Dördüncü duvar, hikayeyi gerçeklikten ayıran kurgusal bir sınırdır. Sizleri dördüncü duvarın kırıldığı filmleri sıraladığımız listeyle baş başa bırakıyoruz.
15) Biz (Us)
IMDb: 6.8 || Yapım Yılı: 2019
Jordan Peele tarafından yönetilen “Biz” filmi, Wilson ailesinin yoğun hayatlarından uzaklaşmak için arkadaşlarıyla (Tyler ailesiyle) vakit geçirme planı yaparak Santa Cruz, California’ya tatile gitmelerini; fakat ikizleri ortaya çıkıp onları korkutmaya başlayınca bu tatilin kaosa dönüşmesini anlatır. Korku kategorisindeki bu film gayet tatmin edici, özellikle birçok oyuncunun iki rol oynadığı düşünülürse.
“Bence kendine benziyorsun.”
14) Usta (The Master)
IMDb: 7.1 || Yapım Yılı: 2012
Filmde, eski donanma subayı Freddie Quell, tüm dünyayı alt üst eden II. Dünya Savaşı’nda cephede görev aldıktan sonra ülkesine döner; fakat bundan sonra ne yapacağı konusunda kararsızdır. Tam bir boşluğa düşmek üzereyken The Cause tarikatının karizmatik lideri Lancaster Dodd ile tesadüfen tanışır ve ona tutunur. Quell kısa sürede vaazlarıyla meşhur olan Dodd’un sağ kolu olur; başta neyin içine sürüklendiğini tam olarak bilmese de ilerleyen dönemlerde Usta’nın önüne bile geçecektir. Okyanustaki dalgalar gibi sürükleyip götüren bu filmde Joaquin Phoenix, En İyi Erkek Oyuncu Oscar‘ına aday gösterilmiştir.
“Beni şimdi bırakırsan, bir sonraki hayatta yeminli düşmanım olacaksın. Ve sana merhamet göstermeyeceğim.”
13) Sokağın Dili Olsa (If Beale Street Could Talk)
IMDb:7.1 || Yapım Yılı: 2018
Film, 19 yaşındaki Tish Rivers‘ın gözünden anlatılır. Hem bir annenin kızı hem de birinin müstakbel karısı olan Tish, kendisini ve Fonny takma ismini kullanan sanatçı Alonzo Hunt‘ı birbirine bağlayan tutku, saygı ve güveni canlı bir şekilde hatırlamaktadır. Birbirleriyle çocukluklarından beri arkadaş olup gelecek planları kuran çiftin, Fonny’nin işlemediği bir suçtan dolayı zamansız ve sebepsiz yere hapse girmesiyle bütün her şey rayından çıkar. Film yapımcısı, zaman dilimlerini şiirsel bir şekilde işlerken onca zulmün arasında sevginin nasıl dayanıp insanları etkilediğini göstermiştir.
“Ne aşk ne de terör insanı kör eder: Kayıtsızlık insanı kör eder.”
12) Denizaltı (Submarine)
IMDb: 7.3 || Yapım Yılı: 2010
Filmde, 15 yaşında olan Oliver Tate, ailesi ile birlikte bir sahil kasabasında yaşamaktadır. Benlik duygusuna eşlik eden sıkıntılara bir de anne ve babasının evliliklerindeki çatlaklar ilave olur. Doğum günü yaklaşan Oliver, bir yandan anne ve babasının ayrılmaması için uğraşacak, diğer yandan sınıf arkadaşı Jordana’yı kazanmaya çalışacaktır. Ek olarak, filmin özgün atmosferine Alex Turner şarkıları eşlik etmektedir.
“Jordana, romantik olarak adlandırılabilecek her yerden nefret eder. Bunu akılda tutarak, onu birebir kaliteli bir süre için en sevdiğim sanayi sitelerinden birine götürdüm.”
11) Ay Işığı (Moonlight)
IMDb: 7.4 || Yapım Yılı: 2016
İnsan ilişkileri ve insanın kendini keşfetmesi hakkındaki bu film, genç siyahi bir adam olan Chiron’ın, çocukluğundan yetişkinliğe kadar Miami’nin zor bir mahallesinde, hayatta kendine yer edinme savaşını ve büyüme hikayesini anlatır. Filmin konusundan ziyade oyunculuk performanslarının ön plana çıktığı bu yapıt, En İyi Film Oscar‘ını kazanmıştır.
“Ay ışığında siyahi erkekler mavi görünüyor.”
10) Kapan (Get Out)
IMDb: 7.7 Yapım Yılı: 2017
Chris Washington, kız arkadaşı Rose Armitage ile uzak mesafe ilişkisi yaşayan bir gençtir. Bir gün Rose, Chris’i ailesinin evine çağırır ve Rose’un annesi Missy ve babası Dean‘de oradadır. Dönemin şartlarından dolayı Rose‘un ailesinin bu ilişkiyi onaylamasına sevinen ama aynı zamanda şüphelenen Chris, bu karışıklığın arasında evde siyahi kişilerin bir bir kaybolduğunu öğrenir. Korku sinemasında mükemmel balansı yakalamış olan bu film, Jordan Peele’nin ilk uzun metraj filmi olmasıyla beraber komediyle, korku dünyasında da kalıcı bir yer kazanmıştır.
“Yani, sana o eve girmemeni söylemiştim.”
9) Doğruyu Seç (Do the Right Thing)
IMDb: 7.9 || Yapım Yılı: 1989
New York Brooklyn’de, senenin en sıcak gününde, Sal’ın Meşhur Pizzaları isimli dükkanda Mookie çalışmaktadır. Mookie‘nin hayatında ise gereğinden fazla sorumluluk sahibi kız kardeşi Tina dışında, iki arkadaşı ve çabuk alevlenen mizacıyla Buggin’ Out vardır. Buggin’ bir gün, Sam’ın dükkanında asılı bir İtalyan asıllı Amerikalılar köşesinde neden hep beyazlar olduğunu gündeme getirip mahalle çapında eylem yapmaya kalkar. Hesap edemediği şey ise, sinirlerin zaten gergin olduğu bu yılın en sıcak gününde olayların ne kadar kolay kontrolden çıkabileceğidir. Woody Allen tarzı bol sohbet, diyalog, şiddet karşıtı bu yapım Spike Lee tarafından yönetilmiştir.
“Birini boykot etmek mi istiyorsun? Saçını mahveden kahrolası berberle başlamalısın.”
8) Deadpool
IMDb: 8.0 || Yapım Yılı: 2016
Wade, sevgilisi Vanessa ile mutlu bir hayat sürerken bir anda kanser olduğu ortaya çıkar ve tedavi için de çok geç kalınmıştır. Tam da bu sırada Wade, Weapon X adı verilen ve çok gizli olan bir ordu programı tarafından geri çeviremeyeceği bir teklif alır. Bu teklif sayesinde Wade, sadece iyileşmeyecek, aynı zamanda süper güçlere sahip olacaktır. Ancak bu deneyin sonucunda süper hızlı iyileşme gücüne sahip ve kendine Deadpool adını veren ikinci bir kişiliğe sahip olur. Deadpool, mizah yönü ağır basan ve Tim Miller yönetmenliğindeki aksiyon-komedi türünde bir süper kahraman filmidir.
“Dördüncü duvar kırılması, dördüncü duvar kırılmasının içinde mi? Bu sanki… 16 duvar!”
7) Protesto (La Haine)
IMDb: 8.1 || Yapım Yılı: 1995
Film, Paris’te yaşayan üç arkadaşın hikâyesini konu alarak, Fransa’da gettolarda yaşayan gençlerin hayatından bir kesit sunmaktadır. Kassovitz’in, filmi ırkçılığa ve sosyal sınıf farklılıklarına yaptığı göndermeler nedeniyle hem Fransa’da hem de dünyada oldukça ses getirmiştir. Film, siyah-beyaz çekilmiş olmasının yanı sıra müzikleri ile de ön plana çıkmıştır.
“Tanrı’ya inanır mısın? Bu yanlış soru. Tanrı bize inanıyor mu?”
6) Büyük Budapeşte Oteli (The Grand Budapest Hotel)
IMDb: 8.1 ||Yapım Yılı: 2014
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Avrupa’nın ünlü bir otelinde geçen film, otelin görevlisi Gustave ile genç çalışanı arasındaki arkadaşlığa odaklanırken, 20. yüzyıl başı Avrupa’sındaki kültürel ve politik değişimi de konu ediniyor. Filmde geçmiş bir zaman algısı yaratmak için yaşanan olaylar gazete sayfası şeklinde karşımıza çıkıyor. Genelde filmlerde manşetlerin altındaki ufak yazılar alakasız şeylerle doldurulurken, Büyük Budapeşte Oteli’nde gazete başlıklarının altındaki makaleler, başlıkta bahsedilen olayları detaylı bir şekilde anlatıyor. Bu gazete makalelerinin tamamı Wes Anderson’ın imzasını taşıyor. Filmin ilk dakikalarında gösterilen bir gazetede ise filmde yaşanacaklar önceden anlatılıyor.
“Kabalık, bir korku ifadesidir. İnsanlar istedikleri şeyi elde edememekten korkar.”
5) Para Avcısı (The Wolf of Wall Street)
IMDb: 8.2 || Yapım Yılı: 2013
Gerçek hayat hikayesinden esinlenilen filmde Jordan Belfort, 24 yaşında genç ve hırslı bir adamdır. Para kazanma arzusuyla Wall Street borsasında önce komisyoncu ve ardından Stratton Oakmont adında bir yatırımcı firmasında zengin olmak için her şeyi yapmaya hazır bir CEO olur. 90’ların en hızlı günleridir ve New York işlem salonunda her şey olabilmektedir. Önemsiz tahvillerle birçok yatırımcıyı aldatarak, Belfort, kısa zamanda bir para makinesine ve aynı zamanda bir harcama makinesine dönüşür. Scorsese’nin dinamik yönetimi ve son derece akıcı hikaye kurgusu sayesinde, filmi izlerken zamanın nasıl geçtiğini anlamak mümkün değil.
“Yoksullukta asalet yoktur.”
4) Amelie (Le fabuleux destin d’Amélie Poulain) IMDb: 8.3 || Yapım Yılı: 2001
Fransa’da yaşamakta olan genç bir kız, hayatını kendi çizdiği yollara göre yaşamayı sevmektedir, çok sevdiği annesini kaybettikten sonra büyük psikolojik sıkıntılar geçiren Amelie, babasıyla da gittikçe anlaşamamaya başlar. Bir süre sonra Amelie, kendisini ufak da olsa sevimli şeylere yoğunlaştırarak hayatını olumlu bir hale getirmek ister ve oturduğu evde gizemli bir kutu bulmasının ardından onun sahibini aramaya başlar.
“Başarısızlık bize hayatın bir taslaktan ibaret olduğunu, asla oynanmayacak bir gösterinin uzun bir provası olduğunu öğretir.”
3) Otomatik Portakal (A Clockwork Orange)
IMDb: 8.3 || Yapım Yılı: 1971
Geleceğin Britanya’sında gençlerden oluşan bir çete, her gece savunmasız insanlara saldırmaktadır. Gençlerden biri çeteyle zıtlaşınca onu gruptan atıp polisin yakalamasını sağlarlar. Cezasını azaltmak için kendisine bir tür beyin yıkama sayılacak bir terapi yapılmasını kabul eden Alex, dışarı çıktığında artık şiddetten nefret etmektedir; ama geçmişi onu rahat bırakmaz. Suçlunun psikolojisini yansıtan ve bazı etik değerleri insana sorgulatan film, Stanley Kubrick tarafından yönetilmiştir.
“Girişim bekleyenlere gelir.”
2) Sunset Bulvarı (Sunset Blvd.)
IMDb: 8.4 || Yapım Yılı: 1950
Senaryolarını satamayan ve umutsuz olan bir senaryo yazarı olan Joe Gillis, alacaklılardan kaçarak Sunset Bulvarı’ndaki bir eve sığınır. Bu evin sahibi eski bir film yıldızı olan Norma Desmond‘dır. Joe kendisine senaryo yazımı konusunda yardım edebileceğini söyler ve böylelikle Norma onun bu evde yaşamasına izin verir. Klasikleşmiş olan “Sunset Bulvarı”, Hollywood’u, Hollywood’a anlatıyor.
“İzleyiciler bir filmi senaristin yazdığını bilmezler, onlara göre aktörler doğaçlama yaparak oynarlar!”
1) Cinnet (The Shining)
IMDb: 8.4 || Yapım Yılı: 1980
Jack Torrance, Colorado dağlarındaki Overlook Otelinin bakımını üstlenerek ailesiyle birlikte buraya taşınır. Mekan kış boyunca kapalıdır ve Torrance ailesi uzun süre otelin tek sakinleri olacaktır. Kaldıkları süre boyunca Jack‘in doğaüstü sezgilere sahip oğlu Danny, otelde yalnız olmadıklarını fark eder ve ailesini buna inandırmaya çalışır. Otel bir süre sonra garip olayların yaşandığı devasa bir hapishaneye dönüşecektir. Korku kategorisinin kültlerinden olan bu film, Stanley Kubrick tarafından yönetilmiştir.
“Bazı yerler insanlar gibidir: bazıları parlar, bazıları parlamaz.”
Çok güzel bir liste olmuş… Merak ettiğim de bir konuydu, birden önüme düşüverdi. Teşekkür ediyorum yazara… ♥