Senaristler, bir filmin senaryosunu oluştururken hayal güçlerinden yararlandıkları kadar kitaplardan da yararlanırlar. Birçok eşsiz diyebileceğimiz film, eski veya yakın zamanda kaleme alınmış kitaplardan uyarlanmış filmlerdir. Bir kitabı filme uyarlarken kitabın birçok kısmı atlansa da bu atlamaların yanına kitapta olmayan birçok unsur eklenerek bu farklılık kapatılmaya çalışılır. Kimi çabalar yeterli kalmaz ve film istenilen başarıyı elde edemezken kimi filmler ise adını unutulmazlar listesine yazdırır.
Şimdi ise hep birlikte konusunu kitaplardan alan sinema filmlerinden bazılarına bakacağız. Bu filmler başarıya ulaşan filmler mi yoksa zamanla unutulacak filmler mi, yorumu size bırakıyoruz. Keyifli okumalar!
Otomatik Portakal
Otomatik Portakal kitabı, Anthony Burgess tarafından yazılmış ve 1961 yılında yayınlanmış, günümüzde bile konusu ile adından söz ettiren bir kitap. Yazıldığı dönemin modernleşme sürecinde çekilen acıların, değişime karşı duyulan yadsımayı kitabın kahramanının gözünden okuyoruz.
1961 yılında basılan kitap ise aynı isimle 1971 yılında sinema perdesine taşındı. Filmin yönetmeni ise usta isim Stanley Kubrick.
Film, Büyük Britanya’daki bir şehirde yaşanan çatışmaları ele alır. Çatışma diyince aklınıza fiziksel çatışma, savaş gelmesin. Ahlaki değerlerin, kimin iyi kimin kötü olduğu konusunda yaşanan çatışmalardan bahsediliyor bu filmde. Birbirine girmiş bir ip yumağına dönen bu çatışmanın ortasında ise bir de sokak çetesi vardır. Kitabın ve de filmin kahramanı Alex’in perspektifinden tüm bu sorunlar beyaz perdeye ve oradan da bizlere aktarılır.
İnsanların değişen dünyaya adapte olma sürecininin çarpıcı ögeler kullanılarak anlatıldığı filmde Malcolm McDowell, Warren Clarke, David Prowse ve James Marcus gibi isimler yer almaktadır.
Muhteşem Gatsby
Muhteşem Gatsby veya orijinal adıyla The Great Gatsby, 1925 yılında yayınlanmış romandır. Yazar F. Scott Fitzgerald tarafından kaleme alınan roman, 1922 yazında yaşanan olayları, bir başkasının gözünden anlatır. Kitabın ve filmin ana kahramanı milyarder Jay Gatsby ile onun saplantılı olduğu Daisy Buchnan arasında geçenler konu alınmıştır.
Yazar F. Scott Fitzgerald’ın baş yapıtı olarak nitelendirilen Muhteşem Gatsby kitabında, toplumsal çöküş, karmaşa ve orantısızlık ele alınarak Amerika’nın 1920’li yılları kitaba aktarılmıştır.
Yönetmenliğini Baz Luhrmann‘ın yaptığı ve aynı ismi taşıyan filmi Muhteşem Gatsby ise 2013 yılında vizyona girmiştir. Leonardo DiCaprio (Jay Gatsby), Tobey Maguire (Nick Carraway), Carey Mulligan (Daisy Buchanan) ve Joel Edgerton (Tom Buchanan) gibi ismlerin yer aldığı filmde yazar olma hayali ile başarı adımlarını teker teker çıkan Nick Carraway, tesadüfen Jay Gatsby ile karşılaşır. Gatsby ve onun çevresi ile karşılaşması sonucu büyülü Amerikan rüyasının içine giren Carraway, bu süslü rüyanın çöküşünün yakın olduğundan bihaberdir. Dışarıdan bakıldığında oldukça şatafatlı görünen bu yaşam stilinin aslında ne gibi gerçeklerin üzerini örtmeye çalıştığını ise filmde görebiliriz.
Fareler ve İnsanlar
Fareler ve İnsanlar, Nobel Edebiyat Ödüllü John Steinbeck tarafından kaleme alınmış, çarpıcı romanlardan biridir. İlk baskısı 1937 yılında yapılan kitap, çiftliklere gezerek karın tokluğuna çalışan iki gezgin çiftlik işçisinin 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı zamanı yaşadıkları olayları ele alıyor.
Fareler ve İnsanlar kitabından uyarlanan ve aynı ismi taşıyan iki film mevcut. Bunlardan ilki 1939 yılında yönetmenliğini Lewis Milestone‘nin yaptığı Fareler ve İnsanlar filmidir. Filmde Burgess Meredith, Betty Field, Charles Bickford ve Noah Berry Jr. gibi isimler yer alırken filmin müzikleri, Amerikan klasik müziğinin öncüsü olarak kabul edilen Aaron Copland tarafından bestelenmiştir.
Aynı isimle 1992 yılında bir film daha çekildi. Bu filmin yönetmen koltuğuna ise Gary Sinise oturdu. Müzikleri Mark Ware Isham tarafından bestelenen filmde John Malkoviç, Gary Sinise, Ray Walston, Casey Siemaszko ve Sherilyn Fenn gibi isimler yer alıyor.
Kitapla aynı konuyu taşıyan filmde George ve zihinsel engelli Lennie, çiftlikleri gezen iki çiftlik işçisidir. Film, adaletsizlik, ayrımcılık gibi konulara parmak basarken aynı zamanda büyük Amerikan Rüyası temasına da göz kırpmayı ihmal etmiyor.
Anayurt Oteli
Yusuf Atılgan‘ın ikinci roman özelliğine sahip olan ve 1973 yılında basılan kitabı Anayurt Oteli, otelin katibi olan Zebercet karekterinin etrafında dönen olayları konu alır. Tek bir karakter üzerinden ilerleyen kitaptaki mekan ve karakterlerin bir kısmı, yazarın gerçek hayatında gördüğü, tanıdığı kişilerden yola çıkılarak yazılmıştır.
Örnek olarak kitabın mekanı, Manisa’da yer alan Anavatan Oteli‘dir. Hatta kitabın ismi ilk başta Anavatan Kitabı olarak belirlense de daha sonrasında Anayurt Oteli olarak değiştirilmiştir. Bugün ise Anavatan Oteli’nin yerinde Anavatan Apartmanı bulunuyor. Otelin işletmecileri ise Zebercet Bey ve oğlu Ahmet’tir. Yusuf Atılgan, gerçek hayatta bu oteli birçok kez ziyaret etmiştir. Kitabı yazarken de kitabın sahibi ile oğlunun adlarını değiştirmiştir. Yine romanda bahsi geçen diğer mekanların birçoğu da günümüzde halen Manisa ilinde bulunmaktadır.
Anayurt Oteli, 1986 yılında Ömer Kavur yönetmenliğinde sinemaya uyarlanmıştır. Macit Koper, Şahika Tekand, Serra Yılmaz ve Orhan Çağman gibi isimlerin yer aldığı filmin müziklerinin bestecisi ise Atilla Özdemiroğlu’dur. Film, farklı zamanlarda gerçekleştirilen anketlerde birçok kez En İyi 10 Türk Filmi içerisinde kendisine yer bulmuştur. Filmin çekimleri Aydın’ın Nazilli ilçesinde yer alan Ankara Palas Oteli’nde gerçekleşmiştir. 2017 yılında film, restore edilerek tekrardan yayımlanmıştır.
Guguk Kuşu
Guguk Kuşu ya da orijinal adıyla One Flew Over the Cuckoo’s Nest, Ken Kesey tarafından yazılmış romandır. Kitabın adı aslında bir tekerlemede geçer.
“Bağ, nane, şeker, mısır,
Elma tohumu ve elma dikeni,
Tel, yaban mersini, kıvrık kilit
Bir sürüde üç kaz
Biri Doğu’ya
Uçtu Biri Batı’ya uçtu
Ve biri guguk kuşunun yuvasının üzerinden uçtu”
İlk olarak 1962 yılında basılan ve trajedi türünde yer edinen kitap, bir gece ansızın ölen ve herkesin intihar gözüyle baktığı bu ölümün aslında bir cinayet olduğunu düşünen abisinin özel bir dedektif olan Cormoran Strike’ın kapısını çalmasını ve sonrasını konu alır.
Kitap, 1975 yılında Milos Forman yönetmenliğinde aynı isimle sinemaya uyarlanmıştır. Film, 1993 yılında ABD Ulusal Film Arşivi‘nde muhafaza edilmiştir. Jack Nicholson, Louise Fletcher, Wiliiam Redfield ve Danny DeVito gibi isimlerin yer aldığı filmde müziklerin yapımcısı Jack Nitzsche‘dir. Hatta film, ünlü müzik grubu Metallica‘nın Welcome Home (Sanitarium) adlı parçalarına ilham kaynağı olmuştur.
KAYNAK
