Geçmişten günümüze Adile Naşit, Münir Özkul, Kemal Sunal, Şener Şen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda gibi pek çok usta oyuncunun sinema sektörüne adlarını altın harflerle yazdırmasına Ertem Eğilmez öncülük etmiştir. Geniş bir izleyici kitlesine uzun yıllar hitap etmeyi başarabilmiştir.
Türk sinemasına uzun yıllar emek veren Ertem Eğilmez, 18 Şubat 1929 tarihinde Trabzon’da dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde okudu. Üniversiteden mezun olduktan sonra bir süre bakkallık yapan Eğilmez, Refik Erduran ile birlikte Çağlayan Yayınevi’ni kurdu. Yayınevini kurduğu yıl birçok karikatüristin yetiştiği Tef adlı mizah dergisini çıkardı. Yayıncılıktan edindiği deneyimine ve çevresine güvenip Beyoğlu’nda Nuh’un Gemisi adlı bir lokal açtı. Bu lokal, dönemin en işlek mekanlarından biri oldu. Daha sonra cep kitapları işine giren Eğilmez, bu işte de istediği başarıya kavuşunca Türkiye’ye ilk langırt makinelerini getirerek ticarete atıldı.
Sinemaya 1961’de Efe adlı şirketi kurarak adım atan Eğilmez, aynı yıl Yaman Gazeteci filmi ile yapımcılığa adım attı. 1964‘te Arzu Filmi kurdu ve aynı yıl Fatoş’un Fendi Tayfur’u Yendi filmiyle yönetmenliğe adım attı. 1965’te Senede Bir Gün, 1968’de Nilgün, İngiliz Kemal, 1970’te ise Küçük Hanımefendi adlı romanları sinemaya uyarladı. Ayrıca günümüzde bile büyüsünü kaybetmeyen, aşkın en masum halleriyle anlatıldığı, Türkan Şoray, Fatma Girik, Hülya Koçyiğit, Selda Akar gibi ünlü oyuncuların hayat verdikleri popüler aşk filmlerini de yönetti.
İlk ödülünü Bir Millet Uyanıyor filmi ile 1967 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Tarihi Yapım kategorisinde kazandı. Genelde güldürü filmleriyle geniş izleyici kitlesinin karşısına çıkan Eğilmez, Tarık Akan, Halit Akçatepe ve Kahraman Kıral’ın başrolde olduğu izleyenleri derinden etkileyen Canım Kardeşim filmini çekti ve bu film 1973 yılında birçok ödül kazandı. Eğilmez, 1975’te Rıfat Ilgaz’ın kaleme aldığı Hababam Sınıfı romanını sinemaya uyarladı. Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı filminin seyirciler tarafından çok beğenilmesiyle, 1976’da Hababam Sınıfı Uyanıyor, 1977’de Hababam Sınıfı Tatilde, 1981’de ise Hababam Sınıfı Güle Güle filmlerini çekti. Daha sonra Hababam Sınıfı müzikal tiyatro oyununu izleyiciyle buluşturdu. Yeniliğe açık, Türk sinemasındaki dönemsel değişimleri takip eden, bu değişimlere göre kendini sürekli yenileyen Eğilmez, 1980-1981 sezonunda Kanlı Nigâr adlı müzikli oyunu sahneledi. Başarılı yönetmen Eğilmez, bir süre uzak kaldığı sinemaya 1984’te Namuslu adlı filmle geri döndü. Namuslu ve Banker Bilo filmleriyle, Türkiye’nin temel sorunlarını kendine has mizah anlayışıyla aktarmaya çalışmış, son olarak 1988’de yönettiği Arabesk filmiyle gişede büyük başarılar elde etmiştir.
Eğilmez meslek hayatı boyunca 44 film yönetti, 5 senaryo kaleme aldı ve 97 filmin yapımcılığını üstlendi. 21 Eylül 1989 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetti. Kendi kuralları olan bir yönetmendi, filmlerinde oynayacak oyuncu seçimlerinde kendi ölçütleri ve sırrını sadece kendinin bildiği kriterleri vardı. Kulaktan dolma bilgilerle işlerini yürütmemiş, gözüyle tartmış ve zekasıyla değerlendirmişti. Halkı çok iyi tanıyan ve zamanın nabzını tutmasını bilen Eğilmez, üstün sinema zekasıyla gişe başarısını filmler vizyona girmeden öngörebilmişti. Kendi bilgisine o kadar çok güvenirdi ki, izleyicinin tepkilerini daha senaryo aşamasında fark edebilirdi.
Filmlerinin kaliteli olmasına özen göstermiş ve prodüksiyon giderlerine hatırı sayılı harcamalar yapmıştır. Prodüksiyon başarısıyla birlikte senaryo yazımındaki titizliği filmlerine başarı getirmiştir. Ayrıca Ertem Eğilmez gözlem yeteneğini, seyircinin tepkisini ölçmek için kendi filmlerini sinema salonlarında art arda izleyerek işlevli hale getirmiştir. Gözlem yeteneğiyle beraber ekip çalışmasına da önem veren Eğilmez, bir okul haline getirdiği senaryolarıyla her dönem kendi başarısını izleyicilerle buluşturmuştur.
Hababam Sınıfı
Rıfat Ilgaz’ın Hababam Sınıfı adlı kitap serilerinden uyarlanarak, yapımcılığını Ertem Eğilmez’in üstlendiği film serisidir. Serinin ilk filmi 1975 yılında yapılmış olan Hababam Sınıfı’dır. 1976 yılında seri Hababam Sınıfı Uyanıyor ve Hababam Sınıfı Tatilde ile devam etmiştir. 1978 yılında Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor ve 1981 yılında Hababam Sınıfı Güle Güle filmleri izlemiştir. Serinin yeni nesil filmleri ise 2003 yapımı olan Hababam Sınıfı Merhaba, 2004 yapımı olan Hababam Sınıfı Askerde, 2005 yapımı olan Hababam Sınıfı Üç Buçuk, 2019 yapımı olan Hababam Sınıfı Yeniden ve son olarak 2020 yapımı olan Hababam Sınıfı Yaz Oyunları‘dır. Günümüzde bile gerek senaryosuyla gerek yetenekli oyuncu kadrosuyla etkisini gösteren Hababam Sınıfı filmlerinin konusu ise şu şekildedir: Özel Çamlıca Lisesi’ne atanan tarih öğretmeni ve müdür muavini olan Mahmut Hoca’nın (nam-ı diğer Kel Mahmut), öğrencilik vazifelerini yerine getirmeyen, okuldan kaçıp maçlara giden ve tembellikleriyle bilinen okulun 6 Edebiyat A sınıfını (namı-ı diğer Hababam Sınıfı) kendine has ceza yöntemleriyle disiplin altına almaya çalışmasıdır. Bu okulda öğrencilerin haylazlığı dışında bazen gülünç bazen de hüzünlü anlar yaşanmaktadır.
Süt Kardeşler
1976 yılında gösterime giren Süt Kardeşler, başrollerini Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Hale Soygazi, Adile Naşit ve Şener Şen gibi birçok ünlü sanatçının paylaştığı popüler bir Yeşilçam filmidir. Film Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Gulyabani kitabından ilham almıştır. Filmde Melek Hanım (Adile Naşit) bütün ailenin hayalini kurduğu ama hiç kimsenin sahip olamadığı bir konağa sahiptir. Şaban’ın (Kemal Sunal) arkadaşı Ramazan’ı (Halit Akçatepe) süt oğlu Şaban ile karıştırıp konağına alır. Maço kardeşi Hüsamettin’i (Şener Şen) damadı olarak konağa aldığı Ramazan ile tanıştıracaktır. Tüm bu karışıklıkların üstüne, Melek Hanım’ın geceleri gördüğü ve kimseye inandıramadığı Gulyabani de işin içine eklenir.
Namuslu
Yönetmenliğini Ertem Eğilmez’in, yapımcılığını ise Kadir Turgut ve Ferit Turgut’un üstlendiği dram-komedi türündeki filmdir. Filmde başrolleri Şener Şen, Adile Naşit ve Ayşen Gruda tarafından canlandırılmaktadır. Filmin konusu ise şu şekildedir: Ali Rıza Bey (Şener Şen), kendi halinde dürüst, namuslu bir mutemettir. Bu özellikleri sebebiyle ilginçtir ki çevresinde hor görülmektedir. Bir gün iş yerine ait yüklü miktar parayı çaldırır. Ama o kadar uğraşmasına rağmen parayı çaldırdığına kimseyi inandıramaz. Parayı Ali Rıza Bey’in zimmetine geçirdiğini düşünen herkes onun etrafında pervane olmaya başlar.
Canım Kardeşim
Senaristliğini Sadık Şendil, yönetmenliğini Ertem Eğilmez’in üstlendiği Canım Kardeşim Yeşilçam’ın en içten ve en dram yüklü filmlerinden biridir. Filmin konusu ise şu şekildedir: Minik Kahraman, ağabeyi ve ağabeyinin dostu Halit ile geçim sıkıntısı yaşıyorlardır. Ancak kendilerine yeten bir yaşam sürmektedirler. Zorluklar içindeki bu hayattan tek kurtuluş umutları küçük kardeşleri Kahraman’ın okuması ve bir hayat amacının olmasıdır. Ama bu umutları Kahraman’ın kanser olduğunu öğrenmeleriyle yıkılacaktır. Kahraman’ın hayattaki son isteği ise bir televizyondur. Artık ona bir televizyon almak geride kalan ikilinin tek amacı olmuştur.
Ertem Eğilmez’in Aldığı Ödüller
- 1967 Antalya Altın Portakal Film Festivali- En İyi Tarihi Film Ödülü, Bir Millet Uyanıyor
- 1970 Antalya Altın Portakal Film Festivali- En İyi Yönetmen Ödülü, Kalbimin Efendisi
- 1972 Antalya Altın Portakal Film Festivali- En İyi 2. Film Ödülü, Sev Kardeşim
- 1989 Altın Portakal Film Festivali- Yaşam Boyu Onur Ödülü
Kaynakça
Akçatepe, H. (2012). Ertem Eğilmez Belgeseli. (Trt, Röportaj Yapan)
Bantmag. (2022, Ağustos 1). Daha iyi anlamak, daha yakından tanımak için: Ertem Eğilmez. Bantmag : https://bantmag.com/ertem-egilmez-kitap/
Beyazperde. Canım Kardeşim. Beyazperde: https://www.beyazperde.com/filmler/film-204596/
Ersan, M. (2021, Kasım 28). Süt Kardeşler Film Konusu ve Oyuncuları. Maksat Bilgi: https://maksatbilgi.com/sut-kardesler-film-konusu-ve-oyunculari/
Sinemalar. Namuslu. Sinemalar: https://www.sinemalar.com/film/2433/namuslu
Şeref, S. (2019, Eylül 20). AA. AA: https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/gulduru-filmlerin-unutulmaz-ismi-ertem-egilmez/1589251
Tuna, B. . Molatik. Molatik: https://www.milliyet.com.tr/molatik/galeri/ertem-egilmez-kimdir-ertem-egilmez-hayati-ve-filmleri-81013/6
Görseller:milliyet.com,ListeList.com,BantMag.com
