15. yüzyılda Fransızlar, İngiliz askerlerinin kuşatması altındayken Tanrı’nın sesine kulak veren Jeanne d’Arc’ın kendisiydi.
Fransızlar tarafından ulusal bir kahraman olarak kabul gören Jeanne d’Arc’ın, hiçbir askeri eğitimi olmadan İngiliz ordusuna karşı elde ettiği zafer mucize olarak görülmektedir. Ölümünden önce ve sonra var olduğuna dair tüm kayıtlar Fransa Ulusal Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Söz edilen kayıtlar, Jeanne d’Arc’ın tarihsel kanıtı niteliğindedir.
Efsaneye göre; Jeanne 13 yaşındayken, St. Catherine ve St. Margearet, St. Micheal’ın ruhlarıyla iletişime geçerek Yüzyıl savaşlarında Fransız ordusuna dahil olarak İngilizlerle savaşmıştır. Onu esir alan İngilizler ise gaipten sesler duyduğunu öne sürerek erkek giysileri giyip savaşa katılan Jeanne’yi 19 yaşında yakarak öldürme kararı almışlardır.
Jeanne d’Arc Kimdir?
Jeanne d’Arc, Fransa’nın doğusundaki Mass ırmağı üzerinde bulunan Domremy köyünde dünyaya gelmiştir. Yoksul bir ailenin kızı olan Jeanne d’Arc 13 yaşındayken Hristiyan aziz ve azizelerin kendisiyle konuştuğunu ve veliaht Prens Charles‘ın Fransa kralı olmasına yardımcı olmasını söylediklerini düşünmekteydi.
16 yaşında evinden ayrılan Jeanne d’Arc, VII. Charles ile tanışmış ve din adamlarından oluşan bir kurulda belirli sınavları tamamladıktan sonra Fransa ordusu içinde Orléans Kuşatmasına katılarak İngilizlere karşı savaşmaya başlamıştır. 23 Mayıs 1431 tarihinde ise İngiliz yanlısı Beauvais tarafından yakalanmış ve erkek giysileri giyerek savaşan bir kafir olarak nitelendirilmiştir. Bu yakalanma sonrasında henüz 19 yaşındayken Rouen kentinde 10.000 kişinin bulunduğu meydan üzerinde diri diri yakılmıştır. Jeanne d’Arc, ölümünden tam 490 yıl sonra öldürme kararını onaylayan kilise tarafından azize ilan edilmiştir; bu nedenle Fransa’nın koruyucu azizesi olarak anılmaktadır.
Jeanne d’Arc Efsanesinin Ortaya Çıkışı
Fransızlar 13. ve 14. yüzyıldan itibaren hem kendi içlerinde savaşmaya hem de İngilizler ile mücadele etmeye devam ediyorlardı. 1415 yılında Agincourt Savaş‘ını kazanmış olan İngiltere Kralı V. Henry Fransa Kralının kızıyla evlenmiş ve böylelikle Fransa’nın kuzeyini denetim altına almıştı. Yapılan anlaşmalar doğrultusunda İngiltere Kralı aynı zamanda Fransa’nın da Kralı sayılmaktaydı. V. Henry’nin ölümünden sonra İngilizler savaşabilme yetilerini kaybetme noktasına geldiklerinde Fransızları birleştiren asıl kişi Jeanne d’Arc olmuştur. XXI. yüzyıl tarihçileri tarafından varlığı çokça sorgulanan Jeanne d’Arc, tarihin en ilginç karakterlerinden biridir.
Jeanne d’Arc henüz 16 yaşındayken gördüğü rüyaları Orleans’ın savunmasını üstlenmiş olan komutan Robert de Bandricourt’a anlatır ve Chinon kalesinde bulunan krala gidebilmek için yardım ister. Komutan, Jeanne d’Arc’ın isteğini ilk etapta olumsuz karşılasa da birkaç askerin desteğiyle buna izin verir. Kuşatma güçleri arasından erkek kıyafetleri giyerek geçebilen Jeanne d’Arc’ın başına bu nedenle çok fazla sorun açılacaktır. Krala gördüğü rüyadan bahseder ve eğer kendisine izin verilirse Fransa’yı kurtarabileceğini söyler. Kral bu görüşmede konuşulanlardan etkilenmiştir; tüm kuşkularına rağmen Jeanne d’Arc’a inanmayı seçer ve ona kılıç, at, zırh ve sancak sağlar.
Jeanne, Fransız birliklerinin karşısına geçerek tüm birlikleri motive etmeyi başarır; onların kuşatmayı kırmalarına yardımcı olur. İngilizler, başarıyla geri püskürtülmüştür.Bu olay sonrasında gururu kırılan İngilizler, Loire Nehri üzerinde yer alan tüm köprüleri ve ardından Jargeau, Meungsur, Loire ve Beaugency kentlerini ele geçirir. 16 Temmuz 1429 tarihinde ise kapılar orduya açılmış ve Kral Charles’a taç giydirme töreni yapılmıştır.
Jeanne d’Arc’ın Ölümü
Geç Orta Çağ Avrupası’ndaki cadı avının öncesinde görülmeye başlanan dava klasik büyücü-cadı davalarının ötesindeydi. Davanın içermekte olduğu politik unsurlar nedeniyle kilisenin kutsal inancına karşı politik bir suç işlendiği söyleniyordu. Katolik kilisesinin kutsal varlığını hiçe saymış olduğu belirtilen Jeanne d’Arc, Tanrı’nın yaratmış olduğu bedenden farklı cinsiyete bürünmeye çalışmak ve aile onurunu zedelemek ile suçlandı. Jeanne d’Arc, tüm bu suçlamaların ardından kafir olması nedeniyle yakılarak öldürülme cezası aldı.
30 Mayıs 1431 tarihinde Vieux Marche Meydanı’nda gerçekleşecek infaz için platform kurulmuş ve bu platformlarda İngiltere kardinali ve kraliyet aileleri, hakimler, rahipler yer almıştır. Ayakları altında yer alan odunlar tutuşmaya başladığında Jeanne d’Arc henüz 19 yaşındaydı.
Ölümün Ardından Gelen Azizelik
Jeanne d’Arc’ın suçsuz olduğu ölümünün ardından anlaşılmıştır. 1909 yılında itibarı iade edilerek, yakılmasının üstüne 490 yıl sonra azize ilan edilmiştir. Kısa bir hayat yaşamış olan Jeanne d’Arc, tiyatrolara, sinemalara ve şiirlere fazlasıyla konu olmuştur.
Jeanne d’Arc üzerine 1800-1874 yılları arasında 34 daha sonrasında ise 48 oyun yazılmıştır. Sanatın diğer alanlarında da bu efsaneyle birlikte birden fazla eser ortaya çıkmıştır. Günümüzde halen akademik çevrelerce tartışmalara konu olan bu efsanevi yaşam, Fransa’nın önemli bir sembolü haline gelmiştir.
Kaynakça
- Tuncay, A. Can.(2019)”Yargı Etiği Açısından Tarihte Ünlü Davalar”. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022
- Pelister, Gözde. “Tarihsel Gerçeklik ve Dram İlişkisi: Gerçek ya da Yapıntı Karakter Olarak Jeanne d’Arc”. 2013. Erişim tarihi: 23 Aralık 2022
- Seghers, Anna.(1952) (Çeviri: Aziz Çalışlar) “Jeanne d’Arc 1431 Rouen Duruşması” Erişim Tarihi: 21 Aralık 2022
