Devi: Hinduizm’in İlahi Annesi

Sanskritçe bir terim olan Devi, Hinduizm’de ilahe/tanrıça anlamlarına gelir. Devi kelimesi aynı zamanda Hindistan’da kadınların isimlerinden sonra saygı göstermek veya yüceliğe işaret etmek için de kullanılır. Yaygın olarak bu terimle tanıdığımız tanrıça Vaişnodevi, Jai Mata Di, Mahadevi, Durga veya Mata Rani isimleriyle de bilinir. Hinduizm’in ilahi annesidir.

İlahi Anne Devi’nin Kimliğine ve Tasvirine Dair

Hinduizm’de kuvvetin tanrıçası, ilahi gücün dişil yönü olarak kabul edilen Devi; Şakti, yani ebedi güç olarak adlandırılır. Hinduizm’in Şaktizm kolu, Devi’yi yüce varlık olarak kabul eder. Enerji ya da itici güç olarak genellikle eril yönle aynı role sahiptir. O olmadan eril yön güçsüzdür.

Devi, hem bir tanrıça hem de her şeyin kaynağı olan ilahi bir enerjidir. Hem içimizdeki kötülükle hem de dışarıdan bize zarar vermeye çalışan kötülükle mücadele eden güçlü bir varlıktır. Devi’nin gücünü anlamak aslında kendi gücünüzü anlamaktır.

Devi (Mahadevi) bazı mitlerde yok etme ve yeniden yaratma tanrısı Şiva‘nın (Mahadeva) eşi ya da diğer yarısı olarak da tasvir edilir. Şiva’nın dişil yönünü temsil ettiği de söylenir. Başka kaynaklarda ise Devi eylemlerini gerçekleştirebilmek için çoğunlukla başka bir tanrıça olan Parvati‘nin görünümünü alır. Hatta bazen Şiva, eşinin bedenine bürünmüş Devi ile neşe ve sarhoşlukla, ateş çemberi içinde bitmeyen yaşamı simgeleyen ünlü Tandava dansını yapar.

Devi, Hinduizm’in Şaktizm kolunda anne olarak kabul edilir. Bu nedenle Mata veya Maa olarak anılır. Devi yine Şaktizm kolunda yüce bir varlık, Smartizm kolunda ise Brahma‘nın beş temel formundan biridir. Diğer Hinduizm kollarında ise Devi’nin eril yönü olan Deva’nın enerjisini ve gücünü temsil eder. Her zaman onunla birlikte görünür ve onu tamamlar.

İlahi Anne üç gözlü olarak tasvir edilmiştir; sol gözü Ay’ı (arzuyu sembolize eder), sağ gözü Güneş’i (eylemi sembolize eder) ve üçüncü gözü ise ateşi temsil eder (bilgiyi sembolize eder). Başında değerli taşlarla süslenmiş parlak renkli hükümranlık tacı vardır. Devi genellikle bir aslana veya kaplana binerken veya evcilleştirirken gösterilir. Gücü, zaferi, iradeyi ve kararlılığı simgeleyen hayvanlar, Devi’nin içsel gücünü ve vahşiliğini inanlarına göstermek için oradadırlar. Genellikle sekiz ila on kolla tasvir edilir. Kollarının fazla sayıda olması onun koruyucu rolüyle uyumludur. Ellerinde tuttuğu ok, gürz, mızrak, çiçek, kılıç gibi simgeler onun gücü, güzelliği, sahip olduğu yüksek ihtişamın birer sembolüdür. Devi’nin tasvir edildiği silahların sayısı ve taşıdığı silahlar kaynaktan kaynağa farklılık gösterebilir. Ancak neredeyse her zaman onunla gördüğümüz en önemli nesneler şunlardır:

• Sudarshan-Çakra: Dünya üzerindeki egemenliğini simgeleyen bir disktir.
• Nilüfer: Genellikle tamamen açmamış olduğunu görürüz bu da henüz ulaşılamayan başarıları simgelemektedir.
• Kılıç: Aklının keskinliğini simgelemektedir.
• Yay ve ok: Enerjinin ve kontrolün sembolüdür.
• Deniz Kabuğu: Ses biçimindeki Tanrı olan mistik “Om” kelimesini sembolize eder
• Yıldırım: İradesinin gücünü simgelemektedir.
• Üç çatallı mızrak: Mızrağının üç ucu birbiriyle uyumlu olması gereken üç niteliği temsil eder. Bunlar satva (iyilik), rajas (tutku) ve tamas (karanlık).

  

Devi altı ana işlevi aracılığıyla gözlemlenebilir. Birincisi, dünyanın düzenini tehdit eden kötü güçleri yok eden kozmik bir güçtür. Evreni yaratır, yok eder ve tekrardan yaratır. Daha sonra, nazik ve ışıltılı dayini formunda bereketin, zenginliğin, servetin ve başarının zarif temsilcisi olur. Üçüncü işlevde ise kadın kahraman ve sevgili olarak yeryüzüne gelir. Dünyadaki topluma özellikle de kadınlara ilham veren modeller sunar. Devi dördüncü olarak köylerin, kasabaların ve kabile halkının yerel koruyucusu olarak görülür. Beşinci ve altıncı işleviyle Devi, yarı tanrısal olarak karşımıza çıkar. O, yeryüzünde doğmuş fakat derin manevi ve başka dünyevi güçlere sahip olan bir azizdir.

Devi için yapılan ibadetler kişinin kendi içindeki kozmik enerjiyi fark etmesini sağlar. Her yılın eylül sonu veya ekim başında, Hindu takviminin Ashwin ayında, Durga Navratri/ Durga Puja adı verilen dokuz gece süren bir festivalle ona ibadet edilir. Hint halkı Devi’yi çağırmak için çeşitli mantralar söylemektedir, en basit mantra şudur: “Om Sri Durgaya Namah”. Bu mantrayı düzenli olarak söyleyenin hayatındaki fiziksel, zihinsel ve dünyevi sorunların ortadan kalkacağına inanılmaktadır.

İlahi Anne Devi’nin Öğretileri

• “Başkalarına zarar vermek kendine zarar vermektir.”

Devi’nin bulunduğu mitlerin özünde, adil ve dengeli bir evreni devam ettirmek için doğruluk, iyilik ve güç için verilen büyük savaş yatmaktadır. Devi’nin savaştığı Asurların (şeytanların) her biri olumsuz nitelikteki insanların temsilidir.

Öfke, açgözlülük, kibir, ayrımcılık, adaletsizlik, nefret, ikiyüzlülük… Bu kötü özelliklere sahip olduğumuzda yalnızca etrafımızdakilere değil, kendi ruhumuza da zarar veririz. Devi, insanın bu yıkıcı yönleri simgeleyen şeytanları yok ederek, hem dünyayı hem de kendimizi kendi kötülük potansiyelimizden kurtararak dünyadaki dengeyi yeniden sağlar.

• “Olumsuzluk olumsuzluğu doğurur.”

Bu öğreti Devi’nin şeytanla yaptığı muharebenin öyküsü aracılığıyla anlatılıyor. Devi şeytana bir ok atar, şeytanın etrafından kanlar fışkırır ve her bir kan damlasından yeni şeytanlar oluşur. Böylelikle anlarız ki düşüncelerimiz realiteyi şekillendirir. Kötü düşünceleri, olumsuz duyguları barındırmak yalnızca daha fazla olumsuzluk ve kötülük doğurur.

Kaynakça

• Rokvity, Alekszandra. “Goddess Durga: The Embodiment of Pure Force” Yogapedia. 30.09.2019. https://www.yogapedia.com/goddess-durga-the-embodiment-of-pure-force/2/11758.Erişim Tarihi: 16.11.2023.
• “Durga”. Yogapedia. 05.08.2018. https://www.yogapedia.com/definition/5427/durga.Erişim Tarihi: 16.11.2023.
• “Devi”. Yogapedia. 02.04.2018. https://www.yogapedia.com/definition/5282/devi.Erişim Tarihi: 16.11.2023.