Her geçen gün daha da karmaşık hale gelen ilişkiler gündemimize Z kuşağı‘nın da hatrı sayılır etkileriyle birlikte yeni terimlerin eklendiğini biliyoruz. Aslında bunlar eski zamanlarda da var olan ve çoğu insanın başına gelmiş durumlar olsa da günümüzdeki yaygınlıkları dolayısıyla artık hepsinin birer ismi var. Oldukça aşina olduğunuz bu stratejilere farklı isimleri nedeniyle kendinizi yabancı hissetmemeniz adına; bu yazışa cookie jarring, yani kavanozlamak terimini ele aldık.
Cookie Jarring (Kavanozlamak) Nedir?
Cookie jarring, taraflardan birinin hali hazırda bir ilişkisi olmasına rağmen işlerin yolunda gitmeme ihtimalini de göz önünde bulundurarak başka birini elinin altında tutmaya çalışmasıdır. İsminin “cookie jarring” olmasının sebebi ise karşıdaki kişiye gerçekten de kavanozlanmış bir kurabiye muamelesi yapılması ya da kişinin kavanozlanmış bir kurabiye muamelesi görmesidir diyebiliriz.
Bir ilişkide kavanozlama stratejisini uygulayan kişi, tıpkı her ihtimale karşı mutfak tezgahında duran bir kurabiye kavanozu gibi karşısındaki kişiyi hep ulaşabileceği bir yerde tutmak ister. Bu ilişki türünü “normal şartlarda” yaptığı diyete oldukça sadık olan bir insanın karşı karşıya kaldığı bir sorun dolayısıyla tatlı yeme isteğine karşı koyamaması ile bağdaştırabiliriz. Şartlar anormale döndüğü an içinde bir kaçamak arzusu filizlenen kişi, asıl ilişkisinde bir sorun yaşadığında kavanozladığı yani elinin altında tuttuğu insana yönelir.
Neden Cookie Jarring Yapılır?
Bu stratejiye başvuran kişilerin özgüvensiz olduklarının öne sürülmesi oldukça olağan bir durumdur. Eğer siz de böyle düşünenler arasındaysanız oldukça doğru bir tahmin yürüttüğünüzü belirtmemek haksızlık olur. Özgüvensizlik bu ilişki türünün ortaya çıkmasına yol açan temel sebeplerden biri arasında yer alır. Kendine güvenme konusunda problemler yaşayan kişiler, ilişki içinde onaylanma ve ilgi görme ihtiyaçları karşılanmadığı takdirde kendisine aradığı şeyi sunabilecek başka insanlara yönelebilirler. Bu durum, insanların gereksinimlerini birden fazla kişi ile tamamlamalarına yol açarak cookie jarring stratejisini doğurur.
Cookie jarring’in önemli ve ana nedenlerden biri de bağlanma korkusudur. Bağlanma korkusu olan kişiler karşılarındaki insanı sevseler bile ellerinde olmayan nedenlerden ötürü bazı durumlarda kaçma eğilimi gösterirler. Bu korkunun üstüne gitmemek ya da üstesinden gelememek, cookie jarring gibi ilişki türlerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Yalnız kalma korkusu da cookie jarring’in sebepleri arasında gösterilebilir. Bu görüşe göre; öz benliğin ve öz farkındalığın şekillendiği dönemlerde bireylerin bilinçaltında yeterince iyi veya yeterli olmadığı gibi bazı inançlar bulunabilir. Özgüvensizlikle ilişkili olarak bu inançlar ilerleyen yaşlarda yalnız kalma veya terk edilme korkusu şeklinde kendini gösterebilir. Kişiler “kavanozladıkları” insanlar sayesinde kendilerini garanti altına alıp kendilerince bu sorunu ortadan kaldırırlar.
Cookie Jarring Nasıl Fark Edilebilir?
Cookie jarring’de bir nevi atıştırmalık olarak görülen tarafın, ana yemeğin başkası olduğunu anlaması zaman alabilir. Başkasının kavanozunda olduğunuzu fark etmenize yardımcı olacak belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Karışık Sinyaller: Karşınızdaki kişi size karşı bir gün çok iyiyken başka bir gün oldukça mesafeli bir tavır sergileyebilir. İlişki içinde olduğunuz kişinin asıl ilişkisindeki durumlara göre size karşı olan tutumu değişkenlik gösterebilir. Aynı zamanda karışık sinyaller vermek sizin kendinizden şüphe ederek karşıdaki kişiye daha çok bağlanmanıza sebep olacak bir manipülasyon tekniğidir.
- Gizlilik ve Uzaklık: Bu hem fiziksel hem de manevi bir uzaklık olabilir. Eğer birisi sizi kavanozunda tutuyorsa kavanozun dışındaki hayata erişiminizi engelleyecektir. Bu nedenle size karşı her zaman belli bir mesafede duracak ve bazı şeyleri kendine saklayacaktır. Sizi arkadaşları ve ailesiyle tanıştırmaktan kaçınması veya çoğunlukla gözden uzak yerlerde buluşmak istemesi bu duruma örnek verilebilir.
- Belirsizlik ve Yalnızlık: Eğer konuşma ya da görüşme zamanlarınız belirsiz ise ve çoğunlukla kendinizi yalnız hissediyorsanız bu ilişki türünden muzdarip olduğunuzu söyleyebiliriz. Size karşı bu stratejiyi uygulayan kişi sizinle düzenli bir iletişim kurmaktan ve sıklıkla buluşmaktan kaçınır hatta çoğunlukla spontane gelişen buluşma teklifleri ya da aramalar alabilirsiniz. Üstelik siz her zaman partnerinizin destekçisi iken sizin ihtiyacınız olduğunda o etrafta olmayacaktır.
Cookie Jarring’in Psikolojik Etkileri Nelerdir?
İnsanlar için kendilerini biricik hissettikleri halde aslında öyle olmadıklarını öğrenmek yıkıcı etkilere sahip olabilir. Genellikle insanları üzen ve hayal kırıklığına uğratan durum, bir şeylerin olacak gibi olmasına rağmen olmamasıdır. Günün sonunda ellerinde hiçbir şey kalmayan bireyler, hissettikleri duyguların ağırlığını her zaman kaldıramayabilirler. Kişiler ilişkide büyük bir sorun ve iletişimsizlik olduğunu fark etmelerine rağmen kabullenmekte güçlük çekebilirler. Fark etmeden Concorde sendromu’na yakalanıp emeklerinden vazgeçemezler de diyebiliriz.
Psikolojik olarak yıpranan kişinin özgüvensizlik yaşaması oldukça muhtemeldir. Cookie jarring’e maruz kalan birey, duygularını yönetme konusunda zorluklar yaşayabileceğinden hissettiği üzüntünün altında ezilip depresyona girebilir. Hissedilen sarsılmadan dolayı hayatının geri kalanında insanlara karşı güven problemleri duyulması da yaşanması yüksek olan ihtimaller arasındadır.
Cookie jarring’e başvuran kişi için hissedilebilecek psikolojik etkilere bakacak olursak, var olan durumun daha da kötüye gitmesinden başka bir şey söyleyemeyiz. Bu kişiler zaten iç dünyalarında yaşıyor oldukları belirli sorunlardan dolayı bu tarz ilişkilere yönelirler. Üstüne gitmeleri gereken sorunlardan kaçmaları, sorunların onları ele geçirmesini ve tıpkı bu ilişki türünde görüldüğü gibi yıkıcı etkilere sebep olmasını sağlar. Dolayısıyla bu durum yalnızca karşı taraf için değil kendileri için de fazlasıyla sağlıksızdır.
Cookie Jarring’in Nasıl Önüne Geçilebilir?
Kavanozlamak olarak da bilinen bu ilişki türünde, ne yazık ki amaç hiçbir zaman duygusal bir bağ ya da ciddi bir ilişki kurmak değildir. Böyle bir ilişkinin kurbanı olmamak için yapabileceğiniz bazı şeyleri sizin için şu şekilde listeleyebilirim:
- Görüş Almak: Her ne kadar çoğu insan ilişkilerinde yaşadıkları sorunları başkalarına anlatmaktan kaçınsa da görüş almak oldukça önemlidir. Zannedilenin aksine insanlara danışmak ilişkiye başkalarını da dahil etmek değildir hatta bu tarz durumlarda hayat kurtarıcı bir etkiye bile sahip olabilir. Size en yakın olan insanlara karşı karşıya kaldığınız problemlerden bahsettiğinizde tamamen mantık çerçevesi içinde objektif bir yorum duyarsınız. Duygulardan arınmış bir görüş, farkındalık kazanmada ihtiyaç duyulan yegane şeydir.
- Ne İstediğini Bilmek: Hedefi olmayan bir insanın yolu hiçbir yere varmaz. Eğer ne istediğinizi bilmezseniz rüzgarda savrulan bir yaprak gibi yalnızca yönlendirildiğiniz tarafa doğru gidersiniz. Sonucunda ise bu noktaya nasıl geldiğinizi bile anlamadan hayatın belirsizlikleriyle yüzleşirsiniz. Başkalarından önce kendinizle iletişim kurup tam olarak nasıl bir ilişki istediğinizi belirlerseniz sizi rahatsız eden bir durum gerçekleştiğinde sonrasında yaşanacak tatsızlıkların kolayca önüne geçebilirsiniz.
- Sınır Çizmek: Herkesin kabul edebileceği ve edemeyeceği bazı konular ve davranışlar vardır. Bu doğrultuda çizilen sınırlar sizi cookie jarring tarzı ilişkilerin içine sürüklenmekten koruyacaktır. Karşınızdaki kişinin sınırınızı geçmeye yakın tavırları karşısında ondan uzaklaşmak en sağlıklısıdır. Sınır ihlali durumunda partnerinizi alttan aldığınız ya da yaptıklarını sineye çektiğiniz takdirde en büyük zararı gören yine siz olursunuz.
Kavanozun Dışındaki Hayat
Özellikle günümüz ilişkilerinin önceki ilişkilerden artık çok farklı olduğu aşikar. Sırf çağın dışında kalmamak için çoğu insanın standartlarını zorlayan bu ilişki türlerini normalleştirmemek bizim elimizde. Cookie jarring türü bir ilişkide beklentiler hiçbir zaman karşılanmayacaktır. Beklentilerinizin karşılanmadığı bir yerde durmak ve bir şeyleri değiştirmeye çalışmak ise tamamen sizin kendinize verdiğiniz değer ve duyduğunuz saygı ile alakalıdır. Hayatlarınıza başkalarını almadan önce kendinizi keşfettiğiniz takdirde ne böyle bir duruma maruz kalırsınız ne de insanları bunun gibi durumlara maruz bırakırsınız. Elbette ki her şeyin deneyime dayalı olduğu bu dünyada hepimiz yaşadığımız olaylar sonrasında farkındalık kazanıyoruz. Sizin de başınızdan böyle bir ilişki geçtiyse fakat hâlâ toparlanamadıysanız veya hali hazırda böyle bir ilişkinin içinde iken bu yazıyı okuyorsanız; unutmayın, kavanozu kırmak her zaman mümkün.
Kaynakça
Burford, Molly. “There’s A New Dating Trend Called ‘Cookie-Jarring’.” Collective World, 11.11.2022, Web. 12.09.2024.
McEvoy, Sophie. “Cookie Jarring Is The Dating Term You Need To Know.” Bustle, 31.07.2022, Web. 12.09.2024.
Travers, Mark. “Is Your Date ‘Cookie Jarring’ You? A Psychologist Helps You Ditch Your Side-Snack Status.” Forbes, 23.09.2023, Web. 12.09.2024.
Kapak görseli: NBC News.
