Karmaşık bir organizma olan insan ve davranışı yüzyıllardır merak edilen bir konu olmuştur. İnsanı anlamlandırabilmek için türlü kuramlar geliştirilmiş, araştırmalar yapılmış, kitaplar yazılmıştır. İnsan olmanın görünen yönünün ardındaki bilinmezlik çözülmeye çalışılmıştır. Bizler de bu yazımızda her ne kadar tek bir psikolojik kurama, kitaba indirgenemeyecek olsa da insan olmanın ruhsal boyutunu anlamamıza yardımcı olabilecek, farkındalığımızı arttırabilecek psikoloji kitap önerilerimizi paylaşıyoruz.
1.İnsan Olmak
Listemize ülkemizde psikoloji alanında yaptığı katkılarla bilinen Engin Geçtan’ın İnsan Olmak kitabıyla başlıyoruz. Kitabın önsözünde ifade edildiği üzere psikoloji alanının içerisinde bulunmayan bir okurunun, Geçtan’a; “Lütfen bizler için de yazın.” diyerek ricada bulunması üzerine kaleme alınmaya başlanıyor kitap. Dolayısıyla akademik dilden arınmış, herkes tarafından anlaşılabilir bir okuma sunuyor. Birey ve toplum alt başlığı ile başlayan kitap; öfke ve düşmanlık, değersizlik duygusu, kaygı, sorumluluktan kaçış, ortakyaşam ilişkisi gibi alt başlıklarla insanlık hallerinin farklı psikolojik temellerine ışık tutuyor. İnsan kişiliğinin oluşumunu etkileyen farklı dinamikler ele alınıyor. Kitap ilerledikçe kendimize yönelik bir iç gözleme sevk ediyor. İlgilileri için oldukça keyifli ve ufuk açıcı bir okuma sunuyor.
2.İnsanın Anlam Arayışı
İlgililer için önerebileceğimiz bir diğer kitabımız İnsanın Anlam Arayışı. Kitap, 20.yüzyılda isminden sıklıkla söz ettiren psikiyatrist Victor E. Frankl tarafından kaleme alınıyor. Kitabın temelleri yazarın çeşitli hastalıklarla mücadele eden hastalarına “Neden intihar etmiyorsunuz?” sorusunu yöneltmesiyle atılmış oluyor. Kitapta anlam odaklı bir yaklaşımla insanın dünya üzerindeki yeri araştırılıyor. Frankl’ın psikoterapi sürecindeki hastalarından örnekleri de içeren kitap insanlığın içinde yer alan boşluk duygusunu ve bunu giderme çabasını detaylı bir şekilde aktarıyor.
3.Günübirlik Hayatlar
Listemize Irvın D. Yalom ile devam ediyoruz. Psikoloji kitaplığına sayısız eser kazandırmış olan Yalom’un Günübirlik Hayatlar isimli kitabı yazarın gördüğü danışan öykülerinden oluşuyor. Gündelik hayatta zaman zaman yaşayabildiğimiz öfke problemi, anlamsızlık duygusu, mutluluk arayışı gibi problemleri olan danışanlarla seans süreci aktarılıyor. Bu seans süreçlerine eşlik ederken olağan insanlık hallerine tanıklık ediyor, kendi içsel süreçlerimize dair muhakemelere giriyoruz. Herkes tarafından anlaşılabilecek, sade bir dille yazılan bu kitabı öneriyoruz.
4.Mindfulness – Bilinçli Farkındalık
Listemizi sürdürürken postmodern yaklaşımlarla birlikte gündeme gelen Mindfulness’e de yer vermek istedik. Mindfulness kavramı psikoterapi alanının dışında bir yaşam biçimi, hayat öğretisi olarak da karşımıza çıkıyor. Kavram, Türkiye Mindfulness Enstitüsü kurucusu olan Zümra Atalay‘ın öncülüğünde ülkemizde bilinçli farkındalık olarak karşılık buluyor. Zümra Atalay kitabında Mindfulness’i sadece teorik ve bilimsel boyutuyla ele almakla kalmıyor, aynı zamanda pratik uygulamalarla zenginleştirilmiş bir içerikle yaşamımıza uyarlayabileceğimiz bir öğreti sunuyor. Bilinçli farkındalık, koşulsuz ve genellenmiş bir olumlamadan ziyade tüm yaşam deneyimlerini olduğu haliyle kabul edebilmeye yönelik bir anlayış içeriyor. Yargısız bir biçimde içinde bulunulan anı deneyimleyebilmeyi temel alıyor.
5.Günlük Yaşamın Psikopatolojisi
Psikoloji alanından bahsederken elbette Freud’u atlamak olmazdı! Kendinden sonraki tüm çalışmalara kaynaklık etmiş olan Sigmund Freud, Günlük Yaşamın Psikopatolojisi’nde insan davranışının bilinçdışı yönünü ele alıyor. Dil sürçmeleri, isim unutmalar, yanlışlıkla yapılmış gibi görünen bazı davranışların temellerinin bilinçdışındaki farklı karşılıklarına ışık tutuyor. İnsan davranışlarının altındaki nedenlerin çok az bir kısmının bilinç düzeyinde olduğunu örneklerle gösteriyor. Freud’u ve insan psikolojisini anlamak adına okumalara başlamak için ideal bir kitap olarak gösterebiliriz.
6.Ya Hiç Karşılaşmasaydık
Listemizi Psikolog Tuğçe Isıyel’in psikolojiyi edebiyatla buluşturduğu Ya Hiç Karşılaşmasaydık kitabı ile sonlandırıyoruz. Kitap, insan ilişkilerinin farklı yönlerine dair çıkarımlarda bulunabileceğimiz denemelerden oluşuyor. Bir psikoterapist gözüyle ama akıcı bir dille kaleme alınmasıyla hem edebi yönden keyif veriyor hem de okuru insan psikolojisini anlamaya bir adım yaklaştırıyor. Hayattaki gerçeklikler ve belirsizlikler, kendimizle ve ötekiyle olan ilişkiler sayfa aralarında dolanırken bizleri içsel bir muhakemeye yöneltiyor.
