Kan pıhtılaşmaması sebebiyle ortaya çıkan hemofili, kalıtsal bir hastalıktır. Genellikle kız çocukları taşıyıcı olurken erkek çocuklar hastalıktan doğrudan etkilenir. Pıhtılaşmanın gerçekleşmemesi nedeniyle en küçük yaralanma ya da darbe bile uzun süreli kanamalara yol açabilir ve bu durum, tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlar doğurabilir. 19. ve 20. yüzyılda Avrupa’daki kraliyet ailelerinde hemofiliden kaynaklı pek çok ölüm olmuştur. Bu kişilerin ortak özelliği hepsinin İngiltere Kraliçesi Victoria’nın soyundan olmasıdır. Bu sebeple Kraliyet Hastalığı olarak da anılan hemofili, oldukça popüler bir hale gelmiştir. Bugün sizlere Kraliçe Victoria’nın soyundan gelip hemofili sebebiyle hayatını kaybeden kişilerden bahsedeceğim.
Albany Dükü Prens Leopold
Kraliçe Victoria ve eşi Prens Albert’in en küçük oğlu olan Leopold, küçük yaşından itibaren hemofili teşhisi konması ile beraber diğer kardeşlerinden izole edilerek büyütülmüştü. 1853 yılında doğan genç prens Waldeck Prensesi Helen ile evlenmiş iki çocuk sahibi olmuştu. Leopold, 1884 yılında henüz 31 yaşına basmamışken Fransa’nın Cannes şehrinde yaptığı tatil sırasında düşüp dizi ve kafasını yaralamıştı. Bu sakatlık, Leopold’ün canına mal oldu. Kendisi vefat ettiğinde eşi henüz ikinci çocuklarına hamileydi. Leopold, Kraliçe Victoria’nın hemofiliden dolayı hayatını kaybeden tek çocuğuydu.
Hesse ve Rhine Prensi Friedrich
Küçük Friedrich, Kraliçe Victoria’nın en büyük ikinci kızı Prenses Alice’in oğluydu. Prenses Alice, hastalığı taşıyıcı bireylerden biriydi; kendisinin oğlu ve birden fazla torunu hemofiliden dolayı vefat etti. Prens Friedreich’e gelecek olursak 1870 doğumlu Prens, ağabeyi Prens Ernest ile oyun oynarken camdan düştü. Ailede hemofili yüzünden vefat eden ilk kişi olan Friedrich henüz 2 yaşındaydı. Friedrich’in ardından yıllar sonra kendisinin hiç göremediği birden fazla yeğeni de onun gibi hemofiliden hayatını kaybetti.
Prusya Prensi Waldemar ve Prens Heinrich
Prusya prensleri Waldemar (1889) ve Heinrich (1900) hem anne hem de baba tarafından Kraliçe Victoria’nın soyundan geliyordu. Anneleri Hesse ve Rhine Prensesi Irene, Kraliçe Victoria’nın kızı Prenses Alice’in kızıydı. Babaları Prusya Prensi Henry ise Kraliçe Victoria’nın en büyük kızı Prenses Victoria’nın oğluydu. Annesi Prenses Irene’den geçen bu hastalık sonucu Waldemar 56 yaşında vefat etti. Pek çok hemofili hastasına göre uzun yaşamıştı. 1945 yılında 2. Dünya Savaşı sırasında kaynakların yetersiz olması sebebiyle hayatını kaybetti. Ancak küçük kardeşi Heinrich bu kadar uzun yaşayamadı; 1904 yılında henüz 4 yaşındayken oyun oynarken masadan düşmesi sonucu yaşamını yitirdi.
Çareviç Aleksey
Rus İmparatorluğu’nun veliahtı Aleksey’in annesi, yazının başında karşımıza çıkan Prenses Alice’in kızıydı. Rusya’da tahta yalnızca erkek varisler geçebildiği için Aleksey’nin hastalığı aile içinde büyük bir kaosa yol açtı. Çar II. Nikolay ve Çariçe Alexandra’nın tek oğlu olan Aleksey, çok zorlu bir hastalıkla mücadele ediyordu. Aile çözüm arayışına girince çareyi Rasputin gibi bir şarlatanda buldu. Bu gelişmeler de Romanov ailesinin sonunu hazırladı. Küçük Aleksey, 1918 yılında ailesiyle beraber Bolşevikler tarafından infaz edildi. Açıkçası hemofili olmasa da Aleksey’nin o olaydan sağ kurtulması bir mucize olurdu.
Prens Maurice ve Lord Leopold Mountbatten
Kraliçe Victoria’nın en küçük çocuğu Prenses Beatrice’in oğlu olan Maurice, anneannesiyle çok yakındı. 1914 yılında I. Dünya Savaşı’na katılan Maurice, saçılan şarapneller yüzünden ağır yaralandı ve kanamasının durdurulamaması nedeniyle hayatını kaybetti. Böylece Prenses Beatrice’in hemofiliden dolayı vefat eden ilk çocuğu oldu. Henüz 23 yaşında olan genç prens, savaş sırasında Belçika’da defnedildi. Prens Maurice’in ağabeyi Lord Leopold Mountbatten ise 32 yaşındayken geçirdiği bir ameliyatta kanamasının durdurulamaması sonucu hayatını kaybetti. Lord Leopold, aynı ismi taşıdığı dayısıyla aynı kaderi paylaştı.
Asturias Prensi Alfonso ve Infante Gonzalo
İspanya tahtının veliahtı Alfonso ve kardeşi Gonzalo, Kraliçe Victoria’nın küçük kızı Prenses Beatrice’in torunları oluyordu. Anneleri Victoria Eugenie, İspanya Kralı XIII. Alfonso ile evlenmişti. İspanya Kraliçesi olan Victoria Eugenie’nin hemofili taşıyıcı olması İspanya Kraliyet ailesi için büyük bir sorun kaynağıydı, bu sebeple Eugenie oldukça sıkıntılı bir evlilik yaşadı. İlerleyen zamanlarda ise korkulan oldu. Önce Infante Gonzalo 1934 yılında geçirdiği trafik kazası sonucunda hayatını kaybetti. Bu kayıptan yalnızca 4 yıl sonra Gonzalo’nun ağabeyi Veliaht Alfonso da trafik kazası geçirdi ve 31 yaşında vefat etti. Geçirdikleri trafik kazaları her ne kadar ölümcül olmasa da iki kardeşin de hemofili hastası olması onların sonunu getirmişti.
Günümüzde Kraliyet Ailelerinde Hemofili Mevcut Mu?
I.Dünya Savaşı’nın ardından pek çok kraliyet ailesi önemini yitirdi. Rusya’da Çar ve ailesi infaz edilirken, Prusya Krallığı sürgün edildi; diğer aileler de gücünü kaybetti. Zamanla aileler modernleşince kraliyet içindeki evlilikler neredeyse tamamen sona erdi. Aile içi evlilikler azalınca hemofili vakaları da büyük ölçüde ortadan kalktı. Günümüzde Avrupa’da hemofili hastası bir kraliyet üyesi bulunmamaktadır.
Kaynakça:
“Hemofili Hakkında Bilinmesi Gerekenler.” Kan Hastalıkları, web. Accessed 29 Aug. 2025.
Ata, Yasemin. “Romanov Hanedanı: Rusya’nın 300 Yıllık İmparatorluk Tarihi.” Söylenti Dergi, 1 June 2025, web.
Akgün, Alara. “Kraliçe Victoria: Avrupa’nın Büyükannesi.” Söylenti Dergi, 5 Aug. 2022, web.
McInulty, Shannon. “The Life of Prince Leopold of Battenberg, Later Lord Leopold Mountbatten.” Queen.Victoria.Roses, 23 Apr. 2025, web.
McInulty, Shannon. “The Royal Disease: Haemophilia and the Royal Family.” Queen.Victoria.Roses, 17 Apr. 2025, web.
Akar, Nuhan Melis. “Kraliçe Victoria’nın Çocukları: İngiltere’nin Avrupa’ya Açılan Kapısı.” Söylenti Dergi, 29 Sept. 2022, web.
Öne Çıkan Görsel: woostersauce2014. “Book Review: Queen Victoria’s Matchmaking by Deborah Cadbury.” Enough of This Tomfoolery!, 10 June 2018, web.
