İklim değişikliği ile karşı karşıya kalan dünyamızda deinfluencer’ların ortaya çıkışı sosyal medya kültüründe önemli bir dönüşümü simgeler. Geleneksel influencer’lar tüketimi ve yüzeysel idealleri sürdürürken deinfluencer’lar bu normları doğruluk, sürdürülebilirlik ve çevresel sorumlulukla sorgularlar. Onların etkisi sadece estetikle sınırlı değildir, deinfluencer’lar platformlarını özellikle iklim eylemi hakkında anlamlı konuşmalar başlatmak ve somut çözümler için savunuculuk yapmak için kullanırlar. Bu yazıda sosyal medyanın iklim değişikliğine önemli bir etkisi olan tersine influencer (deinfluencer) kavramına yakından baktık.
İklim Değişikliği Nedir?
İklim değişikliği; öncelikle fosil yakıtların yakılması, ormanların tahrip edilmesi ve endüstriyel süreçler gibi insan faaliyetlerine dayandırılan, küresel veya bölgesel iklim modellerindeki uzun vadeli değişikliklerin genel adıdır (Minamoto, 2023). Bu faaliyetler özellikle karbondioksit ve metan gibi sera gazlarının atmosfere salınmasına ve yeryüzünde ısıyı hapsederek gezegenimizin yüzeyinin ısınmasına neden olur.
İklim değişikliğinin oldukça derin olan sonuçları; çevre, toplum ve ekonomi gibi çeşitli alanları etkiler. Yükselen sıcaklıklar daha sık ve şiddetli sıcaklık dalgalarına, buzul erimelerine, deniz seviyesinde artışlara ve hava olaylarında sarsıcı değişimlere yol açar. İklim değişikliği; biyoçeşitlilik, ekosistemler ve insan sağlığına ciddi tehditler oluştururken salgın hastalıkların yayılma riskini ve aşırı hava olaylarına bağlı afet riskini artırır (Lindwall, 2022). İklim değişikliği, zamanımızın en acil sorunlarından biri olup toplumun tüm sektörlerinden acil eylem gerektirir. İklim değişikliğiyle mücadele, yalnızca politika düzeyinde sistemsel değişiklikleri değil aynı zamanda bireysel davranış ve tüketim alışkanlıklarında da değişiklikleri gerektirir. Bu bağlamda sosyal medya da bireylerin ve kitlelerin alışkanlıklarını şekillendirmede güçlü etkilere sahiptir.
İklim Değişikliği ve Sosyal Medya
Sosyal medya ile iklim değişikliği arasındaki ilişki karmaşık ancak potansiyel olarak dönüştürücüdür. Sosyal medya platformları iklim değişikliği ile başa çıkmada önemli bir rol oynar. Bu platformlar; farkındalık yaratma, bilgiyi yayma, kolektif eylemi harekete geçirme ve iklimle ilgili konularda küresel işbirliğini teşvik etme konusunda güçlü araçlar olarak hizmet eder (Calista Y. & Yenni S. 2023). Sosyal medya ayrıca aktivistlerin, bilim insanlarının ve politikacıların seslerini yükselterek iklimle ilgili konularda önemli bir alan sağlar ve iklim hareketine katkıda bulunma gücü verir. Aynı zamanda sosyal medya, bireylere ve kuruluşlara iklim değişikliğini hafifletme ve buna uyum sağlama konusunda bilgi, kaynak ve iyi uygulamaları paylaşma imkanı tanır.
Sosyal medyanın gücünden yararlanarak bireyler ve kuruluşlar, iklim değişikliğinin ortaya koyduğu acil zorluklarla başa çıkmak, daha sürdürülebilir ve dayanıklı bir gelecek yaratmak için kolektif çabalarını değerlendirebilirler. Ancak sosyal medya aynı zamanda yanlış bilgi ve greenhushing konularına neden olabilir; burada şirketler veya bireyler kendilerini yanlış şekilde tanıtabilirler. Sosyal medya platformlarında öne çıkan bir kitle olarak deinfluencer’lar da izleyicileri etkileme ve ilham verme yetenekleriyle, sosyal medyayı olumlu değişim için bir araç olarak kullanma konusunda kritik bir rol oynarlar.
Deinfluencer Nedir?
Deinfluencer’lar genellikle geleneksel influencer’ların (etkileyiciler) zıddı olarak görülen, toplumsal normları ve değerleri şekillendirmede özellikle çevre bilincinde benzersiz bir güce sahiptir. Sıklıkla tüketim ve materyalizmi teşvik ederek idealize edilmiş yaşam tarzlarını öne çıkaran geleneksel influencer’ların aksine deinfluencer’lar, platformlarını ana akım normlara meydan okumak ve takipçilerini toplumsal standartları sorgulamaya teşvik etmek için kullanırlar (amberstudent). Örneğin günümüz influencer’ları tek kullanımlık, çevre dostu olmayan ürünleri özendirirken deinfluencer’lar çevreye minimum zararı olan sürdürülebilir ve sağlıklı ürünlerin kullanımını öncelerler.
İçerikleri aracılığıyla deinfluencer’lar, takipçilerini bireysel olarak özgünlüklerini benimsemeye, kişisel gelişimleri peşinde koşmaya ve dünyaya katkılarda bulunmaya teşvik eder. Takipçilerini tükettikleri içerikler hakkında eleştirel düşünmeye teşvik ederek kendi inanç ve prensiplerine uygun değerleri önceliklendirmelerini sağlarlar. Deinfluencer’lar; “statüko ile mücadele eden”, kapsayıcı ve toplumsal olarak bilinçli bir çevrimiçi topluluk oluşturmayı hedeflerler.
İklim hareketiyle kurdukları ittifakla deinfluencer’lar; takipçilerini mevcut paradigmalara sorgulayarak, sürdürülebilirlik, farkındalık, etik tüketim gibi değerleri teşvik ederek daha bilinçli bir yaşam tarzını savunurlar. Ekolojik uygulamaları teşvik ederek, çevresel sorunlar hakkında farkındalığı artırarak ve sürdürülebilir politikaları savunarak deinfluencer’lar daha sürdürülebilir bir geleceğe doğru bir temel hareketi tetikleyebilirler (amberstudent). Bireyler ve toplumlar, eylemleri ve çevre arasındaki bağlantıyı giderek daha fazla tanıdıkça sosyal medya platformları; kolektif eylemi harekete geçiren, daha sürdürülebilir bir dünyayı savunanların seslerini yükselten birer katalizatör olarak hizmet edebilir.
Kaynakça
Calista Y. & Yenni S. (2023). The Impact of Social Media on Climate Change Perceptions: A Case Study of Indonesian Gen-Z (https://www.e3s conferences.org/articles/e3sconf/pdf/2023/63/e3sconf_icobar23_01052.pdf)
IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) – Climate Change 2022: Impacts, Adaptation, and Vulnerability (https://www.ipcc.ch/2022/02/28/pr-wgii-ar6/)
Lindwall, C. (2022).What Are the Effects of Climate Change? (https://www.nrdc.org/stories/what-are-effects-climate-change)
Minamoto Y (2023) Climate Change: Unravelling the Threads of a GlobalChallenge. Environ Pollut Climate Change 7: 359. (https://www.omicsonline.org/open-access/climate-change-unravelling-the-threads-of-a-global-challenge-128026.html)
The Deinfluencing Trend- Everything You Need To Know (https://amberstudent.com/blog/post/the-deinfluencing-trend-everything-you-need-to-know)
The Role Of Social Impact Influencers In Environmental Conservation: Driving Change Through Digital Influence Social Innovation Network (https://digitalsocialinnovation.org/the-role-of-social-impact-influencers-in-environmental-conservation-driving-change-through-digital-influence/)
Kapak görseli: fastcompany.com
