Gençlik; kiminin geriye dönmek için birçok fedakârlık yapabileceği, kiminin hatırlamak bile istemeyeceği o zaman dilimi. “Gençlik başımda duman” diye boşuna dememiş eskiler. En kaygısız olduğumuz ama aynı zamanda da duygularımızın en yoğun olduğu dönemdir gençlik yılları. Bu dönemde çocukluktan yetişkinliğe geçişin getirdiği büyüme sancılarını yaşar, duyguların en saf hâllerini deneyimleriz. Gençlik; kimlik arayışının, ilk aşkın, cinsel keşiflerin, ilk hayal kırıklıklarının ve bu süreçte yaşanan acı ile mutluluğun iç içe geçtiği karmaşık zamandır aynı zamanda. 1980’lerde ”Sixteen Candles”, ‘‘The Breakfast Club”, ”Ferris Bueller’s Day Off” gibi filmleriyle yükseliş yaşayan John Hughes, gençlerin yaşadığı duygusal yoğunluğu şöyle açıklamıştır: “O yaşta duygularınız o kadar açık ve ham ki, kötü hissetmek kadar iyi hissetmek de aynı derecede tatmin edici oluyor.”
X, Y, Z fark etmeksizin her kuşağın yaşadığı ve yaşayacağı bu kaçınılmaz duyguları beyazperdede izlemek her zaman zevkli olmuştur. Bu sebeple, bu yazıda her biri birbirinden farklı temalar etrafında şekillenmiş, gençliğin getirdiği zorlukları derinlemesine ele alan 10 filmden oluşan bir seçki hazırladık.
İşte karşınızda gençlik sorunlarını anlatan filmler:
1. Ghost World (2001) – IMDB: 7.3
“Eskiden kimseye haber vermeden rastgele bir yere gitmeyi düşünürdüm. Ve sadece…kaybolurdum. Ve bir daha asla beni görmezlerdi. Sen hiç böyle şeyler düşündün mü?”
Yönetmen koltuğunda Terry Zwigoff’un yer aldığı ve Daniel Clowes’un aynı adlı underground çizgi romanından uyarlanan Ghost World (Hayalet Dünya), 2001 yapımı bir kara komedi filmidir. Eser, liseden mezun olduktan sonra boşluğa düşen iki yakın arkadaş, Enid (Thora Birch) ve Rebecca (Scarlett Johansson) üzerine odaklanır. İkili, Seymour (Steve Buscemi) adında tuhaf bir adamın romantik ilişki arayışında olduğu bir gazete ilanını şaka amaçlı yanıtlar. Ancak, bu masum başlangıç giderek karmaşık bir hâl alır. Film, gençlik sorgulamalarını, güldürürken düşündüren bir dille ele alıyor. Garip ama bir o kadar da sıradan karakterleri de filmi içselleştirilmeyi müsait kılıyor. Son olarak -rol aldığı her filmde kalbimi tekrar tekrar kazanan- Buscemi’nin yetenekli oyunculuğu ve filmin başarılı senaryosu birleşince Ghost World hafızalarda iz bırakmayı başarıyor.
2. Real Women Have Curves (2002) – IMDB: 6.9
”Güzel elbiseler sadece zayıf kızlar için değildir.”
Geçtiğimiz yıla damgasını vuran Barbie filmindeki monoloğu ile beğeni toplayan America Ferrera, Real Women Have Curves (Kadın Dediğin) filmindeki rolü ile erken yaşta bu monolog için çalışmaya başlamışa benziyor. Bu film, Amerika’da yaşayan 18 yaşındaki Meksikalı Ana‘nın hayallerini gerçekleştirme yolunda geleneksel aile değerleri tarafından nasıl engellendiğini anlatıyor. Toplumsal normlarla mücadele eden genç Ana, kadınların bedenlerinin ve kişisel değerlerinin toplumsal standartlara uymak zorunda olmadığını vurguluyor. Aslında çok yakından tanıdığımız bir hikâyeyi anlatan filmin iyi olmasının sebebi, çok samimi ve doğal bir anlatıma sahip olması olabilir. Anne-kız ilişkisi bakımından benzerlik taşıyan, Greta Gerwig’in 2017 yapımı Lady Bird filmini sevdiyseniz bu filme de bir göz atabilirsiniz.
3. Mysterious Skin (2004) – IMDB: 7.6
”Dünyadaki bütün elemi, kederi ve çığırından çıkmış ıstırabı düşündüm. İçimden kaçmak geçti. Bütün kalbimle bu dünyayı geride bırakabilmeyi diledim. Keşke iki melek gibi sihirli bir şekilde geceye karışıp kaybolabilseydik.”
Yeni Queer Sinema akımının öne çıkan yönetmenlerinden olan Gregg Araki’nin 2004 yapımı Mysterious Skin (Tenin Gizemi) filmi, Scott Heim’in aynı isimli otobiyografik romanından uyarlanmıştır. 1981 yılında Kansas’ta başlayan hikâye; çocukluk travmaları, cinsel istismar ve eşcinsellik gibi temaları derinlemesine ele alır. Joseph Gordon-Levitt ve Brady Corbet‘in etkileyici performanslarıyla dikkat çeken film, iki gencin yaşadığı travmatik olayları ve bunların hayatlarını nasıl şekillendirdiğini gösteriyor. Araki’nin özgün görsel anlatımının yanında; Slowdive, Cocteau Twins gibi efsanevi gruplardan seçilen şarkılar, filmin karanlık atmosferini destekliyor. Cesur ve rahatsız edici bir anlatıma sahip olan Mysterious Skin, bazılarımız için izlemesi güç olabilir; ancak sınırları zorlayan ve düşündüren yapısıyla etkileyici sinema deneyimi sunuyor.
4. C.R.A.Z.Y. (2005) – IMDB: 7.8
”-Herkes gibi olmak istiyorum.
-Tanrıya şükür, asla olamayacaksın.”
C.R.A.Z.Y. (Çılgın), 1960-1970’ler Kanada’sındaki muhafazakâr bir ailenin beş oğlundan biri olan eşcinsel Zachary‘nın (Marc-André Grondin) sancılı büyüme hikâyesini anlatır. Jean-Marc Vallée‘nin yönettiği bu film, genç yaşta yaşanan toplumsal baskılar, baba-oğul ilişkileri, homofobi ve kimlik arayışı gibi konuları iyi işlemektedir. Michel Côté‘nin canlandırdığı geleneksel baba karakterinin hikâyeye katkısı ve filmin dokunaklı finali, izlemeye değer unsurlar arasındadır. Ayrıca, siz de benim gibi filmlerdeki müzik seçimlerine dikkat ediyorsanız bu filmin David Bowie, Pink Floyd, The Rolling Stones ve de Charles Aznavour’ın şarkılarından oluşan soundtrack’i, kulaklarınızın pasını silecektir.
5. Farväl Falkenberg (2006) – IMDB: 6.4
”Bugün dünyada geçirdiğimiz zamanla ilgili etraflıca düşündüm.
Evet, oldukça fazla, ama bir o kadar da önemsiz…
Demek istediğim, eninde sonunda hepimiz öleceğiz.
Önemli olan nasıl öleceğimiz.”
Jesper Ganslandt’ın yazıp yönettiği Farväl Falkenberg (Elveda Falkenberg), İsveç ve Danimarka ortak yapımı bir dram filmidir. Film, Falkenberg’da büyümüş beş yakın arkadaşın, kasabada son yazlarındaki yaşadıklarını anlatır. Hikâye; arkadaşlık, nostalji, hafıza, amaçsızlık ve yas gibi temalar etrafında şekillenirken gençlerin geleceğe karşı endişelerini derinlemesine keşfeder. Filmin belgesel ve kurgu ögelerini harmanlayan anlatım tarzı, izleyicilere oldukça gerçekçi bir deneyim sunuyor ve şiirsel bir dış ses anlatımını destekleyen müzikleriyle melankolik bir atmosfer yaratıyor. Eğer bu yapım dikkatinizi çektiyse -finalleri bakımından benzer bir vuruculuk taşıyan- Safe Place (2022) filmine de göz atabilirsiniz.
6. Persepolis (2007) – IMDB: 8.0
“Hayatın boyunca beş para etmez pek çok insanla karşılaşacaksın. Seni üzerlerse bil ki salak oldukları için öyle davranıyorlardır. Onların davranışlarına onlar gibi karşılık verme. Dünyada intikam ve garez hissinden daha kötü bir şey yoktur.”
2007 yılında Cannes Film Festivali’nde Jüri Ödülü’nü kazanan Persepolis, İranlı feminist yazar ve sanatçı Marjane Satrapi‘nin aynı isimli otobiyografik çizgi romanından uyarlanmış bir Fransız animasyon filmidir. 1970 İran’ında başlayan hikâye, Satrapi‘nin çocukluk ve gençlik yıllarını, özellikle de İran Devrimi ve savaş dönemlerini ele alır. Mizah ve trajik unsurları zekice harmanlayan anlatım tarzı, izleyiciye hem acı hem de umut aşılar. Benim için film, 16 yaşındayken okuduğum çizgi romanıyla başlayan bağın devamıdır; Marji’yi bir yakın arkadaş gibi görmüş ve onun yaşam mücadelesinden çok etkilenmiştim. Bu nedenle, Persepolis’in özellikle her genç kadın tarafından izlenmesi ve okunması gereken bir eser olduğuna inanırım.
7. Short Term 12 (2013) – IMDB: 7.9
”Kimsem yokken beni kabul ettiniz, sevilmenin nasıl bir şey olduğunu sizinle öğrendim ben.”
Destin Daniel Cretton‘un yönettiği Short Term 12 (Kısa Dönem 12), etkileyici bir dram filmidir. Film, aileleri tarafından suistimale uğramış, taciz ve şiddet görmüş çocukların yetişkinliğe adım atana kadar kaldığı bir koruma evinde yaşanan olayları ve burada çalışan sosyal hizmet uzmanlarının yaşamlarını konu alır. Brie Larson, John Gallagher Jr., Kaitlyn Dever, Lakeith Stanfield gibi isimlerin performanslarıyla zenginleşen bu yapım, son zamanların en umut ve empati dolu filmlerinden bir tanesidir. Eğer bir filmi izledikten sonra uzun süre yoğun, iyi hissettiren duyguların etkisinde kalmak istiyorsanız bu film tam size göre.
8. Sing Street (2016) – IMDB: 7.9
”Senin sorunun, üzgün olmaktan memnun değilsin. Ama aşk böyle bir şey Cosmo. Mutlu bir üzgün olmak.”
Gençlik sorunlarını anlatan birçok dram filminden sonra, biraz daha eğlenceli ve renkli bir yapımdan bahsedelim: Sing Street (Şarkı Sokağı) müzikal filmlerin usta yönetmeni John Carney’nin imzasını taşıyan eser müzikal gençlik filmidir. Film, evde ve okulda problemler yaşayan genç Conor‘ın (Ferdia Walsh-Peelo) hikâyesini anlatıyor. Conor, hoşlandığı kız Raphina’ya (Lucy Boynton) bir müzik videosunda yer almayı teklif eder. Ancak ortada bir müzik grubu yoktur, bu yüzden Conor, bir grup kurar ve müzikle hayatını değiştirmeye çalışır. Film, gençliğin getirdiği enerjiyi, ilk aşkın heyecanını, kendini keşfetme yolunda atılan önemli adımları, abi-kardeş ilişkisini ve müziğin güçlü etkisini etkileyici bir şekilde yansıtır. Tüm bunlarla beraber film, gençlik hissini sonuna kadar hissettiren tatlı bir yapım olarak akılda kalıyor.
9. 20th Century Women (2016) – IMDB: 7.3
“Kalbinin kırılması, dünyayı öğrenmenin muazzam bir yolu.”
Sütlü kahve tadındaki filmlerin yönetmeni Mike Mills’in kişisel anılarına dayanarak yazdığı 20th Century Women (20. Yüzyıl Kadınları), bir dram komedi filmidir. Filmin hikâyesi, 1970’lerde bekâr bir anne olan Dorothea (Annette Bening) ile ergenlik çağındaki oğlu Jamie (Lucas Jade Zumann) etrafında gelişir. Dorothea, Jamie’nin yetiştirilmesine yardımcı olmak için iki genç kadının desteğini alır: Özgür ruhlu punk sanatçısı Abbie (Greta Gerwig) ve yan komşuları genç Julie (Elle Fanning). Gençlik sorunları, kuşak farkları ve kadın hakları gibi temalar etrafında şekillenen film, Mills’in özgün görsel sunumu ve feminist anlatımıyla izlemeye değer bir yapım olarak karşımıza çıkıyor.
10. Never Rarely Sometimes Always (2020) – IMDB: 7.4
”Kararın ne olursa olsun, sana ait olduğu sürece, hiç sorun değil.”
Eliza Hittman‘ın 2020 yılında büyük beğeni toplayan filmi Never Rarely Sometimes Always, (Asla Nadiren Bazen Her Zaman) Pennsylvania’da yaşayan 17 yaşındaki Autumn‘un (Sidney Flanigan) beklenmedik bir hamilelik sorunu nedeniyle kuzeni ile birlikte New York’a yaptığı zorlu yolculuğu konu alıyor. Film, az diyalog kullanımı ve sade anlatımına rağmen çok vurucu olmayı başarıyor. Autumn’un hamile kaldığı kişinin kim olduğu ile ilgili herhangi bir sorgulama yapmaması ve buna odaklanmaması şahsen filmin en beğendiğim kısmı olmuştur. Eğer bu tarz kürtaj temalı hikâyeler ilginizi çekiyorsa Happening (2021) filmine de bir bakabilirsiniz.
Kaynakça
- Öne Çıkan Görsel: ”Short Term 12”, Filmgrab, Web, 12.09.2024
- ”The 25 Best Coming-Of-Age Movies”, Empire, Web, 12.09.2024
- ”Ghost World”, TMDB, Web, 12.09.2024
- ”Real Women Have Curves”, IMDB, Web, 12.09.2024
- ”Mysterious Skin”, IMDB, Web, 12.09.2024
- ”Crazy”, TMDB, Web, 12.09.2024
- ”Farväl Falkenberg”, IMDB, Web, 12.09.2024
- ”Short Term 12”, IMDB, Web, 12.09.2024
- ”Sing Street”, IMDB, Web, 12.09.2024
- ”20th Century Women”, Filmaffinity, Web, 12.09.2024
- ”Never Rarely Sometimes Always”, TMDB, Web, 12.09.2024
