Turgut Uyar, 58 yıllık hayatına sığdırdığı nice şiiri ile hâlen aramızda yaşamakta.
Yayınlanan üçüncü kitabı olan “Dünyanın En Güzel Arabistanı” edebî yaşamında bir dönüm noktasıdır. Bu kitap ile birlikte adı, İkinci Yeni şairleri arasında anılmaya başlamıştır. Şiirlerindeki değişimle birlikte ona atfedilen bu harekete ilişkin şu sözleri sarf eder:
“Arz-ı Hal yayınlandığında yirmi yaşındaydım. Arabistan yayınlandığında ise otuz iki. Okuduklarım değişmişti, mekânım değişmişti. Türkiye’de yeni bir toplumsal-siyasal yapı oluşuyordu. Ben de bu yapı içindeydim. Değişmeler etkiliyordu ister istemez. Hazır bulduğumuz şiir belki yetmiyordu bu yeni oluşum içindeki insana. Yani bu değişim bir bakıma zoraki bir değişim değildi. Tam tersine kendini zorlayan bir eğilimdi. Yeni insana, daha doğrusu değişen insana yeni anlatım olanakları aramak çabasıydı.”*
Değişimin başladığı o satırların yer aldığı, okuyucuların kendilerine pay biçtiği değerli eserlerinden olan Dünyanın En Güzel Arabistanı‘ndan sizler için 32 alıntı derledik!
1. Aldatıldığımız önemli değildi yoksa
Herkesin unuttuğunu biz hatırlamasak
Gümüş semaverleri ve eski şeyleri
Salt yadsımak için sevmiyorduk
Kötüydük de ondan mı diyeceksiniz
Ne iyiydik ne kötüydük
Durumumuz başta ve sonda ayrı ayrıysa
Başta ve sonda ayrı olduğumuzdandı (s.9)
2. Ama ne varsa geyikli gecede idi
Bir bilseniz avuçlarınız terlerdi heyecandan (s.11)
3. Bu işte bir şey var anlamadım
Körpe kadınlar asık odalarda mı, dursun
Hoyrat gemiciler uzun seferlerde
Darağacında bir adam mı dediniz, dursun
Yeraltında gizli sandık mı, dursun
Bahçeler, dursun kızlar, dursun
Anlattıklarım, anlatamadıklarım, anlatamıyacaklarım
Senin yakanda bir el mi var dediniz, dursun
Dursun,
Ben şimdi gelirim. (s.13)
4. Sizin alınız al inandım
Morunuz mor inandım
Tanrınız büyük âmenna
Şiiriniz adamakıllı şiir
Dumanı da caba
Ama sizin adınız ne
Benim dengemi bozmayınız (s.14)
5. Hepinize iyi niyetle gülümsüyorum
Hiçbirinizle döğüşemem
Siz ne derseniz deyin
Benim bir gizli bildiğim var (s.14)
6. Bir biz ikimiz varız güzel öbürleri hep çirkin
Bir de bu terli karanlık
Sonra bir şey daha var mutlak ama adını bilmiyorum
Nereden başlasam sonunda o ışıkla karşılaşıyorum (s.16)
7. Yorgun kalabalık iyi kalabalık alaycı düzenbaz kalabalık
Bir karışsam içlerine bir uysam biraz gülmesem
Ertesi gün kim bilir nasıl yaşarım (s.19)
8. Halbuki biliyorum biliyorum ama ne ben yokum ne onlar eksik
Akşamları hep arka sokaklardan dönüyorum
Biraz bıkkın bir parça kırık korkunç umutsuz ve sakin
Eve geliyorum seni buluyorum bir seviniyorum bir kızıyorum
Sonra biliyorsun (s.19)
9. Sokakları gerinerek sevmeye başlamaklar
Ağaçlarla şaraplarla ben varım
En uzaktaki körler var aşkolsun onlara (s.21)
10. Ben üç yer tasarlamıştım üçü de sana bana uygun
Biri günebakanlarda biri otuz yaşta birini sorma
Birini sorma gün gelir ben söylerim (s.23)
11. Sen varsın ya sen çoğu kez yetmiyorsun
Uzakta mısın sen misin söylemiyorsun
Bakışın mı eksik dudakların mı anlamıyorum (s.26)
12. İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım
Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından
Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından
Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar
Şu aranıp duran korkak ellerimi tut
Bu evleri atla bu evleri de bunları da
Göğe bakalım (s.27)
13. Başının ağrısı beni görüncedir
Beni görünce yalnızlığın geliyor aklına (s.34)
14. Adamlar kadınları alıp Arabistana götürürlerdi
Dünyanın en güzel Arabistanına (s.42)
15. Yataklar, bir yatan olmadıkça içlerinde hep bir hüzün verir insana. (s.46)
16. Ama mutlu olmamak için hiçbir gerek yok dünyada, siz de olabilirsiniz, biraz cesaret biraz da mutluluğu istemek yeter galiba, evet bu kadarı yeter, sevmekle elbet… (s.49)
17. Ah Şerminciğim, o sarı delikanlıyı sevemediniz bir türlü ama iyi de gizlediniz. Beni kınarken şimdi neler geçiyor aklınızdan acaba. Bu işin sevmeyince sevemeyince ayıp olduğunu günah olduğunu nasıl acı acı duyuyorsunuz anlıyorum. (s.50)
18. Bir kırgınlık yok değil içimde. Buluyorum nedenini. En sevilen olmamak. (s.51)
19. O zaman sen yoktun
Bütün kadınlar vardı o zaman
Bir, kadınların yanında iyi oluyordum
Başka hiçbir yerde değil (s.53)
20. Bana sonra o uzak resimleri anlat
Göl kıyılarında
Kavruk bozkırlara yağmur yağmasını (s.54)
21. Sevmek bir bütün nereden baksan
Ne ayıp ne günah ne uygunsuz
Kolların da ağzın da yüreğe katılması
Tersi yarım tersi yalan tersi yapma (s.55)
22. Adileyi buldum sevdim
Yalnızlığım onun şehrine ısındı (s.57)
23. Benden aldığı güveni onda harcıyordu belki, ondan aldığı serin huzurla bana dönüyordu gene, benden ona ondan bana ilettikleri yahut ilettiğini sandıkları onu mutlu ediyordu… (s.58)
24. Davut yok. Yalan söyledim. Onun sürekli ölmesi var yanımda. (s.59)
25. Kuzuların sevip sevip yediği otlardan topluyorum
Kuzulara vereceğimden değil, yok değil,
Böyle çocukların sevdiği işler yapmak pek hoşuma gidiyor
Ya da evde kalıp kocaman kalçalı kadın resimleri yapıyorum
O da hoşuma gidiyor (s.63)
26. Herif düpedüz beni aldattı
Yalnız beni mi ya hepimizi
Ense tıraşı uzamıştı inandım
Günlerden cumartesiydi iyi buldum
Bir ben yoktum başka her şey vardı (s.66)
27. Sizden utanıyorum özür dilerim
Gelecek günlere başsağlığı dilerim (s.68)
28. Bizim mavi giyimlerle güneşlendiğimiz yerde
Dişlerimizin arasında bir çöple güneşlendiğimiz yerde
Ne insan tükenir ne gökyüzü (s.70)
29. Ekmek yiyelim tereyağı yiyelim çocuk büyütelim
Sen beraber yatacağımız yatakları hazırla
Sen bir onu yap yeter bak göreceksin (s.76)
30. Bir gün bu güzel sizden bu benden ateş kalmayınca ayak sesi
kalmayınca
Size yazdığım şiirlerde duyacaklar gözlerinizi kapayıp
gülümsediğinizi (s.77)
31. Sonradan en güzel unuttukları olacak anları dolduruyorlardı. (s.81)
32. Gözlerimi elimle örttüm hazırlandım, kravatlı adamları bıraktım,
onların anımsadığı, diri diri yaşattığı ormanlara döndüm.
Başka ormanlara. (s.83)
Turgut Uyar, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Yapı Kredi Yayınları, 2019
