Deniz, hem Türk edebiyatında hem de dünya edebiyatında önemli yeri olan temalardan biridir. Berraklığı, derinliği, maviliği ve büyüklüğüyle tüm insanlarda büyük etkiler bırakmakta olan denizler şairlerin gözünde bambaşka imgeler kazanabilmektedir. Kimi şairin dizelerinde deniz ile ilgili şiirler hırçın bir sevgili olabiliyorken kiminde deniz hasret anlamına geliyor. Bugünkü yazımızda Türk edebiyatında deniz temasının işlendiği şiirleri inceleyeceğiz. Farklı dönemlerde yaşamış 10 değerli şairimiz tarafından yazılmış 10 farklı şiire göz atalım.
1-)İsmet Özel – Akdeniz’in Ufka Doğru Mora Çalan Mavisi
Bizi sen ey beyhude ve baygın duyguların yırtıcısı
sen ey loş çalgıları uykulardan çıkarıp
Bahçelerin hayatına yerleştiren esrar
bizi bırakmıştın
acı güller salınırdı kanımın raddelerinde
ve ben güneş altında kendini bize öptüren neyse
gece onun kimlerle buluştuğunu araştırdım
o zaman yalın yürek kaldım şiddetin çölünde
aldanışların çölünde korkudan
denize dilimi soktum ayaklarımdan önce.
Bu kadar, bu kadardı Akdeniz
aslı yokmuş dinlediklerimin
eski moda güneş sanrılarından
bir şair cesedinden hiç farkı yok denizin.
Şiirin tamamını buradan okuyabilirsiniz.
2-)Orhan Veli – Ayrılış
Bakakalırım giden geminin ardından;
Atamam kendimi denize, dünya güzel,
Serde erkeklik var, ağlayamam.
3-)Birhan Keskin – Aşk
O kendi boşluğunda oyalanan günlerde
canı sıkılan bir çocuk gibi uyuyor,
ben göğe bakıyorum geceden,
kendi çukurunu bulmuş deniz gibiyim
diyorum, yanında,
o sabahları eğilip öpüyor denizi
Şiirin tamamını buradan okuyabilirsiniz.
4-)Cemal Süreya – Göller Denizler
Ölüm mü,
Bir gölün dibinde durgun uykudasın
Denizler?
Tanrılar karıştırır durur denizleri.
5-)Ahmet Hamdi Tanpınar – Deniz Ufkunda
Deniz ufkunda batan güneş,
Ve keskin çığlığı kuşların
Rabbim bu uğultu, bu ateş
Ve bu ümitsiz uçuşların
Doldurduğu akşam havası
Akşamın mercan dallar
Suda olgunlaşan rüyası
6-)Haydar Ergülen – Beklenen
Rüzgarı alnında taşıyan dost
Ölü bir deniz düştü ya içine
Kıyısında kaçtır durmadan ölüyorum.
Şiirin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
7-)Ümit Yaşar Oğuzcan – Denize Kavuşan Nehir
Sen üzerinde nice şafakların söktüğü
Sevgi denizlerime akan büyük nehir
Sen biraz ışık, biraz tılsım, biraz büyü
Sen yıllardır yazıp bitiremediğim şiir.
Şiirin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
8-)Attila İlhan – Ağustos Çıkmazı
Bir deniz kıyısında otur
Gemiler sensiz gitsin bırak
Herkes gibi yaşasana sen
İşine gücüne baksana
Evlenirsin, çocuğun olur
Beni koyup koyup gitme, n\’olursun
9-)Murathan Mungan – Kadırga
Senelerce, senelerce evveldi;
Bir deniz ülkesinde… ve belki de
birbirine aktardığım defterlerin hepsinde
bu şiir vardı:
Senelerce, senelerce evveldi;
Biz seninle orada, o deniz ülkesinde tanıştık
uzak denizler, uzak yakınlıklar içinde
bir Kadırgada iki korsan
tarih, yarın, ütopya dolu sandıklar arasında
birbirimizi yaralarından tanıdık
dışı korsan, içi iç denizlerde yaşayan çocuklardık
konuşamadıklarımız bir bulut kalınlığında
duruyordu aramızda
oysa konuşsak yada dokunsak birbirimize
çekip gidecekti içimizdeki o korkunç noksanlık
batık gemilerin deniz diplerini saran
umutsuzluğu vurmuştu yüzümüze
birbirimizden ve aşkın keşfedilmemiş gizlerinden
ürküyorduk
bir definenin ikiye paylaştırılmış haritasında
bilmeden
birbirimize doğru ilerliyorduk.
10-)Can Yücel – Akdeniz Yaraşıyor Sana
Ben senden öğrendim deniz yazmayı
Elimden düşmüyor mavi kalem
Bir tirandil çıkar gibi sefere
Okula gidiyor öğretmenim
Ben de ardından açılıyorum
Bir poyraz çizip deftere
Bir ada var sırf ebabil
Dönüyor dönüyor başımda
Senle yaşadığım günler
Gümüş bir çevre oldu ömrüm
Değince güneşine
