In Rainbows Albüm İncelemesi: Müzikal Bir Yağmurun Ardından

1985 yılında kurulmuş olan Radiohead grubunun kendilerine özgü olan müzik tarzlarıyla birçok şarkısı kulağınıza tanıdık gelebilir. Kendileri, alternatif rock müziğinde adeta bir devrim yapmıştır. Yalnızca müzik dünyasında değil, kültürel ve sanatsal alanda da Radiohead’in önemli bir yeri vardır. Her albümlerinde yenilikçi yaklaşımlarını sürdüren grup, dinleyicilerini de sürekli şaşırtmayı başarmıştır.

In Rainbows albümüyle Radiohead, müzik endüstrisinde büyük bir farklılık yaratmış ve dinleyicilerin albümünü dinleyebilmesine yepyeni bir kapı açmıştır. Radiohead’i zirveye götüren bu albüm, Rolling Stone‘a göre “Tüm Zamanların En İyi 500 Albümü” listesinde de gösterilmiştir. Albümün böylesine güçlü olmasına neden olanları, müzik dünyasında nasıl bir değişime yol açtığını, şarkılarındaki yoğunluğu ve götürmek istediği yerleri birlikte inceleyeceğiz.

Dijital Devrim: In Rainbows Albümünü Nasıl Yayınlandı?

Her zaman yenilikçi ve sınırları zorlayan bir grup olan Radiohead, 2007 yılında In Rainbows albümünü bir plak şirketi olmadan, kendi web sitesi aracılığıyla dinleyicilerin ödemek istedikleri her ne olursa olsun piyasaya sürmesi hem sektörü hem de müzikseverleri oldukça şoka uğrattı. Radiohead’in bu stratejik hamlesi, müzik indirme ve satış yöntemleri konusunda değişime yol açtı.

“People took it as it was meant,” Yorke said. “It wasn’t sort of nihilistic; it wasn’t that music isn’t worth anything. It was the total opposite. But maybe that’s just the nature of people having a little faith in what we’re doing. Which, in itself, was a nice little ego boost.”

(Yorke, “İnsanlar bunu olması gerektiği gibi aldı” dedi. “Biraz nihilist değildi; Müziğin hiçbir değeri olmadığı anlamına gelmiyordu. Tam tersi oldu. Ama belki de bu, insanların yaptığımız şeye biraz inanmasının doğasıdır. Bu da başlı başına güzel bir küçük ego artışıydı.),

– NPR, ‘In Rainbows’ Pragmatik Bir Deney, Jacob Ganz

Radiohead bu albümüyle, müzik endüstrisinde sanatçıların bağımsız bir şekilde işlerini nasıl yöneteceklerini gösterdi. In Rainbows albümünü özel kılan kısımlardan birisi, albümün dinleyicilerine ulaşma biçimi oldu. Sonrasında da diğer albümlerine kıyasla daha yumuşak ve melodik biçimde ilerleyen şarkılarıyla, dinleyicileri sarıp sarmalayan içtenlikleri albümü güçlendirdi.

Radiohead’in solisti Thom Yorke ve gitaristi Ed O’Brien‘ın Dave Fanning ile vermiş oldukları röportajda da albümünün satış stratejisini, yayın sürecini şöyle anlatıyor:

“The great thing about this was and the reason we’ve been sort of people have slagged us off within the industry as well they don’t like it because this wasn’t about the money this was about the spirit of the thing and that’s why it was so exciting.” – Ed O’brien

(Buradaki en güzel şey ve aynı zamanda endüstri içindeki bazı kişilerin bizi eleştirmelerinin sebebi de bu, çünkü bu para ile ilgili değildi, bu işin ruhu ile ilgiliydi ve bu yüzden çok heyecan vericiydi.)

Dinlemeye Doğru Bir Adım: In Rainbows Albümünün En Sevilen Parçaları

1. Jigsaw Falling Into Place

Albümün en çok dinlenen şarkısı “Jigsaw Falling Into Place”, sahip olduğu enerjik ritmiyle anında dinleyiciyi canlı bir atmosfere götürüyor. Gecenin her insanı içine almış olduğu karanlık ve aydınlık taraflarıyla beraber geceyi yeniden görebiliyoruz. Bir gerçekliğin belirgin olduğu ama bir yandan da o gerçeklikten kaçmaya çalışıldığını da şarkıdan çıkarabiliyoruz.

Şarkının sözlerine bakıldığında, hayatın kaotik doğasını ve insan ilişkilerini tanımlayan geçici deneyimlere değiniyor. Yaşamın kaosunun içerisinde, duyguların ve deneyimlerin anlamlı bir şekle bürünerek birleştiği yerde bir netlik olduğu gösterilmeye çalışılıyor. Bunu da “jigsaw” yani yapboz kelimesiyle ifadeye ediyor. Kısacık anların güzelliği ve bir yandan da trajedisi vurgulanıyor.

Zamanın kaçınılmaz geçişini anlatırken o anın verdiği büyünün tamamiyle sıkı sıkı sarılmamız gerektiği türden olduğu, geçtiğinde de sarılacak hiçbir şey bulamayacağımızı göstermeye çalışıyor. Peki ya sizin “O anda kalsaydım.” dediğiniz bir an var mı?

Jigsaw falling into place
(Yapboz yerine oturuyor)
So there is nothing to explain
(Bu yüzden açıklanacak bir şey yok)
You eye each other as you pass
(Geçerken birbirinize bakıyorsunuz)
She looks back, you look back
(O arkasına bakıyor, sen arkana bakıyorsun)

2. Weird Fishes / Arpeggi

Benim de albümden en çok sevdiğim şarkılardan birisi olan “Weird Fishes / Arpeggi” bir kayboluşun, durmak bilmeyen bir yolculuğun müzikalleştirilmiş halini anımsatıyor. Sanki nereye giderse gitsin hep bir derinliğin içinde arayışta olan birisi var. Bazen bir şeyleri keşfetmenin de insana acı verebileceğini, pişmanlığa sürükleyebileceğini gösteriyor. İçsel bir yolculuğu, soyut anlatımlarla veren şarkı, son bulmayan düşüncelerin sonuna gelmek için ip çekiyor.

Durmadan, nereye kadar daha koşacağız? Deneyimlerin insanı daha da karmaşaya ve yalnızlığa götürebileceğini anlatan şarkıda bir son yokmuşçasına hissedilen bir yoğunluk var.

Yeah, everybody leaves
(Evet, herkes gider)
If they get the chance
(Eğer fırsat bulurlarsa )
And this is my chance 
(Ve bu da benim fırsatım)

3. All I Need

Şarkının melankolik havası insanı içine çekiyor ve en çok neye ihtiyacı olduğunu düşündürüyor. Paylaşmak istediği bir şeyler olan, yalnızca ‘o’nu isteyen birisinden bahsediliyor. All I Need, en çok ihtiyacımız olan kişiye bir haykırıştır. Tüm her şeyin ortasında durup, beklemeyi seçmek ve tamamiyle ‘o’nda kalmaktır.

Görülmeyi bekleyen günlerin ardındaki bekleyişin simgesi olan All I Need, her saniyesinde insanı daha da çaresizliğiyle baş başa bırakıyor. Adeta “Beni ne zaman göreceksin?” dedirttiriyor. İnsanın fark edilmeyi beklerken, köşede durup dinlediği şarkılardan birisidir.

You are all I need
(Sen ihtiyacım olan her şeysin)
You’re all I need
(Sen ihtiyacım olan her şeysin)
I’m in the middle of your picture
(Resminin ortasındayım)
Lying in the reeds
(Kamışların içinde uzanıyorum)

4. Nude

İnsan ruhunun savunmasızlığından, çıplaklığından, hayal kırıklıklarının verdiği yükten bahseden “Nude” şarkısında bir güçsüzlük gösteriliyor. İnsanı kırıp döken her ne varsa onların insanın içine derinlemesine işleyen yara izleri bıraktığı görülüyor. Kırgınlığın melodilerini şarkının girişinde de dinliyoruz. Melankolinin insanın ruhuna işleyişi, umutsuzluğun pençesine takılmanın ne demek olduğu hissediliyor.

Şarkıda büyük fikirlerin gerçekleşmeyeceğini düşünmesi üzerine eksik kalmanın insandan neler alıp götürebileceği anlaşılabiliyor. “Ya büyük fikirlere kapıl ya da gerçekleşmeyeceğiyle yüzleş ve eksil.” dermişçesine bir gerçeklikle insanı sarsıyor.

(Ama bir şeyler hep eksik kalacak)

5. House Of Cards

İlişkilerdeki güven eksikliğine ve insan yaşamının geçiciliğe değinen “House Of Cards” şarkısında bir kırılganlık anlatılıyor. “Kartlardan yapılmış bir ev” metaforunu barındıran şarkıda, en ufak bir hareketle yerle bir olabilecek evin daha da sağlam olabilmesi için bir istek görülüyor. Sanki hareket etse, ev başına yıkılacak gibi. başına yıkılmasın diye de evi tekrardan oluşturmak istediğini anlıyoruz.

Aslında her birimizin kartlardan yapılmış evler olduğunu, kırılmaya ve kaybolmaya çok açık olduğumuzu anlatmaya çalışan şarkıda evin anlamını yeniden düşünmeye çağrılıyoruz.

No matter how it ends
(Nasıl biterse bitsin)
No matter how it starts
(Nasıl başlarsa başlasın)
Forget about your house of cards
(Kartlardan evini unut)
And I’ll do mine
(Ve benimkini yapayım)

Sonuç olarak, “In Rainbows” albümünün dinleyicilerini gerçekleriyle çevrili bir yere götürdüğü, kırgınlıklarını ve yaralarını da her zaman saklamak zorunda olmadıklarını göstermeye çalışmıştır. Yeri geldiğinde sağlam olmayan bir evin altında kalmayı istemeyip yeri geldiğinde de dünyanın diğer bir ucuna dek çaba göstermeye can atan insanları konu alır. Bu albüm, her şeyiyle kendini olduğu gibi yansıtabilmeye çalışan insanın duyduğudur. Gözlerini kapattığında gördükleridir.

Kaynakça