Hobiler, modern toplumun koşuşturmacasında bir nefes alabilmek, iç dünyamıza yönelme fırsatı yakalayabilmek ve mola verebilmek için eşsiz bir fırsattır. Boş zamanlarımızı böylece değerlendirir, bazen de o hobi için vakit yaratırız. Hobiler bazı günler karmaşık düşüncelerimizi düzenlemeye yardım ederken bazı günler de sıkıntımızı geçirmekte başarı sağlarlar.
Kendinize uygun olan hobiyi seçmekte zorlanıyorsanız anı ve görsel odaklı bir uğraş olan kolaj veya scrapbook yapmanın kendi hikâyenizi kurmaya olan yararını bilmek önemli olabilir.
Nedir Bu Scrapbook?
Scrapbook ve kolajda farklı görsel ve materyallerin birleşmesi söz konusudur. Gazete ve dergi sayfaları, renkli ve desenli kağıtlar, sevdiklerimiz ile fotoğraflarımız, çıkartmalar, bazen de yaptığımız bir alışverişin fişi bir zeminde birleşerek scrapbook veya kolaj sayfalarını oluşturur.
Aralarındaki fark, scrapbook’un daha çok internetten alınan görsellerle birlikte kişinin kendi veya çevresindeki birinin fotoğrafını içermesi olduğu düşünülen bir hobiyken kolajın genellikle yalnızca internetten hazır bulunan ya da satın alınan görsel ve materyallerden oluşmasıdır. Scrapbook bir anlamda kişisel bir albüm oluşturmak amaçlı da kullanılabilir. Nüansları kesin olmadığı gibi ikisinden birinin tercih edilmesi zorunluluğu elbette yoktur, önemli olan eğlenmek ve yeni bir şey yaratmaktır. Kendi zevkinize göre kesip yapıştırdığınız, kendinizden parçalar katarak oluşturduğunuz yeni estetik hobiler sadece kağıt üstünde kalmaz; aynı zamanda kişinin kendini ifade ediş biçimi hâline gelir. Üstelik bu, scrapbook/kolaj yapmanın yararlarından ve sebeplerinden sadece biridir.
Anıları Yaşatma İsteği ve Nostalji
“Nostaljinin mekân ve zamanı birbirine bağladığı doğrudur. Ama nostalji ölümlülük halini seçer ve bu hali bir yere sabitler. Başka yerdeki aşk, başka yere duyulan aşk, aynı olana duyulan arzu karşısında boyun eğer.“
Zaman hızla akıp gittiğinde ve nostalji hissi peşimizi bırakmadığında fotoğrafları çekmecelerden çıkartırız. Her ânın fotoğrafını çekmek, içinde bulunduğumuzu ve gerçekten yaşadığımızı kendimize ispatlamak, güncel duygularımıza tutunmak isteriz. Nostalji duygusuna gelmekte olan kışa hazırlandığımız gibi yaklaşır, hazırlıklar yaparız. Çektiğimiz fotoğraflar kurduğumuz turşu, o fotoğraflar ve bulunduğumuz yerlerden aldığımız küçük anılar hazırladığımız konserveler halini alır. Belki de bu yüzden sonbaharda bu hobilere yoğunlaşma ihtiyacı hissederiz.
Ayrıca hayatımızdan görselleri tekrar işlemek bizi minnettar hissettirir, bir yere ve birilerine ait olduğumuzu hatırlatır; güzel anıların üstünü fosforlu bir kalemle çizmek gibidir bu. Yaşadıklarımızın iyi tarafına odaklanmamızı sağlar; anılarımız, bizi bir kez daha mutlu eder.
Duyguları Regüle Etmek ve Somutlaştırmak
Aklımızdan geçen onlarca şeyi ve hissettiğimiz karmaşık duyguları fark etmekte, tanımakta ve yorumlamakta zaman zaman zorluk yaşayabiliriz. Bu, onları sağlıklı şekilde yönetmemize de engel olabilir. Duygularla ilişki kurmak yaşamımızın büyük bir kısmını kaplar ve tüm bunları yapabilmeye duyguları regüle etmek, düzenlemek denir.
Scrapbook ve kolaj etkinlikleri kendimizi dinleyebilmemiz için zaman verirken kişiye kendi iç dünyasına odaklanma fırsatı sunar. Bununla uğraşırken harcadığınız zaman sizi etrafınızda olup bitenden uzaklaştırır, bir baloncuğa girmenize ve akışta hissetmenize sebep olur. Kelimeye dökülemeyen duyguları görselleştirir, üstelik yazmak kadar apaçık ve savunmasız bir alan olmadığından, daha az tetikleyicidir. Yaşadıklarımıza bir bütün olarak bakabilmek ise hayatımızı ve hissettiklerimizi bir kitap okur gibi görmemizi ve böylece anlamlandırmamızı sağlar. Scrapbook ve kolaj oluşturmak, sanat terapisi adı altında da uzmanlar tarafından tavsiye edilir.
Aşırı Tüketim Suçluluğunu Hafifletme
Sürekli tükettiğimiz, çeşitli pazarlama taktikleriyle tüketimin dayatıldığı ve özendirildiği modern dünyada, özellikle günümüzde, artık normal tüketim bile ‘tüketim azlığı’ gibi görülmeye başladı. Scrapbook ve kolaj gibi sürekli olarak yeni şeylere ihtiyacımız olmadan yapabileceğimiz uğraşlar ise bize yüklenen bu tüketim suçluluğunu hafifletmek için kullanılabilir. Sınırlı materyal ile, yapay zekaya veya sürekli yeni çıkartma ve görsele ihtiyaç olmadan yeni bir şey yaratmayı mümkün kılan uğraş, elde olan çöplerin estetik bir kolaj haline getirilmesi olarak bilinen junk journaling olarak da tüketim ve tüketici ilişkisinin içinde yer alır.
Sosyal medya uygulamalarında gezinme süresini azaltıp odaklanma süresini uzatacağı beklenen scrapbook oluşturmak, içerik üreticileri tarafından oluşturulan “bed rotting yerine yapılabilecek şeyler” (yatak çürümesi anlamına gelen ve yatakta uzun süre sosyal medyada içerik kaydırmayı ifade eden TikTok trendi) listesinin başında geliyor. Sosyal medyadan uzak kalmak da en değerli unsur sayılabilecek zamanın tüketimi suçluluğundan arınmaya katkı sunuyor.
Modern dünyada bizi tüketmeye ve hızla hareket etmeye sevk eden birçok şey var, scrapbook/kolaj etkinliği anda kalmayı hatırlamak ve üretmek için iyi bir fırsat. Ruh sağlığımız için ihtiyaçlarımızı gözetmenin, kendimize odaklanmanın ve zaman ayırmanın, yavaşlamanın önemi yadsınamayacağı gibi buna uygun bir hobi edinmek de önemlidir. Bu etkinliğin bize gösterdiği gibi, öz bakım yolunda sessiz adımlar yeterli olabilir.
Kaynakça
Cassin, Barbara. Nostalji: İnsan Ne Zaman Evindedir? Çev. Seçil Kıvrak, Kolektif Kitap, 2018.
Exploring the Impact of Hobbies on Mental Health and Well-Being: A Scoping Review Web. Erişim Tarihi 15.09.2025
Öne Çıkarılan Görsel: artsper.com
Bu yazı bir kolaj delisi olarak içimi KIPIR KIPIR etti! “Zaman hızla akıp gittiğinde ve nostalji hissi peşimizi bırakmadığında fotoğrafları çekmecelerden çıkartırız. Her ânın fotoğrafını çekmek, içinde bulunduğumuzu ve gerçekten yaşadığımızı kendimize ispatlamak, güncel duygularımıza tutunmak isteriz.” Kendimize gerçekten yaşadığımızı ispatlayacağımız nice anılarımız olsun diyorum 🤩 Kalemine sağlık Sahra!