Atlas Okyanusu ile Sahra Çölü arasında yer alan, Berberi, Afrikalı ve Arap nüfusun yoğunlukta olduğu İslam ülkesi Fas; klasik Avrupa seyahatlerinin dışında bir rota arayan gezginler için kültürel açıdan oldukça cazip bir destinasyondur. İstanbul’dan yaklaşık 5 saatlik bir uçuşla Marakeş veya Kazablanka’ya ulaşabilir, vizeye ihtiyaç duymadan ülkeye giriş yapabilirsiniz.
Fas; mimarisi, baharat kokulu çarşıları, egzotik mutfağı ve farklı etnik kökenlerin harmanlandığı kültürüyle özellikle kültür turizmi sevenler için benzersiz bir deneyim sunar.
Daha önce vizesiz tatil önerisi Karadağ’dan bahsetmiştik; ancak farklı bir kültürle etkileşime girmek ve gerçekten kendinizi bambaşka bir dünyada kaybolmuş gibi hissetmek istiyorsanız, macera arayan gezginler için en ideal önerilerden biri Fas, özellikle de Marakeş olacaktır.
Balkan ülkeleri genellikle vizesiz seyahat denince ilk akla gelen destinasyonlardır; bunun nedeni ise ortak tarih ve kültürel bağlarımızdır. Ancak Fas’a gitmeden önce, oradaki sosyal yaşama ve geleneklere hızlı uyum sağlayabilmek için bazı önemli noktalara hâkim olmak gerekir.
*bu içerik Kazablanka ve Marakeş deneyimine göre hazırlanmıştır.
Yaz Aylarında İklim Tehlike Yaratabilir
Fas’ın iklimi bölgeden bölgeye değişse de özellikle Marakeş ve Sahra Çölü’ne yakın bölgelerde yaz aylarında sıcaklıklar 40–50°C’ye kadar çıkabilir. Bu kadar yüksek sıcaklık, kısa süreli gölgelenme veya el vantilatörü ile kolayca tolere edilemez. Eğer bu dönemde seyahat ediyorsanız Fas’a gitmeden önce, açık renkli ve hafif kumaşlardan yapılmış kıyafetleri yanınıza almak, cildinizin çoğunu güneşten koruyacak şekilde giyinmeyi planlamak, yüksek koruma faktörlü güneş kremi yanınıza almak ve gün boyu düzenli olarak su içmek hayati önem taşır. Yerel halk bile bu sıcaklarda gündüz dışarı çıkmaktan kaçınır; şehirler genellikle akşam 20:00’den sonra canlanmaya başlar ve gece geç saatlere kadar hareketli kalır. Bu nedenle gündüz aktivitelerinizi sınırlayıp akşam saatlerine yoğunlaştırmak daha keyifli bir deneyim sunar.
Yüksek Pazarlık Becerisi Gerektirir
Fas’ta alışveriş yapmanın en karakteristik yönlerinden biri, çarşılarda (souk) fiyatların pazarlıkla belirlenmesidir. Satıcılar genellikle fiyatı oldukça yüksekten başlatır; pazarlık yapmadan ürün almak, çoğu zaman gerçek değerinin birkaç katı fiyat ödemek anlamına gelir. Özellikle deri işçiliği, halılar, el yapımı takılar ve seramiklerde bu fark belirgindir. Örneğin, başlangıçta 600–700 MAD (60–70 €) denilen bir deri çanta, sıkı bir pazarlıkla 250–350 MAD’a alınabilir. Pazarlık yaparken sabırlı olmak, güleryüzlü kalmak ve acele etmemek en etkili yöntemlerdendir. Fas’ta pazarlık, alışverişin bir parçası olarak görülür; bu nedenle çekinmeden fiyat teklifinizi düşürün.
İngilizce Dördüncü Dil
Fas’ın resmi dili Arapça’nın Darija lehçesidir. Fransızca ve İspanyolca da ülkenin farklı bölgelerinde yaygın olarak konuşulur. İngilizce ise daha çok turistik bölgelerde ve genç nüfus arasında anlaşma düzeyinde bilinir. Özellikle Fransa ve İspanya ile tarihsel ve kültürel bağlar nedeniyle, turistlerin büyük kısmı bu ülkelerden gelir ve yerel halk bu dillere daha hakimdir. Bu yüzden pazarlarda veya küçük işletmelerde İngilizce bilmeyen esnafa rastlamak mümkündür. İletişim kurarken basit cümleler kullanmak, telaffuzu yavaşlatmak ve gerekirse telefon çeviri uygulamalarından yardım almak iletişimi kolaylaştırır. Fransızca birkaç temel kelime öğrenmek de işinizi fazlasıyla kolaylaştırabilir.
Giyime ve Söylemlere Dikkat
Fas’a gitmeden önce mutlaka bilmeniz gereken bilgilerden biri de, nüfusunun neredeyse tamamı Müslüman olan ve İslami kurallara bağlı bir toplumdur. Bu nedenle, özellikle turistik olmayan bölgelerde omuzları ve dizleri kapatan kıyafetler giymek saygı açısından önemlidir. Aksi halde herhangi bir sözlü uyarı ya da fiziksel müdahale olmasa da rahatsız edici bakışlara maruz kalabilirsiniz. Marakeş, turist yoğunluğu nedeniyle kıyafet konusunda daha rahat bir ortam sunar; ancak Kazablanka’nın ara sokakları ve kırsal bölgelerde daha muhafazakâr bir atmosfer hâkimdir. Ayrıca toplumsal hassasiyetleri göz önünde bulundurarak alkol tüketimi, fotoğraf çekimi veya dini mekânlarda davranışlar konusunda dikkatli olmak gerekir.
Riad’daki Havuzlara Giriş
Marakeş’te konaklama denince ilk akla gelenlerden biri, geleneksel Fas mimarisine sahip, avlusu ve küçük havuzu olan “riad”lardır. Bu yapılar, estetik tasarımları ve samimi atmosferleri ile ziyaretçilere otantik bir deneyim sunar. Ancak bu havuzlar genellikle küçük hacimli olduğundan ve haftada sadece bir kez temizlendiğinden, özellikle yoğun sezonda hijyen sorunları yaşanabilir. Havuza girmeden önce personelden temizlik sıklığı ve su değişimi hakkında bilgi almak önemlidir. Bazı riad’larda havuz sadece dekor amaçlıdır ve yüzme için uygun olmayabilir; rezervasyon yapmadan önce bu detayı öğrenmek hayal kırıklığını önler.
Yeme – İçme Konusunda Tatil Öncesi Önlem
Fas mutfağı hakkında bilmeniz gereken; argan yağı, safran ve zerdeçal gibi aromatik malzemelerle zenginleşmiş, baharatların yoğun kullanıldığı bir mutfaktır. Tajin (çeşitli sebze ve etlerle yapılan güveç) ve Kuskus (sebzeli veya etli soslarla servis edilen ince bulgur) gibi geleneksel yemekler hem doyurucu hem de lezzetlidir. Ancak baharat tüketimine alışkın olmayanlar için başlangıçta sindirim sorunları yaratabilir. Seyahatten birkaç gün önce mide koruyucu kullanmak, seyahat süresince ise baharatlı yemekleri yavaş yavaş tüketmek bu sorunları azaltır. Sokak yemekleri oldukça cazip olsa da hijyen konusunda dikkatli olmak gerekir; özellikle pişirme ve saklama koşullarını gözlemlemek önemlidir.
Dar Sokaklar ve Motor Sürücülerine Dikkat
Fas şehirlerinde, özellikle medina bölgelerinde, dar sokaklarda motosiklet trafiği oldukça fazladır. Sürücüler genellikle hızlı, zaman zaman da dikkatsiz olabilir. Görüş açısının kısıtlı olduğu köşelerde aniden bir motosikletle karşılaşmak ya da dar bir alanda yanınızdan geçerken ayağınızın çarpılması olasıdır. Bu nedenle yürürken kulaklık takmamak, dönüşlerde dikkatli olmak ve sık sık arkanızı kontrol etmek güvenliğiniz açısından önemlidir. Medina sokaklarının dar yapısı nedeniyle motosikletler yayalarla çok yakın mesafeden geçebilir; bu yüzden çantalarınızı kapalı tutmak ve vücudunuza yakın taşımak da olası kazaları ve hırsızlık riskini azaltır.
Fas, rengarenk çarşıları, büyüleyici mimarisi, egzotik mutfağı ve sıcak insanlarıyla her gezginin hafızasında iz bırakacak bir ülke. Ancak Fas’a gitmeden önce iklim koşullarını, yerel kültürü, alışveriş dinamiklerini ve günlük yaşam alışkanlıklarını bilmek, seyahatinizi hem daha keyifli hem de daha güvenli hale getirir. Marakeş’in dar sokaklarında kaybolmak, Kazablanka’nın sahilinde gün batımını izlemek ve Fas mutfağının eşsiz tatlarını keşfetmek için doğru hazırlıkla yola çıkın. Unutmayın; doğru bilgiyle planlanan bir Fas seyahati, hayatınız boyunca unutamayacağınız bir deneyime dönüşebilir.
Kaynakça
- Bilyana. “20+ Morocco Travel Tips for First-Time Visitors • Owl over the World.” Owl Over The World, 7 Sept. 2022, owlovertheworld.com/what-do-you-need-to-know-before-booking-your-trip-to-morocco/
Öne Çıkan Görsel: Yazar çekimi.
