orta çağda gücü ve iktidarı olmayan genç bir kadının istemi dışında bir kadere mahkum edilmesi hikâyesi de olabilir.
Bu birliktelikten kendisi de babası gibi ressam olan Filippino Lippi doğmuştur.
Litografya ve Love or Duty Eseri
Kromolitografi, litografinin yani taş baskı tekniğinin renkli bir türüdür. Litografi, günümüzde kullandığımız ofset baskıdan önceki baskı yöntemidir. Günümüzde kullandığımız ofset baskı teknolojisinden önceki baskı tekniğidir. Kromolitografi ile litografinin farkı şudur. Litografi ile sadece resmin çerçevesinin transferi yapılır ve boyama elle gerçekleştirilir. Kromolitografide ise eserin renklendirilmesine yarayacak olan boyama da taştan aktarılır. 1860’ların sonunda ortaya çıkan teknik, kireç taşı üzerine yağlı mürekkep ile çizilmiş şekil ve yazıların basım sanatıdır.
Baskı önce taşa aktarılır, bu taşın baskı makinesine konulması ile birden çok kopya elde edilebilirdi. Bu teknikle üretilmiş olan Love or Duty gibi eserler, birden çok üretilebildiği için o dönemde sanat eseri midir değil midir tartışmaları yaşanmıştır.
Kromolitografi ile eser üretmek hiç kolay bir iş değildir. İstenilen görüntünün ortaya çıkması için renkler ve şekillerin her biri ayrı bir taşa bölünerek işlenmelidir. Oldukça büyük, bazen devasa boyutlarda taş levhaların çıkarılıp taşınmasını gerektiren bir işlemdir.
Aşağıda litografi ile nasıl baskı yapıldığına dair National Museums Liverpool kanalına ait bir videoya link üzerinden erişebilirsiniz.
Kaynakça
Julieannelambert. “The Magic of Chromolithography.” Johnson Collection: Now and The, 21 May 2020, web. 22.10.2025
Fra Filippo Lippi and Lucrezia Buti | Art UK. web. 22.20.2025
“Gabriele Castagnola – Art Renewal Center.” Art Renewal Center, web. 22.20.2025
Baskı Terminolojisi, web. 22.10.2025
Muldoon, Melissa. “Fra Filippo Lippi E Lucrezia Buti: An Infamous Love.” Art of Loving Italy, 5 Mar. 2025, web. 22.10.2025
