Son dönemin en çok merak edilen sorularından biri de “Kitap satın alırken yayınevlerine dikkat etmeli miyiz?” sorusudur bence. Yaşadığım şehirde kitap fuarının olduğu şu günlerde, bu soruyu yanıtlamak benim için özellikle önemli. Zira pek çok yayınevine ait kitap reyonlarını incelerken aynı yazarın aynı kitabını her bir yayınevinde yakından gözlemleme fırsatı buldum. Bazı yayınevlerinde baskı kalitesi mükemmel iken bazılarında dizgide bile çok büyük hatalar mevcut. Buradan yola çıkarak kendi kişisel kitaplığımızı oluşturmanın yollarını bulabiliriz. Peki yayınevi seçerken özellikle nelere dikkat etmeli ve hangi kriterleri göz önünde bulundurmalıyız?
Yayınevinin İtibarının Olması
Yayın hayatına başlayalı uzun zaman olmuş ve hâlâ sektörde varlığını sürdürebilen yayınevlerinin kaliteli olduğunu düşünen bir tek ben olamam. Yıllar içerisinde pek çok yazarla ve çevirmenle çalışıp deneyimlerine deneyim katmış, böylece “kaliteli bir kitap nasıl oluşturulur?”u öğrenip bizlere kaliteli yayınlar sunabilirler. Bununla birlikte yayınevleri itibar kaybına uğramamak için mümkün olduğunca kaliteli içeriğe sahip kitapları biz kitapseverler ile buluşturur.
Yazarın İlk Tercihi Olması
Her yazarın kitabı evladı gibidir ve insanlar için evlatlarını kime teslim edecekleri çok önemlidir. Bu yüzden yukarıda bahsi geçtiği gibi nitelikli yayınevleri yazarların ilk tercihleri olmaktadır. Önem sırasına göre kendilerine bir liste oluşturup buna göre kitaplarını yollayıp onları insanlarla buluşturmaya çalışırlar. Bunun için de aracı olacak yayınevi seçimi oldukça önemlidir. Örneğin Yapı Kredi Yayınları, itibarı yüksek bir yayınevi olduğundan Ahmet Ümit gibi birçok kaliteli yazar bu yayıneviyle çalışır. Biz okurlar da bu kalitenin farkına varıp mümkün olduğunca benzer düzeydeki yayınevlerinin kitaplarını tercih ederiz.
Editöryel Çalışmanın Şekli
Bir yazar güvenip yayınevine kitabını teslim ettikten sonra onlara gösterdikleri önem yayınevlerini yazarlar nezdinde tercih edilir bir hale getiriyor. Bu da yayınevleri arasında büyük bir önem arz eder diye düşünüyorum. Biz okurlar için de kaliteli yazar hangi yayınevini tercih ederse o yayınevini tercih etme olasılığımız artıyor. Bununla birlikte düzgün bir editöryel süreçten geçmiş bir kitabı okumak her zaman büyük bir keyif verir. Cümle düzenlemeleri, noktalama işaretleri, baskının düzgünlüğü biz kitapseverler açısından önemli noktalardır.
Yayınevinin Uzmanlık Alanı
Her yayınevi her konudan yazıyı kabul eder ve yayınlar ilkesi çok gerilerde kaldı. Artık her yayınevinin belli bir yazar ve okuyucu kitlesi var. Mesela, bilimsel kitaplar için Tübitak yayınları tercih edilirken Stephen King kitaplarını okumak için Altın Kitaplar yayınevini tercih etmek gerekir. Yazarların da yazmayı tercih ettikleri, yeni doğan kitaplarını teslim edebilecekleri bir yayınevi seçmeleri, alanında bilgili ve ehil kimselerle çalışmaları oldukça önemlidir.
Fiyat ve İndirim Politikasının Olması
Günümüz şartlarında okur olarak kitaplara erişim oldukça maliyetli bir hal almaya başladı. Bu yüzden kaliteli yayınevlerinin uyguladıkları fiyat politikaları tercih edilebilirliklerinde büyük önem taşır. Satış rakamları daha iyi olan yayınevleri satış rakamlarından mütevellit daha fazla indirim kampanyası yapabilirken; daha az satış yapabilen yayınevleri maalesef daha az indirim kampanyası yapabilmektedir.
Çeviri Kalitesinin İyi Olması
Yabancı yazarların dilimize kazandırılmasında çevirmenlerin rolü sandığımızdan çok daha büyük. İşinde tecrübeli çevirmenler ile çalışan yayınevleri daha tercih edilebilir. Bazı yayınevlerinde çeviri kitaplar üç yüz sayfa iken bazılarında dört yüz sayfaya kadar çıkabiliyor. Bunun nedeni de çevirmenin metinde geçenleri bize ana dilindeki maharette aktarabilmesidir diye düşünüyorum. Bir paragrafı yine bir paragraf ile ifade edebilen bir çevirmen hem basılan sayfa sayısından tasarrufu sağlar hem de kısıtlı zamanına çokça kitap sığdırmak için uğraşan biz zavallı faniler için zaman tasarrufu yapmamızı sağlar.
Yayınevinin Yayın Politikası
Bazı okurlar etik ve sosyal sorumluluklarının bilincinde yayınevlerini daha fazla tercih etmek isterler. Bu nedenle yayınevinin bu durumlara yaklaşımları da oldukça önemlidir. Etik yayıncılık anlayışından uzak yayınevlerinin kitapları biz kitap müptelaları tarafından tercih edilmemektedir.
Kaynakça
- “Kitap Alırken Yayınevi Önemli mi?”. Matiz Kitap. Web. 29.09.24
- “Kitap Seçimi, Baskı, Editörlük ve Çeviri Gibi Önemli Kriterlerle: Türkiye’nin En İyi Yayınevleri”. eksiseyler. Web. 29.09.24
- “Yayınevi ve Editör Eser Seçer mi?” yazardandirekt. Web. 29.09.24
- “Kitap Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?” bkmkitap. Web. 29.09.24
