İyi karakterler her zaman sevilir. Peki ya kötüler? Geçmişten günümüze iyi ve kötü kavramları keskin çizgilerle birbirinden ayrılmıştır. ”İyilik kötülüğün üstesinden gelir, iyiler her zaman kazanır,” denir ama bazen kötü olan karakterleri daha çok severiz. Aslında durum insanların kendilerine benzettikleri karakterlere yakınlık duymasıyla açıklanabilir. Okuduğumuz kitaplarda, izlediğimiz filmlerde potansiyel karanlık tarafımıza duyduğumuz çekim, kötü karakterler aracılığıyla kendini açığa çıkarır. Kurgu, bir güvenlik ağı gibi davranarak hem onlarla kendimizi özdeşleştirmemizi, hem de sosyal kimliğimizi zarara sokmadan kötüler aracılığıyla bilinçaltımızın derinliklerinde saklanan duygularla yüzleşmemizi sağlar. Edebiyat dünyasının okurlar tarafından sevilen ve benimsenen kötülerini derledik. Siyah ve beyazın ötesinde, belirsiz griliklerde gezinmeye hazırsanız başlıyoruz. Keyifli okumalar!
1. Drakula – Bram Stoker
Edebiyat tarihinin en ünlü kötülerinden olan Drakula, 1897 yılında Bram Stoker’ın gotik korku romanında, romana da adını veren karakter olarak yer almış ve çok sayıda edebi esere ilham kaynağı olmuştur. Kaynağını tarihten alan Drakula, Transilvanya’da bir şatoda yaşar. Korkutucu bir görünüme sahiptir, gündüzleri bir tabutta uyur ve geceleri avlanır. Şekil değiştirebilir, hayvanları kontrol eder, en ufak deliklerden bile içeri sızabilir. Bazı uyarlamalar ona insani özellikler, duygular eklemeye çalışsa da romanda Drakula saf kötüdür ve kendi canavarlığından zevk alır. İnsanların masumiyetlerini yozlaştırmak, düşmanlarına zarar vermek ona keyif verir. Drakula’nın bu nedensiz kötülüğünde ilgi çekici bir şey vardır. Kendisi kötülüğüne bahane bulmaz ve bu yönünü kabul eder. O sadece yok etmek ve sonsuza kadar keyif aldığı bu yıkıma devam etmek ister.
2. Profesör Moriarty – Sherlock Holmes Serisi, A.C. Doyle
Profesör James Moriarty, Arthur Conan Doyle tarafından yaratılmış, dünyayı 19. yüzyıldan beri kasıp kavuran Sherlock Holmes kanonu içinde yer alan bir karakterdir. Acımasızlığıyla bilinen Moriarty, son derece zeki bir kişidir. Kendisi doğrudan asla suç işlemez ancak sahip olduğu yetenekleri suç dünyasının lehine kullanır. Suç planlaması üzerine çalışır, nasıl bir strateji uygulanacağını belirler, yasalara karşı onları güvenceye alır ve bunlar üzerinden kendine kâr sağlar. Zekası Moriarty’yi tehlikeli kılan en önemli unsurdur. Moriarty aslında Doyle’un Sherlock Holmes’u öldürmek için yarattığı bir karakterdi çünkü Holmes’un ünü, yazar olarak kendi ününün sınırlarını geçmişti. Ancak okur kitlesi tarafından tepkiyle karşılanan ve ekonomik sıkıntılar yaşayan Doyle, Sherlock’u geri getirmek zorunda kaldı. Böylelikle Moriarty de Sherlock Holmes’un baş düşmanı olarak eserlerinde yer almaya devam etti.
3. Hannibal Lecter – Hannibal Serisi, Thomas Harris
Thomas Harris’in ünlü karakteri Hannibal Lecter’la serideki Kızıl Ejder romanı aracılığıyla tanışıyoruz. Hannibal Lecter, üstün zekası ve ince zevkleriyle bilinen, son derece entelektüel, dahi bir psikiyatrist aynı zamanda da yamyam bir seri katildir. Cinayetlerini titizlikle ve dikkatle işler. Sanatla ilgilenir, şiir, tarih, mimari gibi alanlarda kapsamlı bilgiye sahiptir. Kendini iyi yetiştirmiş olan Lecter zevklerini sıklıkla da kurbanlarıyla oynamak için kullanır, onları aşağılamayı sever. Onun için öldürmek, yalnızca kurbanlarını küçümsemek, onlara hakaret etmek için kullandığı bir araçtır sanki. Harris, Lecter’ı o kadar kibar ve asil bir biçimde yaratır ki okurda rahatsız edici bir saygı uyandırır.
4. Sauron – Yüzüklerin Efendisi, J.R.R. Tolkien
J.R.R. Tolkien tarafından yaratılmış Yüzüklerin Efendisi üçlemesinin kötüsü, Orta Dünya’nın en büyük düşmanı Sauron, başlangıçta kötü değildi. Yarı tanrı yani Maiar sınıfından olan Sauron, Eru tarafından evrenin başlangıcından önce yaratılmıştı. Demirci Vala Aule’nin Maia’larından biriydi ve ”takdire şayan” anlamına gelen Mairon ismiyle tanınıyordu. Aule’nin öğrencisi olmuş ve ondan demircilik zanaatine dair çok şey öğrenmişti. Onun düzene karşı duyduğu yüksek dereceli takıntı ve mükemmeliyetçiliği iyi yanlarına gölge düşürmüş, içindeki sevgiyi söndürmeye başlamıştı ve mükemmellik hayatının yegâne amacı haline gelmişti. Sırf bu yüzden hayranlık duyduğu Melkor, onun bu zaaflarından yararlanmış ve Mairon’u kendi hizmetkarı yapmıştır. Zamanla Beleriandlı Elfler tarafından ”korkunç dehşet” anlamına gelen Gorthaur ve diğerleri tarafından da ”tiksinilen” anlamına gelen Sauron isimleriyle anılmaya başlamıştır.
5. Hemşire Ratched – Guguk Kuşu, Ken Kesey
1962 yılında yayınlanan Ken Kesey romanı Guguk Kuşu’nun, eski bir ordu hemşiresi olan ve psikiyatri kliniğinde çalışan kötü ve sinir bozucu karakteri Ratched, baskılanmış, insanlıktan çıkarılmış ve iktidarsızlaştırılmış vaziyetteki modern toplumun bir sembolü aslında. Eleştirmenler tarafından bir makineye benzetilen Ratched’ın ismi de İngilizce’de dişli çark anlamına gelen “ratchet” ve aynı zamanda acınası, sefil anlamına gelen “wretched” kelimelerinden gelmektedir. Ratched psikiyatri koğuşunda, kendi duyguları üzerinde de olduğu gibi, tam kontrole sahiptir. Kendini olduğundan farklı şekilde göstermesi, toplumdaki mekanik ve baskıcı güçlerin, güçlü olanın sahtekarlığı aracılığıyla yükselişini anlatır. Ezildiğinin farkında olmayan sessiz ve uysal kişiler Ratched gibilerin baskısıyla zaman içinde zayıflar ve sonunda sindirilir.
Kaynakça
- “From Voldemort to Vader, Science Says We Prefer Fictional Villains Who Remind Us of Ourselves”. APS. Web. 15.07.2024.
- “Sauron Kimdir? (1. Çağ)”. OrtaDünya.com. Web. 15.07.2024.
- Demir, Murat Can. Bir Seri Katilin Profili: Hannibal Lecter. Artful Living. Web. 15.07.2024.
- Jeffrey, Robin. Inspiration- Dracula is a Villain and He Knows It. Robin Jeffrey Author. Web. 15.07.2024.
- “Nurse Ratchet Character Analysis in Over the Cuckoo’s Nest”. SparkNotes. Web. 15.07.2024.
