Kötü Eğitim: Almodóvar Sinemasına Bakış

Öyküm Karahan
Öyküm Karahan
"bizi bir kitabın sayfaları arasında kurutuyor zaman" KOÜ-RTS
spot_img
spot_img

 Pedro Almodóvar sinemasının mihenk taşlarından biri olarak kabul edilen film 2004 yılında seyirci ile buluşmuştur. Daha önce çektiği filmlerde aile ve akışkan cinsellik gibi konularını irdelemişken, Kötü Eğitim filminde din ve cinsel kimlik kavramlarını daha ön planda tutarak eleştirmiştir. Yönetmen bir röportajında çocukluk anılarından yola çıkarak bu hikayeyi kurduğunu söyleyerek otobiyografik bir film olduğunu kabul etmiştir. Başrollerinde; Gael García Bernal, Fele Martínez, Daniel Giménez Cacho ve Lluis Homar, Javier Cámara gibi oyuncular yer almıştır. Film eleştirmenleri tarafından oldukça beğenilen film başta New York Film Eleştirmenler Birliği ve National Board of Review başta olmak üzere toplam on altı ödül kazanmıştır.

Film 1966, 1977 ve 1988 yıllarından üç ayrı dönemi izleyiciye sunar. 1988 yılında genç bir yönetmen olan Ignacio’yu görürüz. Asistanı ile birlikte konu bulamadıkları için gazetelerden ilginç gazete küpürlerini kesmektedir.  Bu sırada yönetmenin ofisine Ignacio adında biri gelir. Enrique’den kendisine rol vermesini ve yazdığı “Ziyaret” adlı otobiyografik öyküyü okumasını ister. Aralarında geçen diyaloglardan ikilinin çocukken sevgili olduğu ve yatılı bir Katolik okuluna gittiklerini öğreniriz. Yönetmen hikayeyi okumaya başladığında anıları yeniden canlanır ve okulda yaşadıkları aklına gelir. Edebiyat öğretmeni olan rahip Manolo öğrencisi olan Ignacio’yu saplantı haline getirmiştir. Enrique ile yakınlaşmasını kıskanmış ve Enrique’yi okuldan atmıştır. Ayrıca Ignacio’yu birçok kez istismar etmiştir. Hikaye de Ignacio büyür ve Zahara adını alarak seks işçiliği yapmaya başlar. Bir gece birlikte olduğu müşterisinin Enrique olduğunu görür. Böylece Ragip Manolo’ya şantaj yapıp ondan para almaya karar verir. Hikayenin okuma kısmından itibaren hikayeler ve karakterler içiçe geçmeye başlar.

( Yazının devamı spoiler içermektedir!)

Pedro Almodóvar filmlerinde, ana akım sinema tarafından yaratılan stereotipler izleyiciye ters yüz edilerek ya da parçalanarak gösterilir. Hollywood’un ‘Western’ türünü yaratmasından sonra filmlerinde işlediği karakterler ‘güçlü, kurtarıcı’ erkek ve ‘zayıf, yardıma muhtaç’ kadın olarak tipleştirilmiş ve günümüze kadar ulaşmıştır. Tek tip sunulan karakterlere karşı çıkan yönetmenler de olmuştur. Almodóvar’da bunlardan biridir. Ana akım yönetmenlerin çoğu kadınları edilgen ve birbirlerine düşman olarak lanse ederken Almodovar; güçlü kadın karakterler yaratmıştır. Filmlerinin çoğunda kadın karakterler sorunlarını çözmek için erkeğe sığınmak yerine diğer kadınlardan yardım alarak ya da tek başına çözer.

Almodóvar filmi bir ‘kara film’ gibi kurgulayarak tür içinde yaratılan  tipleri de ters yüz etmiştir. Aslında  filmde kullanılan belirsiz olay örgüsü ve zıtlıklar kara filmin temel ögeleridir. Kara filmde yer verilen erkek karakterler genellikle güçlü ve heteroseksüel olarak kurgulanır. Almodóvar’ın filminde ise heteroseksüel bir erkek neredeyse yoktur.  Juan/Angel, Enrique, asistanı Martin, Manolo/ Benenguer, Ignacio / Zahara. Hegemonik sistemin kurguladığı heteronormatif ve ataerkil düzene uymazlar, toplumun yarattığı toksik erkekliği davranışlarında göstermezler. Tanımlarına zarar veren ve ‘normal’ bir erkeklik göstermeyen bireyler oldukları için nefretle ve toplumun dışlamasıyla karşılaşırlar. Kara filmlerin yarattığı tiplerden biri de ‘femme fetale’ tipidir. Güzel ve cazibesiyle erkekleri elde eden kadın filmdeki erkek karakterleri felakete sürükler. Kötü Eğitim filminde ise ‘femme fetale’ rolünü üstlenen karakter bir erkek olan Juan’dır. Almodovar filmler üzerinden yaratılan  cinsiyet rollerini alaşağı eder, parçalar ve yeri geldiğinde yaratılan bu rolleri alaya alır.

Sinema Kuramcısı Laura Mulvey, Görsel Haz ve Anlatı adlı eserinde; skopofili (gözetleme)’nin sinemada gözetleyen karaktere ve seyirciye haz verdiğini belirtmiştir. Ana akım sinemada gözetleyen kişi erkek, dikizlenen kişi ise kadın olarak kurgulanmıştır.  Böylece seyirci eril bir gözle filmdeki karakteri dikizler. Mulvey’in bahsettiği eril dikizleme kadınlar üzerinde kurulan bir hükümken Almodóvar’ın Kötü Eğitim filminde yön değiştirir. Almodóvar; Juan ve Enrique’nin birlikte havuza girdiği sahnede; önce kameraya ve seyirciye Juan’ın kıyafetlerini çıkartmasını izletir. Kamera yavaş yavaş tilt yaparak havuza iner ve Enrique’nin dikizlemekten aldığı haz ile bakışını görürüz. Eril olarak kurulan bakışı başka bir erkeğe çevirerek hazzı bir erkeğe çevirir. Hem heteronormatif düzene hem de eril olarak kurulan ve devam ettirilen sinema diline meydan okur.

spot_img

Yorum Yap

Yorum girişi yapınız.
Adınızı girin

Frankenstein Canavarının 90 yıllık Evrimi: Sinemada 8 Farklı Görünüm

1931'deki hantal Karloff'tan 2025'in duygusal Jacob Elordi'sine... Frankenstein canavarının sinema tarihinde Gotik edebiyat mirasını nasıl dönüştürdüğünü keşfedin.

Müzik Festivallerinin Peşinde Avrupa Turu

Avrupa'nın önde gelen müzik festivalleri ile yaz boyunca geziyoruz.

S.D.B.D.A. Veyahut Yan Yana Film İncelemesi: Birlikteliğin Birleştirici Gücü

Feyyaz Yiğit ve Haluk Bilginer’in başrolde olduğu Yan Yana, farklı dünyalardan gelen iki adamın mizah ve içtenlikle kurduğu dönüştürücü bağı etkileyici biçimde anlatıyor.

Boyarken Düşünmek: Sanatla Zihinsel Arınma

Modern çağın zihinsel gürültüsünü durdurmanın yollarından biri boyamaktır. Sanatla akışa girmek, kaygıyı azaltıp, derinlemesine odaklanma ile aracılığıyla zihinsel arınmayı mümkün kılar.

Dire Straits – Brothers In Arms: Bir Savaş Eleştirisi

Klavye ve gitarın ikonik ismi Dire Straits'in Brothers In Arms ile sunduğu savaş karşıtı bakış açısını inceledik!

Haunted Hotel Dizi Analizi: Ölüm ve Yaşam Arasında Alaycı Bir İşletme

Korku ile komedi türlerini harmanlayan Matt Roller, izleyicilere yepyeni bir fantastik evren sunuyor.

Frankenstein Filmine Referans Olan Tablolar

Frankenstein filmi yalnızca konusuyla değil, sanatsal yanıyla da bizlere çok şey anlatıyor.

TikTok’un Kütüphanesi: BookTok’ta Popüler Olan 10 Kitap

BookTok, kullanıcıların kısa videolarla paylaştığı bir dijital kitap topluluğu haline gelmiş ve bir kitabın popülerliğini hızla arttıran bir platform olmuştur.

Kayayı Delen İncir Aslında Ne Anlatıyor?

Kayayı Delen İncir, Turgut Uyar’ın 1982 yılında, ilk kez Karacan Yayınları tarafından yayımlanan ve aynı yıl Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü kazanan şiir kitabıdır.

Julianus: Son Pagan Bizans İmparatoru

Roma'nın dinden dönen imparatoru Julianus’un Paganizmi canlandırma çabaları, askeri zaferleri ve tartışmalı politikalarıyla bıraktığı mirasın izini süren bir portre.