İskandinav Mitolojisinde çok önemli bir karakter olan Fesatlık Tanrısı Loki Laufeyson veya sinematik evrenden bildiğiniz isim ile Loki, karmaşık bir karakter olmasıyla bilinir.
Loki Laufeyson: Ateş Ve Fesatlık Tanrısı
Çizgi romanlardan ve filmlerinden tanıdığımız Loki Laufeyson, İskandinav mitolojisinde fesatlık, kurnazlık, sorun ve ateş tanrısı olarak bilinir. Ona akıl sır ermez. Öne çıkan karakter özellikleri; kurnaz, atılgan, hazır cevap olmasıdır Bunun sebebi Aesir tanrılarına oyunlar oynayıp, hileler yapıp onları kandırmasıdır. Aesir tanrıları; İskandinav mitolojisinde tanrılara verilen genel bir addır. Odin ile birlikte fanileri yönetirler. Bizim sinematik evrende tanıdığımız Loki, aslında çok zeki, üstün güce sahip ve dayanıklı olmasıyla İskandinav mitolojisindeki en önemli figürlerden biridir. En önemli güçlerinden bazıları da aldığı yaralardan çok etkilenmeyip kısa zamanda iyileşmesi, büyü işlerinde usta olması, başka boyuttaki varlıklarla iletişime geçebilmesi, cinsiyet ve şekil değiştirebilmesidir.
Loki’nin İskandinav Mitolojisindeki Yeri
Sinematik evrenden tanıdığımız Loki, aslında filmlerde anlatıldığı gibi Odin‘in evlatlık oğlu ve Thor‘un üvey kardeşi değildir. Babası bir buz devi olan Farbauti ve annesi de Laufey‘dir. Loki, kendi soyundan olan buz devleri ve Aesir tanrılarının savaştığı bir zaman Loki, Aesir tanrılarına çok gizli bilgiler ve sırlar sızdırmıştır. Asgard Kralı Odin, Loki’nin yardımlarını geri çevirmemiş ve Loki’yi kan kardeşi olarak kabul etmiş ve onu Asgard‘a götürmüştür.
“Odin, Thor, and Loki were the triangle of Norse fame”
Baldur: Işığın Ve Gerçekliğin Tanrısı
Odin‘in çok sevdiği bir de oğlu vardır ve adı Baldur‘dur. Gerçeğin ve ışığın tanrısı olan Baldur, güzelliğiyle, çekiciliğiyle herkesin dikkatini çeken bir tanrıdır. Loki, bu durumdan asla hoşlanmaz, Baldur‘a karşı son derece kıskançlık, ve öfke duygusu beslerdi. Üvey annesi, Asgard Kraliçesi Frigga, küçükken büyücüler tarafından yetiştirilmiş güzellik ve aşk tanrıçasıdır. Ve bu sebepten dolayı almış olduğu bir kehanetle oğlu Baldur‘un öldürüleceği haberini alır. Bu durumdan çok korkan Frigga, bütün bir evreni gezerek her bir varlıkla bunun engellenmesi, Baldur’un kılına zarar gelmeyeceği üzerine anlaşma yapar, yemin ettirir. Hiçbir canlı buna karşı gelmez çünkü herkes Baldur‘u çok sever. Bu yemin edenlerin arasında olmayan tek varlık ökse otudur.
Tüm bir evrenin Baldur‘u koruması Loki‘yi daha da kıskandırır ve öfkesini katlar. Tüm bir evrenin onu korumasını anlayamaz ve kuşkulanır. Cinsiyet ve kılık değiştirme özelliğini kullanarak yaşlı ve iğrenç bir cadı görünümünde Frigga‘nın yanına konuşmaya gider. Evrendeki bütün herkesle konuşup konuşmadığını öğrenmek için ona soru sorar.
“Gerçekten tüm evrene yemin ettirdin mi?”
Frigga, ona sadece ökse otundan söz ve yemin almadığını söyler. Bunun sebebi olarak onun çok küçük ve zararsız olması olduğunu dile getirir. Aklında hemen kurnazlık ve kötülükler kuran Loki, bu durumu kendi çıkarı doğrultusunda kullanır ve Baldur‘u ortadan kaldırmak için hain planlar düzenlemeye başlar.
Frigga, tüm varlıklara yemin ettirmenin rahatlığıyla Asgard‘da inanılmaz görkemli ve ihtişamlı bir ziyafet düzenlettirir. Bu ziyafet sırasında bütün herkes Baldur‘a taş, mızrak, çeşitli silahlar ve hatta Thor‘a ait olan çekici (Mjolnir) de kullanırlar. Fakat atılan ve fırlatılan her şey ettikleri yeminden dolayı geri seker. Loki, bu eğlenceler düzenlenirken ökse otunu çoktan bulup gelmiştir.
Işığın Kehaneti
Kör bir tanrı olan ve Baldur‘un ikiz kardeşi Hodr‘a ait, savaşlarda kullandığı aletin ucuna sivrileştirdiği ökse otunu yerleştirir. Loki, Hodr‘a atış yapması için onu ikna ettikten sonra Hodr, nişan alarak elindeki silahı Baldur‘a fırlatır. Ökse otu Baldur‘a isabet eder ve oracıkta yere düşüp büyük bir acı içerisinde ölür. Odin, Baldur‘u yerde gördükten sonra çok büyük bir üzüntü duyar ve endişelenir. Çünkü Baldur‘un ölümü ışık ve gerçekliğin kaybolması demekti. Ve bunun sonucunda da Asgard‘ın sonunun yani Ragnarok‘un yakın zamanda yaşanacağı anlamına geliyordu.
Yaşanan bu olaylardan sonra Odin, Loki‘yle olan kan kardeşliğini bitirdi ve onu dünyanın en derinlerinde bir mağaraya hapsetti. Loki, oğlu Narfi‘nin öldürüldüğü mağarada, tepesinden sarkıtılan dev bir yılanın ona zehrini tükürmesiyle cezalandırılmıştır. Loki‘yi bu zehirden korumak isteyen eşi Sigyn, bir kovayla akan zehri doldurmaya çalışır. Fakat kap dolduktan sonra boşaltması gerekmektedir. Bu sırada Sigyn oradan uzaklaştığında yılanın zehri Loki‘yi etkiler. Bu durumun İskandinav inancında depremlere sebep olduğu inanılmaktadır. Ve bu cezanın süresi Asgard‘ın kıyameti, Ragnarok‘a kadar sürecektir.
Asgard için kıyamet vakti geldiğinde Loki, o mağaradan çıkarak Bifrost köprüsünün sorumlusu olan Heimdall‘la savaşacak fakat bu dövüşten kimse galip ayrılmayacak. İkisi de o savaşta ölecektir.
Kaynakça
Özhan Öztürk, Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016
Tanrıların Babası Odin Aralık 2013 https://archive.is/20150311181009/http://fabilog.com/tanrilarin-babasi-odin/
İskandinav Mitolojisi #2 : Ökse Otu, Ağustos 2020 Nurşen Yüksel
Greenlane, İskandinav Mitolojisinde Blader’in ölümü. Mayıs 30 2019 https://www.greelane.com/tr/be%c5%9feri-bilimler/tarih-ve-k%c3%bclt%c3%bcr/the-death-of-balder-112364/
dokuzdiyar, İskandinav Mitolojisi: Aesir Ve Vanir Tanrıları. Şubat 23 2020 https://dokuzdiyar.com/kutuphane/mitoloji/iskandinav-mitolojisi-aesir-ve-vanir-tanrilari/
tarihiolay.com, Odin’in Karısı En Güzel Tanrıça Frigg. Ağustos 22 2020 https://tarihiolay.com/mitoloji/iskandinav-mitolojisi/frigg/
Roberts, Morgan J. “Norse Gods and Heroes.” Myths of the World, Reprint baskısı, Metro Books, 31 Aralık 1899.
