Evlilik tanrısı Hymenaios, Yunan mitolojisinin en önemli tanrılarından biri olmamasına rağmen antik Yunan kültüründe önemli bir yere sahip olmuştur. Güzelliği oldukça meşhur olan bu tanrının her düğüne katılıp çiftlerin mutluluğunu kutsaması sadece ölümlüler için değil, tanrılar için de önemliydi.
Evlilik, düğün ve resepsiyon tanrısı Hymenaios, ya da Hymen, Yunan mitolojisinin aşk ve cinsellik ile ilişkilendirilmiş kanatlı tanrıları, yani Erote‘lerinden birisidir. Bu nedenle de sanatta her zaman kanatlı, genç ve oldukça da güzel bir şekilde tasvir edilmiştir. Hymenaios’un kökenlerinin muğlak olması ve diğer tanrılara kıyasla gücünün az olması Hymenaios’un önemini azaltmamıştır.
Hymenaios’un evlilik törenlerinde bulunması tanrılar ve ölümlüler için büyük önem taşırdı. İnanışa göre, Hymenaios’un katıldığı düğünlerdeki çiftler mutlu ve uzun ömürlü bir evlilik hayatına sahip olacaklardı. Hymenaios’un katılımı, onun huzurunda okunan evlilik ilahileri, ve Hymenaios’un taşıdığı evlilik meşalesi çiftlerin evliliklerinin kutsanmasına neden olurdu. Bazen bu tanrının düğüne katılımı bile evliliğin mutlu olacağı anlamına gelmezdi. Tören sırasında Hymenaios’un mutsuz olması da ileride yaşanacak sorunlara işaret ederdi.
Hymenaios’un annesi ve babasının kimlikleri oldukça tartışmalıdır. Bazı kaynaklar Hymenaios’un babasının müzik tanrısı Apollo ve annesinin de ilham perileri olarak adlandırılan Musa‘lardan birinin olduğunu iddia eder. Farklı yazılı gelenekler ise Hymenaios’un annesinin Afrodit, babasının ise Bacchus olduğunu savunur. Daha farklı kaynaklar ise Dionysos‘un bile Hymenaios’un babası olabileceğini ifade eder.
Günümüze daha yakın anlatıların bazıları Hymenaios’un tanrı değil, statüsü düşük bir ölümlü olduğunu açıklar. Kökeni her ne olursa olsun, bütün bu hikayelerde Hymenaios’un mutlu evlilikler için ne kadar önemli olduğuna ve büyüleyici bir güzelliğe sahip olduğuna vurgu yapılır.
Hymenaios ve Evliliği
Bu mitte Hymenaios sıradan bir ölümlü olarak Atina‘da yaşar. Hymenaios, oldukça gençtir ve olağanüstü bir güzelliğe sahiptir fakat toplumda düşük bir konuma sahiptir. Bir gün Hymenaios çok güzel bir genç kıza aşık olur fakat bu kız Atina’nın en zengin ailelerine mensuptur. Bu imkansız aşk Hymenaios’u üzer ama Hymenaios kızı gittiği her yerde takip etmeye başlar.
Hymenaios’un takipte olduğu günlerin birinde, bu genç kız ve arkadaşları Demeter‘in tapınağına dini görevlerini yerine getirmek için gitmeye karar verirler. Bu tapınağa sadece kadınların girmesine izin vardır fakat bu Hymenaios için sorun değildir. Hymenaios o kadar güzel bir erkektir ki herkes onu kadın zanneder ve kimliği açığa çıkmaz. Hymenaios ve diğer kadınlar bir gemiye binerek tapınağa doğru yolculuklarına başlarlar.
Yolculuk sırasında gemi korsanlar tarafından saldırıya uğrar ve korsanlar içindekilerle birlikte bütün gemiyi ele geçirirler. Korsanların kontrolündeki bu gemi bir süre sonra terk edilmiş bir kıyıda durur. Bunu fırsat bilen Hymenaios, kadınlara kimliğini açıklar ve birlikte korsanlardan kurtulmak için bir plan yaparlar. Hymenaios ve bütün kadınlar doğru zamanda hamlelerini yaparak korsanları alt ederler.
Hymenaios, gemiyle bütün kadınları güvenli bir yere bırakır ve Atina’ya geri döner. Atina’da yaşanan olayları herkese anlatır, kadınları sadece sevdiği kişiyle Hymenaios’un evlenmesine izin verilmesi şartıyla Atina’ya geri getireceğini söyler. Hymenaios’un şartı kabul edilir ve kadınların hepsi Atina’ya geri döner. Hymenaios’un düğün hazırlıklarına başlanır.
Hymenaios ve evleneceği kız birbirlerine çoktan aşık olmuşlardır ve düğünlerinde çok mutlulardır. Düğüne katılan davetliler de bu düğünde olmaktan hoşnut olurlar. Düğünün sonlarına doğru ön görülemeyen bir şey olur, Hymenaios birden yere yığılır ve hayatını kaybeder. Hymenaios’un yeni eşi bu acıdan ötürü kahrolur düğünde bulunan sağlık ve Tıp Tanrısı Asklepios, Hymenaios’un tekrar hayata döndürür. Bu olaydan sonra ise Hymenaios’un her düğüne katılması ve kutsaması gelenek ve görev haline gelir.
Orpheus ve Eurydice Miti ve Hymenaios
Yunan mitolojisinin en trajik aşk hikayelerinin biri olan Orpheus ve Eurydice mitinde de Hymenaios yer almaktadır. Apollo’nun oğlu Orpheus, günün birinde çok güzel bir orman perisi olan Eurydice‘a ilk görüşte aşık olur. Müzik yeteneği babasını bile geçmiş olan Orpheus ise sesiyle Eurydice’ı kendine bağlar. Her geçen gün aşkları derinleşen çift evlenmeye karar verir.
Çiftin düğünlerine de Hymenaios katılır. Fakat bir sorun vardır çünkü Hymenaios düğüne katılmasına rağmen hiç keyifli değildir ve gülümsemez. Hymenaios bu evliliği kutsar fakat bu mutluluğun çok uzun sürmeyeceği konusunda çifti uyarır. Doğal olarak bu durum herkesi üzer. Uzun zaman geçmeden Hymenaios’un ön görüsü gerçekleşir.
Bir gün Eurydice ormanda gezinirken Aristaeus isimli bir çoban onu görür ve hemen aşık olur. Aristaeus’un aşkı gözlerini kör eder Orpheus’tan nefret etmeye başlar. Olay o kadar tehlikeli hale gelir ki Aristaeus, Orpheus’u öldürmek ve Eurydice’ı elde etmek için ormanda bir gün onlara saldırır. Aristaeus bu hamlesinde başarısız olur ve bu çift kaçmaya başlar. Aristaeus uzun bir süre Orpheus ve Eurydice’ı kovalar, ta ki Eurydice kaçarken zehirli bir yılanın üstüne basıp zehirlenene kadar.
Eurydice orada hayatını kaybeder bu olay üzerine Orpheus kahrından mahvolur. Acıya dayanamayan Orpheus babası Apollo’dan yardım ister ve sonunda Hades‘e gidip Eurydice’ı diriltmesi için yalvarır. Hades Orpheus’un müziğinden çok etkilenir ve sadece bir şartla buna izin vereceğini söyler. Eğer Orpheus ölüler diyarından ayrılana, yeryüzünün ışıklarına varana kadar arkasına bir kez bile bakmazsa eşi hayata dönecektir. Orpheus bunu kabul eder ve diyardan ayrılmak için yola koyulur. Tam da yeryüzüne henüz çıkmışken Orpheus heyecandan arkasına dönüp Eurydice’a bakmaya çalışır ve tam o anda yaptığı hatayı fark eder. Çünkü Eurydice Hades’e geri dönüp sonsuza kadar orada kalmaya mahkum olur.
Kaynakça
- “Hymen”. Ancient Greece. https://ancient-greece.org/culture/mythology/hymen.html. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “Hymenaios”. Academic Kids. https://academickids.com/encyclopedia/index.php/Hymenaios. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “Hymenaios”. Greek Gods and Goddesses. 21.10.2019. https://greekgodsandgoddesses.net/gods/hymenaios/. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “Hymenaios”. Theoi. https://www.theoi.com/Ouranios/ErosHymenaios.html. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “Orpheus and Eurydice”. Greka. https://www.greeka.com/greece-myths/orpheus-eurydice/. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “Orpheus and Eurydice”. Greek Myths and Greek Mythology. https://www.greekmyths-greekmythology.com/orpheus-and-eurydice/. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “The Myth of Hymen, the Greek God of Marriage”. Exploring Your Mind. 19.09.2020. https://exploringyourmind.com/the-myth-of-hymen-the-greek-god-of-marriage/. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
- “The Tragic Myth About Orpheus and Eurydice”. Theoi. 26.11.2019. https://www.theoi.com/articles/the-tragic-myth-about-orpheus-and-eurydice/. Erişim Tarihi: 07.11.2023.
